One Hundred and Sixty Years

١٧۴ ﺻﺤﻨﻪ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮﺍﺗ ﻰ ﮐﻪ ﻗﺎﺿﻰ ﺷﻬﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻰ ﺩﺍﻣﻐﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺟﺎﻣﮥ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺳﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮤ ﺑﺮﺟﻴﺲ ﻭ ﺁﻗﺎﻯ ﻣﻮﺳﻰ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ . ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﻳﺮ ﻭ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﺍﺩﮔﺴﺘﺮﻯ ﻭ ﻣﻨﺪﺭﺟﺎﺕ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﺁ ﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﮐﻪ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺍﺳﺖ ، ﻭ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺮﻳﮥ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﻣﺮﻯ ) ﺷﻤﺎﺭﮤ ۱۰ ، ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ۱۳۲۸ ( ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﻗﻴﻘﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻫﻮﻟﻨﺎﮎ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑ ﺎ ﺷﻴﻮﮤ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﮐﺸﻰ ﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻰ . ﮐﻨﺪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻫ ﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻠﮑﻪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﮐﺴﺮﻭﻯ، ﺍﻋﻀﺎء ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﮤ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺁﺭﺍء ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ . ﺻﺪﻫﺎ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﺭﺍﻫﻰ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺩﻫﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﺗ ﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺤﻠﻰ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻫﻢ ﻭﻃﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪ . ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺁﺗﺶ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻼّﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﻌﻠﻪ ﻭﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﺮﺑﮥ ﻫﻤﻴﺸﮕﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﺗﺤﺮﻳﮏ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﺎﺗﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ . ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻣﻮﺱ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴ ﻮﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺑﻬﺎﺋﻴ ﺎﻥ ﺁﺯﺍﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﺪﻥ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﻧﺒﺎﺭ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﮐﺎﺷﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ » ﺑﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻓﺪﺍﺋﻴﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ، ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﻫﻴﺎﺕ ﺩﻋﺎﺓ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺪﻑ ﻫﻤﮥ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﻭ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻗﻤﻊ ﺑﻬ ﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩ « ) ﺑﺮﺟﻴﺲ ۱۳۷۵ : ۹۰ .( ﻫﻢ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﺧﻮﻧﺪﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﻯ ﻣﻨﺎﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺗﺤﺮﻳﮏ ﻣﻰ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﻰ ﺷﻮﺭﺍﻧﺪﻧﺪ . ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻼّﻳﺎﻥ ﺁﺧﻮﻧﺪﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗﺮﺑﺘﻰ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺍ ﻭ ﺷﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺳﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﻗﻢ ﺑﻪ ﮐﺎﺷﺎﻥ ﺍﻋﺰﺍﻡ . ﺪﺷ ﻣﻬﺮﺍﺑﺨﺎﻧﻰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺁ» ﻣﻔﺘّ ﺧﻮﻧﺪﻯ ﻦ، ﻭﻗﻴﺢ ﺍﻟﻠﺴﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻘﺎﺩ ﺁﺗﺶ ﻓﺘﻨﻪ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺭﺍﺧ ﺍﻟﻌﻨﺎﻥ ﻰ «] ﻓﺘﻨﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰ، ﺩﺭﻳﺪﻩ ﺩﻫﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﺗﺶ ﻓﺘﻨﻪ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﻋﻨﺎﻥ ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ ﺩﺍﻧﺪ ﻣﻰ[ » ﮐﻪ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﮐﺎﺷﺎﻥ ﻭ ﺁﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻌﺼّ ﺒﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺁﺗﺶ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺍﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ « ) ﻣﻬﺮﺍﺑﺨﺎﻧﻰ ۱۳۲۸ : ۲۰(.