دسیسه‌پنداری

145 پنداری در ایران:گفتگویی با عباس امانت ‌ دسیسه ی گوناگون این «خاطرات» با پندار ‌ از نظر تاریخی از چند زاویه پردازی پیوند خورده است اگرچه همگی اجزاء و عناصر آن آشکارا ‌ توطئه مضحک است. یعنی صرفا ساختگی نیست، بلکه مطالبی را کنار هم چیده استکه برایکسیکه اندک درکی از تاریخ دارد بسیار کودکانه است. معلوم نیست پیدایش بابیه قرار است کدام منافع روسیه را پیش ببرد و چرا از ‌ ابتدایکار این دالگورکی به فکر اینکار افتاده است و معلوم نیست چرا این ها، یعنی رقبای بزرگ امپراتوری ‌ پروردگان روسیه دو دستی به انگلیسی ‌ دست آید که نویسنده، شیخ ابراهیم زنجانی ‌ اند. به نظر می ‌ روسیه، تحویل داده شده های پرینس دالگورکی ‌ ی گزارش ‌ یا هر شخص دیگری، شاید چیزکی در باره در اتحاد ۱۹۳۹ نگار روس، ام. اس. ایوانف در ‌ واقعی شنیده بوده (که تاریخ گزارش، 25 ی تاریخ بابیه آورده بود). این ‌ شوروی در ضمائمکتابش درباره ، حاکی از آن بودکه دالگورکی حبس ۱۸۵۲ و ۱۸۴۸ های ‌ نگاشته بین سال دانسته ‌ اسباب نگرانی می ‌ ی ماکو در مرز قفقاز برای روسیه ‌ باب را در قلعه ی ‌ و از دولت ایران خواسته بود تا باب را به محبس دیگری ببرند. در روسیه های نیهیلیستی و آنارشیستی ظاهرا دالگورکی را به ‌ آن زمان رواج نهضت های انقالبی هستند و ‌ این فکر انداخته بود که بابیان نیز چیزی شبیه آن گروه حضور سید باب در مجاورت قفقاز،که به وجود افکار رادیکال شهره بود، شیخ ابراهیم در زنجان ۱۹۴۰ خطرناک است. افزون بر این شاید در حوالی ی آرای برتری نژادی و به ویژه نژاد آریایی از مبلغان ایرانی ‌ چیزهایی در باره پرداز او (وی ‌ ها شنیده بود و این در ذهن داستان ‌ ای چون آلمان ‌ و فرنگی اش پیوند یافته و ‌ ستیزانه ‌ های دیگری نیز هست) با آراء بهائی ‌ صاحب رمان ی آن، خاطرات کذائی دالگورکی شده است. ‌ نتیجه از چگونگی پذیرش و رشد ‌ ی خوبی ‌ در هر حال این «خاطرات» نمونه نگار مشهوری مثل ‌ یک روایت جعلی در محیط مساعد است. حتی تاریخ ورزد، در نخستین چاپ ‌ فریدون آدمیت، که آشکارا با بهائیان خصومت می کرد که این خاطرات دالگورکی ‌ تصور می ۱۳۲۷ درامیرکبیر و ایرانکتاب های بعدی متوجه شد، ‌ واقعی است و مفصل به آن ارجاع داد. البته در چاپ

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2