آئین بهائی – جامعه، سیاست

32 آیین بهائی جامعهوسیاست بابیان روبرو شد. پس از اعلان دعوی بهاءالله اکثر بابیان نامدارِ اصفهان بهائی شدند؛ از همراه باب ۱۸۴۴ توان به زین المقرّبین، حاجی سید جواد محرّر (که در ‌ میان این افراد می سید عبدالرحیم، میرزا محمد علی نهری، میرزا حیدر علی اردستانی، و آقا ((1( به حج رفت)، کن، نخستین بابی اصفهان) اشاره کرد. چون جامعۀ ‌ عبدالحمید (فرزند ملا جعفر گندم پاک بایست به جامعۀ بابی شبیه بوده باشد؛ بسیاری از نامدارترین ‌ بهائی خاستگاه بابی داشت می ((1( وران بودند. ‌ فروشان و پیشه ‌ بهائیان فعّال از همانگروه تجّار، خرده رشد جامعۀ بابی را متوقفکرد، امّا در اواخر ۱۸۴۸ ـ ۱۸۵۲ آزار و اذیت بابیان در دورۀ گفته، رشد این جامعه از سر گرفته شد و در اوایل دهۀ ‌ ، به علّت تحولات پیش ۱۸۵۰ دهۀ ، یکی از ساکنان اصفهان ۱۸۷۴ توجّه ناظران خارجی را به خود جلبکرد. در نوامبر ۱۸۷۰ به نام رابرت بروسکه از روحانیون مسیحی عضو انجمن تبلیغی کلیسا بود، چنین نوشت: تعدادی از مشاهیر شهر، ((1( «فرقۀ بابیانکه امروز در ایران در حال رشد است بهائی نام دارد.» به عنوان ۱۸۹۰ ) بهائی شدند. میرزا اسدالله در ۱۸۴۸ ـ ۱۹۱۷( از جمله میرزا اسدالله وزیر وزیر اصفهان منصوب شد و مسئولیت امور مالی دولتی در ایالت اصفهان را بر عهده گرفت. وبیگاه ‌ او به رغم اشتهار به بهائی بودن، برگزاری منظم جلسات بهائی در خانۀ خود، و دفاعگاه از بهائیان آزاردیده، چنان قدرت و احترامی در شهر داشتکه از گزند دشمنان آیین بهائی در ((1( امان بود. تنازع قوا در ایران فشار نسبتاً اندکی به بهائیان اصفهان وارد شد. در این زمان، سه خانوادۀ معمّم ۱۸۶۰ در دهۀ آبادیکه به طور ‌ العلما از خانوادۀ خاتون ‌ اصلی در شهر وجود داشت. میر سید محمد سلطان موروثی امام جمعۀ شهر بود، در اوایل اقامت باب در اصفهان میزبانی او را بر عهده داشت و تحت تأثیر او قرار گرفته بود. دومین خانواده، خانوادۀ مرحوم سید محمد باقر شفتی، یکی از قدرتمندترین روحانیون و ثروتمندترین مردان ایران بودکه بر اصفهان سلطه داشت.گرچه پسر ) مثل پدرش قدرتمند نبود، ثروت خانواده نفوذ و اعتبار ۱۸۱۲ ـ ۱۸۷۴( ارشد او سید اسدالله ۱ ـ ۳ تاریخ، صص نام، ‌ بی .10 ۱۷۲ ـ ۱۷۴ ، صص ۶ ، ج ظهورالحق ؛ مازندرانی، ۱۸ ـ ۲۰ . ر.ک: اسامی نام برده در نور، تاریخ، صص 11 12. . M. Momen, ed. “Early Relations between Christian Missionaries and the Babi and Baha’i Communities,” Studies in Babi and Baha’i History , vol. 1, Los Angeles: Kalimat Press, 1982, p. 63 ۵۳ ـ ۵۸ نام، تاریخ، صص ‌ ؛ بی ۱۲۵ ـ ۱۲۶ (بخش اوّل)، صص ۸ ؛ ج ۱۶۷ ـ ۱۶۸ ، صص ۶ ، ج ظهورالحق . مازندرانی، 13