411 یئاهب تناید هب یباب نییآ زا اینان بهاءاللّه را به ˝. ای دمکراتیکِ پیشهوران و دهقانان منعکس بود خواسته 56 سازند که آتش انقلابی و براندازی آن جنبش را خاموش کرده. این متّهم می امّا واقعیّت این است که بهاءاللّه، جنبش بابی را که انگیزه در هم شکستن ساختار قدرت معنوی و سیاسی روحانیت شیعۀ اصولی را داشت، به یک نیروی سازنده اجتماعی تبدیل کرد. آثار بهاءاللّه، هر چند به لحاظ ادبی به ادبیّات اسلامی و به ویژه های آیین اصطلاحات اهل عرفان شباهت نزديک دارد، امّا وی در آموزه بینی و شیوه بینی، انسان بهائی، آشکارا پیوند با اسلام سنّتی اعمّ از جهان دینداری و برداشت از نقش دين در اين جهان را گسسته است. در اينجا با توان یک آیین کاملاً مستقلّ و مجزا از اسلام روبرو هستیم. آیین بابی را می به عنوان یک مرحلۀ موقّت در این فرایندِ عبور از اسلام دانست. اگر این های دیرینه را به چالش فرضیه را بپذیریم، نقش باب در آن بوده که سنّت بکشد و از قدرت روحانیّت بر اذهان مردم بکاهد، یعنی به عبارتی قصد او برهم زدن ساختارهای قدرت جامعه را در بر داشته، تا بهاءاللّه در مرحله های به روز ای با آموزه ای سازنده، نظام آیین تازه پسین بتواند به شیوه 57 اجتماعی بر پا کند. های اساسی مانند نقش انسان در اصلاح چنین فرایند تکاملی را در آموزه توان های دیگر می امور جهان و یا در مسئله تماس و معاشرت با پیروان آیین دید، که بر خلاف دو آیین اسلام و بابی، در آیین بهائی کاملاً آزاد و حتّی توان مشاهده کرد: چنين تفاوتی را در احکام جزئی نيز می 58 پسندیده است. ، چاپ چهارم، های اجتماعی در ايران ها درباره جهانبينی برخی بررسی طبری، احسان. 56 ؛ فريدون آدميت، و احمد کسروی نيز در آثار خود اظهار چنين نظری ۶۲۰ ،1387 برلين اند. کرده تا 1921 های چنين نظريه ظاهراً با بيانات شوقی افندی، سرپرست جامعه بهائی در سال 57 م تطابق دارد: 1957 فهم و درک کامل احکام و حدود شاقّه نازله از قلم حضرت اعلی فقط از اين طريق ˝ ميسّر است که ماهيّت و مقصد و خواصّ ممتازه شريعت مبارکش به نحوی که نفس آن اند منظور گردد. طبق اين بيانات واضحه دور بيان حضرت در آثار خويش بيان فرموده اصولاً يک نهضت دينی و انقلاب اجتماعی بود که مدّتش بالضّرورة کوتاه ولی مملوّ از النّطاق و بنيان کن بود. ...کلّ برای اين آميز و مشحون از اصلاحاتی وسيع وقايعی مصيبت بود که بنياد تقاليد حزب شيعه را برانداخته راه را برای ظهور حضرت بهاءاللّه هموار (برگردانده از اصل انگليسی) 109 يادداشت شماره کتاب اقدس به نقل از ˝ . سازد 29 و ۲۵ و ۵ ؛ بشارات بند 1۴۴ بند کتاب اقدس 58
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2