243 | رساله مدنیّه عبدالبهاء * نادر سعیدی ی نـوزده، کنـد، در سـده خاطرنشـان میی مدنیّــه رسـالهعبدالبهـاء نیـز در ای فلسـفی، هـای ارتجاعـی ایـران نیـز همیـن اندیشـه را، نـه بـه گونـه گروه گماشــتن در جهــت نهادنــد و بدیــن ترتیــب هــر گونــه همّت پیــش می کردنــد. علمــای مرتجــع، فقــه اصــاح و پیشــرفت ایــران را تخطئــه می دانسـتند؛ امـا از آنجـا کـه تجـدّد اسـامی را بـرای تمـام جهـان واجـب می های غربـی، و نـه اسـامی، روییـده بـود اینـان نیـز در انـکار در سـرزمین تجـدّد و اصـاح، از پلیـدی تجـدّد غربـی و ناسـازگاری آن بـا مقتضیـات ی ایـن فقهـا، سـنّت ایـران چیـزی زدنـد. در اندیشـه ایـران و اسـام دَم می نیســت جــز اســام و، از همیــن رو، تنهــا معنــای اصــاح و پیشــرفت ی فقـه شـیعه بـر ایـران و اسـتیلای هـر چـه بیشـتر آخوندهـا ایـران سُــلطه چـون و چـرا از فرامیـن آنـان در سیاسـت بـر جامعـه، و فرمانبُــرداری بی و فرهنـگ اسـت. گرایی آشــکارا بــه نفــی ایــن نــوع ســنّتی مدنیّــه رســالهدر مقابــل، های خـود تمـدّن راسـتین را نوعـی پـردازد. عبدالبهـاء در تمـام نوشـته می اش تعریـف تمـدّن در چارچـوب دانـد کـه لازمـه وحـدت در کثـرت می الاجـرا اسـت. بـا وجـود ایـن، بـه شـمول) و لازم اصولـی عمومـی (جهان بــاور عبدالبهــاء، هــر چنــد بســیاری از ایــن اصــول تــا حــدّی در غــرب هـا نـه اصولـی غربـی یـا شـرقی، کـه اصولـی عملـی شـده اسـت ولـی آن شـمول)اند و مقتضـای خـرد، انسـانیت و حقـوق بشـر. از کلّــی و (جهان گـردد: بـا سـتایش خـرد آغـاز میی مدنیّــه رسـالههمیـن رو، بدیــدۀ بصیــرت ملاحظــه نماییــد کــه ایــن آثــار و افــکار و معـارف و فنـون و حِکَــم و علـوم و صنایـع و بدایـع مختلفـه متنوّعـه کل از فیوضـات عقـل و دانـش اسـت. هـر طایفـه و پایــان بیشــتر تعمّــق نمودنــد از یــی کــه در ایــن بحــر بی قبیله ترنـد. عـزّت و سـعادت هـر ملّتـی در سـایر قبایـل و ملـل پیش آن اسـت کـه از افـق معـارف چـون شـمس مُشـرق گردنـد... کــی در پــر نفــس و هــوی پــرواز نماییــم و تــا به کــی به تــا به
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2