One Hundred and Sixty Years

٢٩۵ ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﺧﺎﺭﺟﻴﺎﻥ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺩﻭ ﻧﮑﺘﻪ ﺭﺍ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﻢ : ﻳﮑﻰ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻳﮑﻰ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻫﺎ، ﮐﻮﺩﺗﺎﻫﺎ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺭﮊﻳﻢ ﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻫﺎﻯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺍﻯ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩ . ﺍﻧﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳّﻔﺎﻧﻪ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ ﺩﺳﺘﺨﻮ ﺵ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺩﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺰﺭﮒ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﮐﻢ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﺭﺟﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺻﺮﻳﺤﴼ ﺍ ﺯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ ﻣﻰ ﮔﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺣﺘّﻰ ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﺮ ﺗﻬﻤﺘﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻳﺎ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺍﻯ ﺯﺩﻩ ﺗﺮ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺁﺳﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻭ ﮐﻤﺘﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺁﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍﻩ ﻣﻰ . ﺩﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﺯﻣﻴﻨﮥ ﻗﻮﻯ ﻓﮑﺮﻯ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﺮ ﻭﺍﻗﻌﮥ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻫﺴﺖ، ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺱ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﮐﻢ ﺷﺪﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺁﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻣﺮﻳﮑﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻳﮑﺎ، ﻭ ﺍﻳﻨﮏ ﺑﻪ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻰ . ﺩﻫﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻤﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﭼﻪ ﻫﺪﻓﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﭼﻪ ﻣﻨﺎﻓﻌﻰ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ . ﺍﻧﺪ ﺁﻳﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺁﺷﻮﺑﮕﺮﻧﺪ، ﻣﺪﺭﮐﻰ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﺧﻴﺎﻧﺘﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻔﺘﻰ ﻭ ﻣﻠّﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ؟ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻓﻘﺮ ﻭ ﻓﺤﺸﺎء ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪّ ﺭ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﻣﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ؟ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻓ ﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻫﻮﻳّﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻣﻰ .. ﺩﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻡ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻬﻤﺘﻰ ﺭﺍ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺷﻌﻮﺭ ﻭ ﺩﺭﮎ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻼّﻗﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﻣﻰ . ﺩﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﺮﺑﺎﺯ ﺯﺍﺩﮔﺎﻩ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ، ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺟﻠﻮﻩ ﻫﺎﻯ ﺗﻔﮑّ ﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ . ١٤١ 141 ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻴﺰ ﺳﻮﺍﻯ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮﻯ ﺩﻭ ﻧﻬﻀﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺰﺩﮎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﻳﻦ ﺯﺭﺩﺷﺘﻰ ﻗﺪ ﻋﻠﻢ ﮐﺮﺩ ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﻮﺑﺪﺍﻥ ﺯﺭﺩﺷﺘﻰ ﻭ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﺳﺎﺳﺎﻧﻰ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻗﻤﻊ ﺷﺪ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮔﺮﺩﻳﺪ . ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﻦ ﭼﺸﻤﮥ ﺟﻮﺷﺎﻥ