| 234 عبدالبهاء فرزند ایران تــراژدی انقــاب مشــروطه در انقــاب اســامی بــه شــکل یــک کمــدی شـود کـه پـس از یـک قـرن روشـنفکری و آور در آمـد. چگونـه می بهـت ی مــردم نقــد اجتماعــی بــرای نیــل بــه آرمــان دمکراســی و آزادی، تــوده رهبـری روشـنفکران ایـن سـرزمین بـا انقلابـی کـه بـه نـام نفـی ایـران به دهـد بـه ولایـت فقیـه روی آوردنـد و بـه عنـوان اسـتبداد سیاسـی رخ می نفـی اسـتبداد شـاهی تـن بـه اسـتبدادی بدهنـد کـه در آن رهبـر سیاسـی ها و ی مطلـق خـدا تلقّــی شـده و هـر گونـه اعتراضـی بـه اندیشـه نماینـده شـود؟ هرگـز هیـچ سـلطانی حتـی فرامیـن او جنـگ بـا خـدا پنداشـته می وتمـام و ّ توانـد دسـتیابی بـه چنیـن قـدرت تام در رؤیاهـای خـود نیـز نمی ی را کـه در نظـام ولایـت فقیـه نهادینـه شـده اسـت بـرای خـود ا مسـتبدانه ی بینـی و فلسـفه تصـوّر نمایـد. در تحقّــق ایـن انقـاب و در طرّاحـی جهان سیاســی آن اکثریــت روشــنفکران ایرانــی چــه دینــی و چــه مارکسیســت شناسـی ایـران نقشـی فعّــال داشـتند. مسـأله و پرسـش بنیـادی در جامعه مســلما بایــد ایــن واژگونــی فکــری و سیاســی و شناســائی و توضیــح علـل آن باشـد. بدیهـی اسـت کـه در تـاش بـرای نیـل بـه ایـن مقصـود بینـی وارونـه و ای سـنّتی کـه عامـل ایجـاد همـان جهان هـای کلیشـه نظریه گرائـی کنـد. پیـش از بررسـی علـل ایـن واپس واژگـون بـود کفایـت نمی طلــب در ایــران، بهتــر اســت بــه یــک هــای اصلاح و شکســت نهضت کــه در غــرب تجــدّد نکتــه بســیار مهــم ولــی کلــی اشــاره شــود و آن این اجتماعـی و سیاسـی بـا تجـدّدی بنیادیـن در رویکـرد بـه دیـن و فرهنـگ تـوانگفـتکـه در غـرب اصـاح و دگرگشـتگی همـراه بـود. در واقـع می ها هائــی چــون «لوتریســم» و پیــروزی پروتســتان فرهنــگ دینــی و جنبش درآمــد و زمینــه ســاز تجــدّد اقصــادی، سیاســی و اجتماعــی بــود. پیش ایکـه ضـرورت تجـدّد اقتصـادی، امّــا در ایـران، حتّــی در مقاطـع زمانـی شـد، سـخنی از اصـاح و تجـدّد دینـی سیاسـی و اجتماعـی پذیرفتـه می ســخنی از تجــدّد تــر مــواردی هــم که و مذهبــی در میــان نبــود. در بیش آمـد، تحـوّل و تجـدّد مـورد نظـر در راسـتای دینـی و مذهبـی بـه میـان می
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2