One Hundred and Sixty Years

٣٣٩ ﻋﺪﺍﻟﺘﻰ، ﺍﺯ ﻣﻔﺎﺳﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺧﻼﺻﻪ ﺟﻬﺎﺕ ﻣﻨﻔﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﺯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪﻯ ﮐﻪ ﺑ ﻨﻴﺎﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻭ ﻧﻮﻉ ﭘﺮﻭﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﻟﻬﺎﻡ . ﮔﻴﺮﺩ ﻣﻰ ﺻﺎﺑﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﭘﺴﺖ ﻭ ﺣﻘﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﻠﻨﺪﻯ ﮐﻪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺭﺩّ ﻭ ﺍﻧﮑﺎﺭ ﻣﻰ . ﮐﻨﺪ ﺷﻌﺮ ﺻﺎﺑﺮ ﺷﻌﺮ ﻧﻴﮑﺒﺨﺘﻰ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻰ، ﺗﺮﺍﻧﮥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﺁﺑﺮﻭﻣﻨﺪ ﻭ ﻧﺠﻴﺒﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﭘﻮﺭ ﺁﺭﻳﻦ )« ۱۳۵۷ :۴۹( . ١٦٨ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﻮﭖ ﻫﻮﭖ ﻧﺎﻣﮥ ﺻﺎ ﺑﺮ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻗﻄﻌﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﻯ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﻣﻰ . ﺳﺎﺯﺩ ﻗﻄﻌﻪ ﺍﻯ ﻧﺴﺒﺘﴼ ﻣﻔﺼّﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﻣﺤﻞ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﭼﻴﻦ ﺧﻮﺩ . ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻣﻰ ﭘﺮﺳﺪ » ﻧﻪ ﺧﺒﺮ ﻭﺍﺭ ﻣﺸﻪ ﺩﻯ؟ «) ﭼﻪ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺭﻯ ﻣﺸﻬﺪﻯ؟ ( ﻭ ﺧﺒﺮﭼﻴﻦ ﺍﺧﺒﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻳﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﮐ ﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻣﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪ . ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺭﻭﺷﻦ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺫﻫﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺩﻭﺭﮤ ﻗﺎﺟﺎﺭ، ﭼﻪ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻭ ﻗﻔﻘﺎﺯ ﻭﭼﻪ ﺩﺭ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮﻗﻰ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﻫﺮ ﻧﻮﺟﻮﻳﻰ ﺑﺎ ﺑﺎﺑﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺮﺍﺩﻑ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ، ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻥ، ﻣﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﭼﮑﻤﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪﻥ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ ﮐﺴﻰ ﺩﺍﺩﻥ، ﺑﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪﻫﺎ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﮐﻨﺎ ﻳ ﻪ ﺯﺩﻥ، ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻢ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﻌﺎﺷﺮﺕ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ . ﻳﮏ ﺑﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﻣﻔﺼﻞ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻳﻢ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﺪﻥ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﺻﻞ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺟﻮﻉ ﻣﻰ : ﺩﻫﻴﻢ ﻧﻪ ﺧﺒﺮ ﻭﺍﺭ ﻣﻪ ﺷﻪ ﺩﻯ؟ – ﺳﺎﻏﻠﮏ – ﺁﺯ ﭼﻮﻕ ﺩﻩ ﮔﻨﻪ - ﻏﺰﻳﺖ ﺁﻟﻤﺶ ﺣﺎﺟﻰ ﺍﺣﻤﺪﺩﻩ ! ﺑﺎ– ﺍﻭﻏﻼﻥ ﻧﻪ ﻣﻨﻪ ...؟ 168 ﺷﻬﺮﺕ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺻﺎﺑﺮ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻃﻨﺰﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎ ﺩﻯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﮥ ﻣﻼ ﻧﺼﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎﻻ . ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﺁﺳﻴﺎﻯ ﻣﺮﮐﺰﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺍﺷﺖ . ﻣﻼّﻳﺎﻥ ﻣﺘﻌﺼّﺐ ﺗﺒﺮﻳ ﺰ ﺻﺎﺑﺮ ﺭﺍ ﺑﻰ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺑﺎﺑﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ . ﺗﻬﻤﺖ ﺑﺎﺑﻴﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺯﺍﺩﮔﺎﻫﺶ ﺷﻤﺎﺧﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺻﺎﺑﺮ ﮐﻮﺷﺶ ﮐﺮﺩ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﻌﺮﻯ ﮐﻪ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ ﺳﺎﮐﺖ ﺳﺎﺯﺩ : ﺍﺷﻬﺪ ﺍﻥ ﻻ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻻﻟﻠﻪ، ﻣﻦ ﺁﺩﻡ ﺑﺎ ﺍﻳﻤﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﻭﺍﻗﺮﺍﺭ ﺑﻪ ﻳﮑﺘﺎﻳﻰ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻰ ﮐﻨﻢ، ﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻴﺮﻭﺍﻥ،ﻣﻦ ﺷﻴﻌﻪ ﻫﺴﺘﻢ ﺍﻣﺎ ﻧﻪ ﺁﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﺍﻯ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﺼﻮّ ﮐﻨﻴﺪ ﺭ ﻣﻰ ﻣﻦ ﺳﻨّﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﺍﻣﺎ ﻧﻪ ﺳﻨّﻰ ﻣﺜﻞ ﺷﻤ ﺎ، ﻣﻦ ﺻﻮﻓﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﺍﻣﺎ ﻧﻪ ﺁﻥ ﺻﻮﻓﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﺑﺪﺍﻟﻰ ﻫﺎ ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ ﺣﻘﻴﻘﺘﻢ، ﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻴﺮﻭﺍﻥ ﺻﺎﺑﺮ ) ۱۹۴۱ :۷ . (