249 | رساله مدنیّه عبدالبهاء * نادر سعیدی نیـاز پیشـرفت اسـت بـا وجـود ایـن، تحقّــق دموکراسـی و اجتماعـی پیش ی نسـبت میـان حکومت و مسـجد، تعدیـل اقتصـادی در گـرو حـل مسـئله ی نـوزده، بهاءاللّــه و عبدالبهـاء ی سـده یـا سیاسـت و دیـن اسـت. از میانـه ی دیـن و حکومـت در ایـران ی رابطـه از ضـرورت اولویـت حـل مسـئله آگاه بودنـد و بـر ایـن نکتـه اصـرار ورزیدنـد کـه شـرط تحقّــق دموکراسـی سیاســی و اجتماعــی در ایــران، رهایــی ایرانیــان از یــوغ اســتبداد دینــی ملّایـان و نهادینـه سـاختن اصـل جدایـی دیـن از سیاسـت اسـت. از همین نقـد فرهنـگ آخوندمحـور تقلیـد، ی مدنیّــه رسـالهرو، موضـوع محـوری و تشـویق ایرانیـان بـه فرهنـگ خردگرایـی و اسـتقلال فکـری اسـت کـه آیـد. سـنگ زیـر بنـای تمـدّن و تجـدّد راسـتین در ایـران بـه شـمار می هــای گوناگونــی دارد؛ از جملــه: گرایــش محــور ویژگی فرهنــگ فقیه بـه تقلیـد، نابرابـری حقـوق آدمیـان بـر اسـاس عواملـی چـون باورهـای هــای اجتماعــی گیری دینــی و جنســیت، چیرگــی ملّایــان در تصمیم پرســتی و ارتجــاع، ویــژه تعصّــب دینــی، سنّت و سیاســی، تعصّــب به خشـونت، سانسـور و بالاخـره تعـرّض و توهیـن بـه هـر نـوع دگراندیشـی. هـا در سـتیز بنیادیـن بـا تمـدّن، پیشـرفت، پیداسـت کـه تمـام ایـن ویژگی دموکراسـی، آزادی و حقـوق انسـانی اسـت. از همیـن رو، هرگونـه نـوآوری هـا تنهـا وقتـی، بـا شـود. آن از همـان ابتـدا بـا مخالفـت ملّایـان روبـرو می شـان بـا کشـند کـه مشـاهده نماینـد دشمنی اکـراه، از مخالفـت دسـت می سـازد. امـا در هـر حـال، آن نـوآوری تـا چـه حـد مـردم را از آنـان دور می و تـا آنجـا کـه بتواننـد، جامعـه را از تحـوّل در جهـت آزادی و برابـری بـاز دارنــد. می بـه فرمـان بهاءاللّــه نوشـته شـد. ی مدنیّــه رسـالههمـان گونـه کـه گفتیـم ی بهاءاللّــه تـر در ایـن گفتـه پیشی مدنیّــه رسـالهی پیـام در واقـع، چکیـده (حـدود شـش سـال پیـش از نـگارش رسـاله) مطـرح شـده بـود: عـزّت از 29 دو طائفـه اخـذ شـد از ملـوک و علمـاء. ۲۸ های (جلد) سبز، جلد ، کتابمجموعه آثار قلم اعلی بهاءاللّه، 29
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2