One Hundred and Sixty Years

٢٨١ ﺷﺪ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﮏ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺱ ﻋﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻﺭ ﺣﮑﻢ ﮐﻔﺮ ﻭ ﺯﻧﺪﻗﻪ ﺻﺎﺩﺭ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﻯ ﻣﻨﺎﺑﺮ ﺻﺪﺍ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﮥ ﮐﺸﻴﺪﻥ ﺭﺍﻩ ﺁﻫﻦ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﻣﺎﻣﺰﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﺮ ﻣﺘﺒﺮﮐﻪ ﺭﺍ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﮐﻨﻨﺪ . ﺍﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﻮﺭّ ﺥ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﻭﺭﮤ ﻗﺎﺟﺎﺭ . ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺗﻬﻤﺖ ﮐﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﻬﻦ ﺍﺳﺖ؟ ﺍﻣّﺎ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺩﮐﺘﺮ ﺁﺩﻣﻴّﺖ ﻣﺆﻟّﻒ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺭﺍ ﻓﺎﻗﺪ ﺗﮑﻨﻴﮏ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺯ ﺗﻌﻘّﻞ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻋﺎﺭﻯ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻳﻴﻞ Yale ﺍﻣﺮﻳﮑﺎ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺎﺩﻯ ﮐﺮﺳﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭﺍ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺭﻳﻢ . ﻓﻘﻂ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﻳﻢ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﮐﺘﺮ ﮐﺎﻇﻢ ﺯﺍﺩﻩ ﺑﻌﺪﴽ ﺑﻪ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ . ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻣﺎﺳﺖ، ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺁﻥ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺯ ﭘﺎﻭﺭﻗﻰ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﮐﺘﺮ ﺁﺩﻣﻴّﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﻯ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺍﻯ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺮﻣﻮﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺷﻪ ﺩﺍﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﺎﻡ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﻄﻮﺡ ﮐﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻣﻨﺒﺮ ﻭ ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺣﺘّﻰ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎﻯ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻫﺮ ﮐﺲ ﺍﻳﻦ ﭘﺎﻭﺭﻗﻰ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻃﺒﻌﴼ ﺁﺭﺯﻭ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ ﺣﺎﻝ ﮐﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﮐﻴﻨﮥ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺿﺮﻭﺭﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﻣﻮﺭّﺥ ﻣﺎ ﻻ ﺍﻗﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻯ، ﺷﺎﻫﺪﻯ، ﻭ ﻣﺜﺎﻟﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ ﻧﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻥ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﮐﻪ ﻣﻮ ﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﻥ ﺑﮕﺬﺭﺩ . ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﮐﺘﺮ ﺁﺩﻣﻴّﺖ ﺭﻭﺷﻦ ﺳﺎﺯﺩ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﮐﺘﺮ ﮐﺎﻇﻢ ﺯﺍﺩﻩ ﭼﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻰ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﻧﺘﮑﺎﺭﻯ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻳﺎ ﻻ ﺍﻗﻞ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﺪ ﻭ ﺷﺼﺖ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﻣﻰ ﮔﺬﺭﺩ ﭼﻨﺪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﮐﺪﺍﻡ ﻗﺮﺍ ﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻯ ﺧﺎﻧﻤﺎﻥ ﺑﺮﺑﺎﺩ ﺩﻫﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺧﺎﺭﺟﻴﺎﻥ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ؟ ﻣﻰ ﮔﻔﺖ ﮐﺪﺍﻡ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﮐﺪﺍﻡ ﻗﻄﻌﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﮎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻳﺎ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﮐﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﺪﻳﻤﻪ ﻫﺎﺷﺎﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺮﺩ . ﺍﻣّﺎ ﻇﺎﻫﺮﴽ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﺎﺩﺭ ﻭ ﺭﻭﺑﻨﺪﻩ ﮐﻪ ﻧﻤﻰ ﺷﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺑﺮﺩ، ﻭ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﻦ ﺗﺂﺗﺮ ، ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﮥ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻼّ ﺍﺯ ﻣﺴﮑﻮ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﻧﻴﺲ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺩﺷﻤﻦ ﺳﺎﺧﺖ . ﺍﻣﺎﻧﺖ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺍﺯ ﺷﺎﻩ ﺑﻮﺩ ﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻟﻘﺎﺁﺕ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ) ﺍﻣﺎﻧﺖ ۱۳۸۳ : ۵۶۸ .(