| 192 عبدالبهاء فرزند ایران ایکـه بـه دسـت کـه بـا ایـن کتـاب آشـنا نیسـتند بایـد اضافـه نمـود نسـخه بـراون رسـید و بـه کوشـش قزوینـی سـرانجام بـه چـاپ رسـید کوششـی دار سـاختن مقـام در اثبـات حقانیـت میـرزا یحیـی صبـح ازل و خدشـه بهاءاللّــه اســت کــه از نظــر مورخیــن بهائــی بــا مطالبــی ناصحیــح و 347 هــای غیــر مســتند آمیختــه شــده. روایت بحـث بـر سـر صحـت و یـا سُــقم مندرجـات ایـن کتـاب در اواخـر توانســت بحثــی قــرن نوزدهــم و اوایــل قــرن بیســتم میــادی شــاید می عقیدتـی بـرای اثبـات حقّانیـت یـک طـرف بـر طـرف دیگـر بشـمار آیـد. امــا اینــک بــا گذشــت بیــش از یــک قــرن و نیــم از تیربــاران بــاب، بــا وسـعت جهانـی دیـن بهائـی و حـل شـدن اکثریـت پیـروان صبـح ازل در ی مسـلمان، ایـن بحـث تبدیـل بـه پژوهشـی علمـی و تاریخـی از جامعـه سرگذشـت یـککتـاب شـده اسـت، نـه آنکـه در اثبـات حقّانیـت یکـی از طـور کـه دو طـرف نقشـی داشـته باشـد. اختـاف نظـر بـر آنسـتکـه آیـا آن ی ملـی فرانسـه یافتـه اصیـل بـراون تصـور کـرده اوراقـی کـه در کتابخانـه و بـه قلـم میـرزا جانـی کاشـانی اسـت یـا آن طـور کـه نویسـندگان بهائـی کننــد کســانی در راســتای اعتقــادات یــا اهــداف خــود بــه اســتدلال می 348 انـد. تحری ـف کت ـاب و ایج ـاد س ـر درگم ـی در تاری ـخ بابیّــه پرداخته ،ی قزوینـی بیسـت مقالـهها بعـد در کتـاب مرحـوم تمـام شـود.» همیـن متـن سـال بیسـت ). جلـد اوّل ۱۶۳ درج شـد. (در اینجـا نقـل از بالیـوزی ۲۱۲-۱۳ ،۲. ج ش. بـهکوشـش ابراهیـم پـورداود و جلـد دوّم آن در ۱۳۰۸/. م ۱۹۲۸ در سـالمقالـه آشـتیانی بـه چـاپ رسـید. در ش.) بـهکوشـش عبّــاس اقبال ۱۳۱۱/. م ۱۹۳۲ سـال های بعـد آن دو مجلّــد و مجلّــدات دیگـر بـه کوشـش ایـرج افشـار و دیگـران سـال در ایـران بـه چـاپ رسـید. هـای مکـرّر توسّــط قزوینـی و ملاقاتنقطةالـکافای آنچنانـی بـر نـگارش مقّدمـه 347 چهارســال بعــد در پاریــس صــورت گرفــت، و از همــه او بــا عبدالبهــاء کــه سه های زندگانیــش تناقضــی هــا در آخریــن ســال تــر نشــر خاطــرات آن دیدار ّ مهم توانسـت ی قزوینـی می های منتشـر نشـده برانگیز اسـت کـه شـاید یادداشـت سـؤال پاسـخی بـرای آن باشـد. بـه نسـخ William McCants. اخیـرا توسّــط کاویـان میلانـی و ویلیـام مـک کنتـس 348
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2