One Hundred and Sixty Years

٣٨۴ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﻰ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮤ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩ . ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺷﺎ ﻧﻴﺰ ﻩ ﻣﻌﻠّ ﻤﻴﻦ ﻣﺘﻌﺼّﺒﻰ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺮ ﮐﻼﺱ ﺑﺪﮔﻮﺋﻰ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺩﻳﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ . ﺩﺍﻧﺶ ﻃﺒﻌﴼ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ، ﭼﻪ ﺑﻪ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﻩ ﺟﺬﺏ ﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳ ﻼﻣﻰ، ﺑﺎ ﭘﺮ ﺭﻧﮓ ﺷﺪﻥ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻳﺎ ﻣﺬﻫﺒﻰ، ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﺷﺎﻥ ﭘﺮ ﺭﻧﮓ ﺗﺮ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻧﻔﺮﺕ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻣﻰ . ﮔﺸﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻘﻮﻝ ﺍﻟﻴﺰ ﺳﺎﻧﺎﺳﺎﺭﻳﺎﻥ : ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻭﻟﺖ، ﻋﻠﻤﺎ، ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺷﻴﻌﻪ، ﺑﻰ ﺩﻳﻨﺎﻥ ﻭ ﺣﺘّﻰ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﮐﺮﺩﮔﺎﻥ ﻏﺮﺑﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻔﺮﺕ ﺑﻮﺩ ، ﻳﻌﻨﻰ : ﺍﺭﺗﺪﺍﺩ، ﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ، ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺷﺎﻩ ﻭ ﻧﺨﺒﮕﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻳﻠﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ ] ﺩﻳﻨﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩ [ ... ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ، ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﮐﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﻫﺎﺕ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ] ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﮤ ﺍﻳﺸﺎﻥ [» ﺟﻨﻮﻥ ﺯﻳﺮ ﺩﺳﺖ ﺁﺯﺍﺭﻯ « ﺭﺍ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻰ . ﮐﺮﺩ ) Sanasarian 2000: 53 ( ﺍﻟﻴﺰ ﺳﺎﻧﺎﺳﺎﺭﻳﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮐﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎﻯ ﺟﻨﻮﺑﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺨﺼّ ﺺ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻭﺍﻗﻌﻴّ ﺖ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ ﻭ ﭘﺮﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﺮّ » ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺷﺎﻩ ﺑﺮ ﻣﻰ « ﺑﻪ . ﺩﺍﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻭﻯ، ﺍﻳﻦ ﺍﻗﻠﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ، ﮐﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷﺮﻳﮏ ﺑﻮﺩﻧﺪ : ۱ – ﺗﻌﺪﺍﺩﺷﺎﻥ ﺯﻳﺎﺩ ﻧﺒﻮﺩ . ۲ – ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻗﻮﻣﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺩّ ﻋﺎﻯ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﺑﺮ ﻫﻴﭻ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺧﺎﮎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﺋﻰ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻧﻤﻰ . ﺷﺪﻧﺪ ۳ – ﺑﺎ ﻇﻠﻢ ﻫﺎﺋﻰ ﮐﻪ ] ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭ [ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺪﺭﻥ، ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻣﻄﻴﻌﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺗﺠﺮﺑﮥ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺭﻧﺞ ﺑﺎﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﺎﺑﻖ ﺭﺍ ﺟﻠﻮﻯ ﭼﺸﻢ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ۴ – ﺍﻳﻦ ﺍﻗﻠﻴّ ﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺝ ﻫﺎﻯ ﻫﻮﻳّﺖ ﻭ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮﮊﻯ ﻣﻠّﻰ، ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ