One Hundred and Sixty Years

٣١٣ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺰﺭﮒ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺳﺘﻮﺩﻧﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺿﺪ ﺑﻬ ﺎﺋﻰ ﻣﻼّﻳﺎﻥ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻰ ﺁﺷﻨﺎ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﻓﺤﺎﺷﻰ ﻫﺎﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻧﺎﻡ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻰ . ﮐﺮﺩﻧﺪ * ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﭼﺎﺭ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﻋﻤﺪﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﻪ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺍﺯ ﻣﻮﺭّﺧﻴﻦ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺼﺮﻯ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺁﺷﻨﺎﺋﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ، ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﻳﮏ ﻣﺤﻘّﻖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻧﻘﻞ ﻣﻰ . ﮐﻨﻴﻢ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺻﺪﻫﺎ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﺁﻣﻴﺰ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ، ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﻴﻦ، ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻏﺮﺑﻰ، ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻟﻰ ﺍﺯ ﺍﺩﻭﺍﺭﺩ ﺑﺮﺍﻭﻥ ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻋﮑﺎ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﮐﺘﻔﺎ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ . ﺷﮑﻴﺐ ﺍﺭﺳﻼﻥ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﻧﺎﻣﻰ ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ ) ۱۸۶۹ - ۱۹۴۶ ( ، ﮐﻪ ﻟﻘﺐ » ﻣﺠﺎﻫﺪ » ﻭ «ﮐﺒﻴﺮ ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﺒﻴﺎﻥ « ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻭ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ : ... ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺁﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﺁﻳﺎﺕ ﺑﺰﺭﮒ ﺧﺪﺍ ﺑﻮﺩ . ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺟﻤﻴﻊ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭ ﻧﺠﺎﺑﺖ ﻭ ﻓﻀﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﻨﺎﻗﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻭ ﺟﻤﻊ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ . ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺎﺩﺭ ﻭ ﮐﻤﻴﺎﺑﻨﺪ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﮐﻤﺎﻻﺕ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ... ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺩﺭﺟﻪ ﻋﻘﻞ ﻭ ﺣﮑﻤﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩ ... ﺩﺭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺭﺃﻯ ﻭ ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﻗﻮّﺕ ﺑﺮﻫﺎ ﻥ ﻭ ﻣﺤﮑﻤﻰ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻧﻈﻴﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻧﺒﻮﺩ ... ﺩﺭ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﻋﻠﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻣﻰ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﮐﺴﻰ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﻓﺮﻳﺪ ﻳﮕﺎﻧﮥ ] [ ﺩﻫﺮ ﻭ ﻭﺣﻴﺪ ﻋﺼﺮ ﻭ ﺍﻋﺠﻮﺑﮥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﺭﺍﻩ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﻧﭙﻴﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ) ﻓﻴﻀﻰ ۱۹۷۱ : ۳۷۴ - ۳۶۷ ( ١٥٣ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺳﻠﻴﻢ ﺍﻓﻨﺪﻯ ﻗﺒﻌﻴﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﺍﺩﻳﺐ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ : ١٥٤ 153 ﺍﺻﻞ ﻋﺮﺑﻰ ﻣﻘﺎﻟﮥ ﺷﮑﻴﺐ ﺍﺭﺳﻼﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺄﺧﺬ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ . 154 ﺑﺮﺍﻯ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﻟﻴﻔﺎﺕ ﻭﺳﻴﻊ ﺍﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻟﻐﺖ ﻧﺎﻣﮥ ﺩﻫﺨﺪﺍ ﺯﻳﺮ ﻭ . “ ﻗﺒﻌﻴﻦ ” ﺍﮊﮤ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺮﺡ ﺣﺎﻝ ﺍﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻭﻳﮑﻴﭙﺪﻳﺎ ﻋﺮﺑﻰ .