63 | عبدالبهاء و نهضت روشنفکری ایران * فریدون وهمن بهاءاللّــه و عبدالبهـاء- اسـت. چنیـن برداشـتی طبعـا تحـت تأثیـر عوامـل ی گوناگـون اجتماعـی و فرهنگـی و خانوادگـی نیـز قـرار داشـت و شـیوه داد. در ایــن طیــف فعّالیّــت ایشــان را در نهضــت مشــروطه شــکل مــی بینیــم و از سـوی دیگــر افـرادی از ســویی بهائیـان تنــدرو انقلابــی را می سـت آوریـم شـاهد آن کـه در زیـر می کار و محتـاط. چنـد مثالی محافظـه ی پیـروان آن دیـن محـدود کـه افـکار و تعالیـم بابی/بهائـی تنهـا در حـوزه هــای رغــم نبــودن وســایل ارتبــاط جمعــی و مخالفت مانــد بلکــه به نمی یافــت حتّــی شــدید ملّایــان، ایــن تعالیــم در ســطح وســیعی انتشــار می بـود . کـه بـه ضـرورت در پـرده و بـا زبـان اسـتعاره و اشـاره می آن شــاه ی فتحعلی نــوهالرئیس ی قاجــار ابوالحســن شــیخ شــاهزاده ش.) در نوجوانــی توسّــط مــادرش، ۱۲۲۷-۱۲۹۱/. م ۱۸۴۸-۱۹۲۰( شـاه، بـا آییـن بابـی آشـنا شـد، تحصیـات دینـی خـود عمّــه ناصرالدّین را در حوزهــای علمیــه مشــهد و ســپس در ســامره بــه پایــان رســاند و پـس از بازگشـت بـه ایـران در حـوزه علمیـه مشـهد بـه تدریـس پرداخـت. الســلطنه بــا لقــب وزیــر کــه امــور مالــی در همیــن دوره توسّــط مؤتمن کـرد بـه دیانـت بهائـی ایمـان آورد و لوحـی از جانـب خراسـان را اداره می در تاریــخ دیانــت بهائــی در خراســانبهاءاللّــه دریافــت کــرد. مؤلّــف نویســد کــه «در مجامــع بــزرگ و از بــالای منبــر در شــرح حــال او می کــرد و خرمــن خرافــات مــردم را بــه پــرده حقایــق ایــن امــر را بیــان می امّــا رازش از پـرده بیـرون افتـاد و بـا اعتـراض 69 سـوخت.» آتـش بیـان می آباد و مـرو سـفر علمـای مشـهد مجبـور بـه تـرک آن شـهر شـد. بـه عشـق ای شــامل دوازده تــن از ناراضیــان کــرد، ســپس در اســتانبول بــه حلقــه الدّیــن افغانــی، سیاســی پیوســت کــه از جملــه اعضــای آن ســیّد جمال ، بـهکوشـش مینـو فـؤادی تاریـخ دیانـت بهائـی در خراسـان حسـن فـؤادی بشـروئی، 69 . (از ایـن پـس: ۱۴۵ ،). م ۲۰۰۷ و فریـدون وهمـن، (دارمشـتات: نشـر عصـر جدیـد فـؤادی بشـروئی.)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2