تب‌های اولیه

سکوت دکتر هوشیار

ایرج قانونی

امیرحسین آریان‌پور در یادبود او از طرف مجله‌ی سپیده‌ی فردا می‌نویسد: «[در نوجوانی] هنگامی که نزد او درس می‌خواندیم. . . نه تنها برای خود بت نمی‌ساختیم بلکه هر بتی را که می‌توانستیم درهم می‌شکستیم. اما شخصیت نافذِ دکتر هوشیار بت ما شد. از این رو سخنی که شاگردان اپیکور زمانی درباره‌ی او گفتند بار دیگر صدق کرد ’او [برای ما] بتی بود، آری بتی ــ بت قومی که بت‌پرست نبودند.»

آیزایا برلین، فیلسوف انسان‌باوری

جانی لایونز

در زمانه‌ای که انسان‌باوری لیبرالی با خطر جدی و محسوسِ انقراض مواجه شده، دشوار می‌شود بر این تصور خرده گرفت که دنیا چه جای شریف‌تر و آبرومندتری می‌شد اگر به افکار برلین توجه بیشتری نشان می‌دادیم. افکار او، که ذره‌ای از مناسبت‌شان کاسته نشده، همچنین این نکته را به ما گوشزد می‌کنند که مانع اصلی پیش روی ما برای بهبود بخشیدن به وضعیت دنیا مطلقاً چیزی ورای دسترس خود انسان‌ها نیست.

هنر در باغ؛ بوستان هنرمندان و زبان‌آوری‌اش

ایرج قانونی

بوستان هنرمندان دو بوستان است، هم بوستانی است که هنرمندان در آن خانه کرده‌اند و هم بوستانی است که هنرمندان خود مُدام آن را می‌سازند و برمی‌چینند و دوباره برپا می‌دارند، در هر آفرینش هنریِ خود. به عبارت دیگر، آن مظهرِ باغ در باغ است، تحققِ باغی پیدا و باغی ناپیداست. چه بسا کَسا که فرورفته در خویشتن به آن قدم گذارد و از درون خود جدا نشود تا باغ را ببیند و احساس کند، تا آنکه از باغِ پیدا به باغ ناپیدای سرای هنر وارد شود.

در پی «صداقت» بودن چه اشکالی دارد؟

دنیل کالکات

اگر ایده‌ی رایج و مد روز در دهه‌ی ۱۹۸۰ «سیر صعودی» بود، شعار این دهه «صداقت» است. این ایدئال غالب که باید با خودت روراست باشی و «خود واقعی‌ات باش» به ندرت به نقد کشیده می‌شود. اما اگر این آرمان مانعی بر سر راه دگرگونی فردی بوده باشد و همگان را به ماندن در موقعیت موجودشان ترغیب کند، چه؟

روح تاریخ

تری پینکارد

این روزها تاریخ حال و روز خوبی ندارد. ظاهراً نسل ما در این شکاکیت با هگل، فیسلوف آلمانی، همداستان است که تنها درسی که تاریخ به ما میآموزد این است که هیچگاه کسی از تاریخی چیزی نیاموخته است. بسیاری با این گفته‌ی هنری فورد، بازرگان آمریکایی، همدل‌اند که تاریخ تقریباً حرف مفت است.

قدرت نرم جهانی ترکیه مبتنی بر مسجدسازی است

جان ام. بک

مسجد در دست احداث در پایتخت آلبانی بزرگ‌ترین مسجد شبه‌جزیره‌ی بالکان خواهد بود. هر چند هنوز چند ماه تا گشایش این مسجد باقی مانده اما این بنای تقریباً 10 هزار متر مربعی بر گوشه‌ای از تیرانا سایه افکنده و ساختمان پارلمان را تحت‌الشعاع قرار داده است.

اخلاق چه نسبتی با احساس زیبایی دارد؟

پانوس پاریس

امروزه نگره‌ی غالب در تفکر فلسفی و غیرفلسفی این است که عرصه‌های زیبایی‌شناسی و اخلاق را از هم جدا هستند. اما من این‌طور فکر می‌کنم: زیبایی و اخلاق، و زشتی و بی‌اخلاقی، پیوند ذاتی با هم دارند. به طور مشخص، فضیلت‌های اخلاقی خصلت‌هایی زیبا، و رذیلت‌های اخلاقی، زشتاند. البته، این‌گونه زیبایی و زشتی مستقل از ظواهر فیزیکی است – به عرصه‌ی منش و کنش تعلق دارد.

آنری برگسون؛ شهره‌ی خاص و عام

امیلی هرینگ

تعداد کسانی که در سخنرانی‌های برگسون حضور می‌یافتند بیش از گنجایش تالار سخنرانی‌ بود. به طور میانگین، ۷۰۰ نفر به سختی خود را در تالاری که برای ۳۷۵ نفر طراحی شده بود جای می‌دادند. کلاس‌های او معمولاً به علت تنگیِ جا به آمفی‌تئاتر بزرگ سوربن یا حتی به پَله‌گارنیه انتقال می‌یافت. در خارج از فرانسه هم برگسون جمعیت کثیری را جذب می‌کرد. سخنرانی‌های او در لندن در سال ۱۹۱۱ در تالارهایی ایراد شد که تمام ظرفیت آن پر شده بود، و حضار با کف‌ زدن‌های ممتد از او استقبال کردند. دو سال بعد، حضور او در نیویورک به نخستین راه‌بندان در خیابان برادوی انجامید.