ایران، برای من با زنان و مردانی معنا می‌شود که نه فقط برای آب و خاک بلکه برای آزادی، رهایی از ظلم و ستم و زندگی در صلح، آسایش و سعادتمندی مبارزه کرده و می‌کنند. زنان و مردانی که از ظلم در هر جای دنیا متأثر و متألم می‌شوند و سرزمین و آب و خاک را ابزاری برای ستم قرار نمی‌دهند.

ایران فراتر از آب و خاک، معنای مادرم و پدرم را می‌دهد. معنای اسطوره‌هایی که من را به ایران پیوند می‌دهند، پیوندی که حمله‌ها و تاراج‌ها آن را نگسسته است.

تعریف من از ایران فراتر از آب و خاک، جامعه‌ای است با فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف که هویت فرهنگی و اجتماعی برابر به همه‌ی مردمان خود می‌بخشد. ایرانی که شرایط کنونی این کشور، معرف ماهیت آن نیست.

من به آینده‌ی ایران خوش‌بین هستم و چشم‌انداز مطلوب آن را جامعه‌ای توسعه‌یافته و پایبند به ارزش‌های اخلاقی-اجتماعی فارغ از وابستگی‌های مذهبی می‌بینم. آرزوی من برابری همه‌ی انسان‌ها و کشورها است تا در سایه‌ی آن همگان از جمله مردمان سرزمین ایران فارغ از تفاوت‌ها بتوانند برابر و برخوردار از همه‌ی امکانات مادی و معنوی، زندگی‌ شرافتمندانه‌ای داشته باشند. 

به باور من، آینده‌ی ایران از مسیر توسعه‌ی اجتماعی‌-‌حقوقی می‌گذرد و می‌تواند آینده‌ای روشن و متکی به ارزش‌های انسانی بدون اولویت و برتری مذهبی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادیِ عده‌ای بر دیگران داشته باشد. اما طی این مسیر، بدون زیرساخت‌های حقوقی و اجتماعی که در یک قانون اساسی مستحکم و مبتنی بر رعایت تمامی ابعاد حقوق مردم تدوین شده و ضمانت اجرایی داشته باشد، ممکن نیست. جامعه‌ای مبتنی و پایبند به برابری زنان و مردان، احترام به حقوق اقلیت‌های جنسی، اقلیت‌های مذهبی، و گروه‌های قومی. در یک کلمه، برابری همه‌ی انسان‌ها و گروه‌های مردمی می‌تواند گذر از این مسیر را ممکن سازد.

چنین جامعه‌ای باید ساختاری مبتنی بر حکومت قوانین عادلانه با امکان دسترسی همه‌ی مردم به عدالت داشته باشد. ساختاری عاری از فساد و امتیازهای ناروا که بتواند در سایه‌ی حکومتی مبتنی بر آرای آزاد مردم و دادگستری مستقل و مبتنی بر موازین دادرسی عادلانه، آینده‌ی درخشانی را رقم بزند.

تجربه‌های بسیار زیادی که طی سالیان متمادی در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فراهم شده و تکرار نکردن تجربه‌‌ی حکومت دینی یا حکومت دیکتاتوری می‌توانند ما را به این مقصد متعالی رهنمون شوند. تجربه‌‌هایی همچون حفاظت از محیط زیست، احترام به حقوق زنان و اقوام، گرامی‌داشت حقوق معلولان، توجه به حقوق اقلیت‌های جنسی، اجرا نکردن مجازات‌های غیر انسانی مانند شلاق، قطع دست و پا و اعدام؛ احترام به حقوق کارگران و تولیدکنندگان بدون اجازه‌ی استثمار حق کارگر و استفاده از تخصص‌های مختلف بدون توجه به مناسبات مذهبی، اجتماعی و سیاسی که هرکدام‌ به مثابه‌ی چراغی برای پیمودن این مسیر هستند.

حسین رئیسی وکیل فعال در حوزه‌ی حقوق بشر است که از سال ۲۰۱۲ در کانادا اقامت دارد.