باب و جامعۀ بابی ایران

399 یئاهب تناید هب یباب نییآ زا نگاهی کوتاه به تعالیم بهاءاللّه یحیی صبح ازل با ادّعای جانشینی و وصایت باب، خود را مروّج و مفسّر خواند. امّا بهاءاللّه با ادّعای مظهریّت و تکيه بر اين که موعود ‌ شریعت او می است، مشروعیّت يافت تا احکام باب را یا دگرگون ˝ مَن يُظهِرُهُ اللّه ˝ باب و سازد یا نسخ کند و احکام دیگری جايگزين آن نماید. باب در آثار اوّلیه خود تأ کید بر اهمّیّت شریعت اسلام نمود، امّا چنانچه دیدیم دیرتر آن را نسخ کرد. امّ ˝ به همین شیوه بهاءاللّه در آغاز، تأ کید بر شریعت بیان نمود و آن کتاب را خود، کتاب اقدس م. در 1873 خواند، امّا در مرحله دیگر، به سال ˝ الکتاب شریعت بیان را در بسیاری از موارد عملاً نسخ کرد و با برطرف کردن های آن، مطالب فراوان تازهای بر آن افزود. ‌ دشواری وضع شریعت تازه توسط باب، گامی انقلابی بود، امّا آن طور که در آثار و در برخی ˝ شريعت ˝ او کاملاً نمایان است زبان و گفتمان اين انقلاب زبان است. هر چند در همه موارد، باب شرح داده که این ˝ فقه ˝ موارد حتّی زبان بیان فارسی های روحانی و اخلاقی، امّا ‌ احکام نمادی است برای حقیقت یک کتاب احکام است. اگر این نظریّه را بپذیریم که باب انگیزه تضعیف نیروی فقهای سنّتی را داشته، باید بگوییم که باب ابزار روحانیّت را از دست آنان گرفت و علیه ايشان به کار برد. بهاءاللّه، هرچند در برخی موارد کتاب احکام ناميده کتاب اقدس امّا ای منظّم از قوانین و دستورات جزئی دانست. ‌ شده، امّا نباید آن را مجموعه که در واقع حجم یک رساله را دارد، مطالب گوناگونی را شامل کتاب اقدس های کلیدی خداشناسی، انسانشناسی، عرفانی، تاریخی و ‌ است، از آموزه اخلاقی. اغلب دستورهای موجود در آن مربوط به مسايل روحانی و شیوۀ داری افراد است، از قبیل نماز، ذکر، روزه و حجّ. شمار دیگری از احکام ‌ دین به حیات اجتماعی بهائیان مربوط است، مانند احکام ارث، ازدواج، طلاق، چنین منع از قتل، دزدی و زنا. شماری از دستورها ‌ مراسم کفن و دفن و هم ، مانند تأ کید بر امانتداری، انصاف، ˝ قانون ˝ هم بیشتر جنبه اخلاقی دارد تا عدلپروری، بردباری، صداقت و نظافت. هر جا به ذکر قانون و احکام کتاب اقدس جالب توجّه است که در پرداخته شده، بیشتر زیربنای اخلاقی مدّ نظر بوده تا شیوه اجرای احکام.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2