31 | عبدالبهاء و نهضت روشنفکری ایران * فریدون وهمن مشـروطیتی دیرپـا و مانـدگار تأثیـر فـراوان بگـذارد. امـّـا هـم ملّایـان و هـم را خامـوش سـاختند و رشـد دلیلـی صـدای آن روشـنفکران مـا هـر یـک به و نفـوذ آن را در اجتمـاع سـد نمودنـد. ی قـرن نوزدهـم بـا ادّعـای قائمیـت رسـتاخیزیکـه قیـام بـاب در میانـه ی تاریـخ اجتماعـی هـا تحـوّلات فکـری در عرصـه برپـا کـرد حاصـل قرن و دینـی ایـران بـود. برخـاف دیگـر ادیـان،کـه بـه اعتقـاد پیروانشـان بـرای منــد خــود اعتبــاری ابــدی قائلنــد، بــاب در آثــار خــود مذهــب را زمان ی دیگـر عمـر آن آغـاز و انجامـی دارد. دانسـت کـه ماننـد هـر نهـاد زنـده هـای سـَـلَفی «بازگشـت چنیـن تفکـّـری درسـت در جهـت مخالـف نهضت بـه اسـام عهـد پیامبـر» قـرار داشـت کـه علمـای طرفـدار «مشـروعه» در کوبنـد. ادّعـای دوران قاجـار خواهـان آن بودنـد و امـروزه بـر طبـل آن می ی شـیعیان، بلکـه در واقـع بـاب بـه قائمیـت نـه فقـط تحقّــق انتظـار دیرینـه پاسـخی بـه آرزوهـای نهفتـه در بطـن اجتمـاع ایـران بـرای دسـتیابی بـه » کـه رسـتاخیز و تجدیـدتجـدّد و نـوآوری بـود. عبـّـاس امانـت در کتـاب « نویسـد: ی حیـات بـاب اسـت می پژوهشـی علمـی بـر دوره ای کــه از حیــث پاســخ دیــن بابــی بــه نیازهــای جامعــه ی اجتماعـی و اخلاقـی در معـرض تحـوّل قـرار داشـت عرضـه تفکّــری بـر اسـاس لـزوم تجدیـد و نـوآوری در اصـول دینـی بــود. چنیــن اصلــی را نــه تنهــا مراجــع ســنّتی شــیعه، بلکــه کردنــد یــا نادیــده طلبــان اســامی متأخّــر نیــز رد می اصلاح گرفتنــد... بــاب مشــکل دوگانگــی برداشــت شــیعی را از می زمـان امـام باشـد بـا ی امامـت،کـه غیبـت و حضـور هم مسـأله ادّعـای مهدویـت و طبعـا بـه دنبـال آن، قائمیـت حـلکـرد. این قـدم انقلابـی موجـب بریـدن بابیـان از اسـام و آغـاز دوری ای کـه بریـدن از اسـام را جدیـد بـا دینـی تـازه شـد. اندیشـه ی اوّل را بــه اجــرا گــذارد گرچــه در وهلــه تــدارک دیــد و آن ی تجـدّد و مسـائل ایـن جهانـی را نیـز دینـی بـود ولـی دغدغـه
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2