One Hundred and Sixty Years

٣٨۵ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﺩﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺗﺮﻗّ ﻰ ﮐﺮﺩﻩ ﻭﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﺪﻳﺪﻧﺪ . ) Sanasarian 2000: 57 ( ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ، ﻃﺒﻌﴼ ﻭﺿﻊ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻭ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺷﻤﺎﺭ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻤﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺯﺭﺩﺷﺘﻴﺎﻥ ﻭ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎ ﻥ ﻭ ﺍﺭﺍﻣﻨﮥ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﺩﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻣﻮﻓّ . ﻖ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻣﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ، ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﮔﺮ ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﮥ ﮐﻔﺶ ﻣﻠّﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺯﺍﺭﻋﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﺮﺟﻨﺪ، ﺟﺰء ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺷﺎﻩ ﺑﺸﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺭﺷﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ . ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻃﺒﻴﺒﺎﻥ ﺷﺎﻩ ﺭ ﺍ ﺑﻬﺎﻧﮥ ﺁﺯﺍﺭ ﻭ ﮐﺸﺘﺎﺭ ﺑﻴﮕﻨﺎﻫﺎﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺘّﻰ ﻧﺎﻡ ﭼﻨﺎﻥ ﻃﺒﻴﺒﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﻨﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﻴﺎﻟﻰ ﻭ ﻣﻮﻫﻮﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻠﻤﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﻣﻐﺰﺷﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﻣﻰ ﻳﺎﻓﺖ ﺍﺯ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ ﺩﺑﺴﺘﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﺯﺣﻤﺘﮑﺶ ﻭ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ . ١٨٨ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﮐﺘﺮ ﻣﻨﺼﻮﺭ ﻓﺮﻫﻨ ﮓ ﺭﺍ ﻧﻘﻞ ﮐﺮﺩﻳﻢ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﮔﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ ﺩﮐﺘﺮ ﺗﻮﮐﻠﻰ ﻃﺮﻗﻰ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻮﺭﻧﺘﻮ ﻧﻴﺰ : ﺁﻣﺪ ﮐﻴﺸﻰ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺑﻄﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮐﻞ ﺳﺎﺧﺘﮥ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺗﻠﻘﻰ ... ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﮕﺮﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﮔﺮﺳﺎﺯﻯ ﻭ ﭘﺎﮐﺴﺎﺯﻯ ﺩﮔﺮﺩﻳﻨﺎﻥ ﻭ ﺩﮔﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﮤ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ . ) ﺗﻮﮐﻠﻰ ﻃﺮﻗﻰ ۱۳۸۰ :۸۰ ،۸۱ ، ۱۱۴ ( ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﺍﺱ ﺳﻨّﺘﻰ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻳﮏ ﺩﻳﻦ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺍﺯ ﻳﮏ ﻧﻬﻀﺖ ﻧﻮﺟﻮﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻫ ﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻄﻮﺭ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﻗﻮﻯ ﺗﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﻼّﻳﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺸﺘﺎﺭ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . *** ﺩﺭ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺮﻭﺭﻯ ﮔﺬﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺟﻨﺒﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮ 188 ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﺟﻮﻉ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻭﻝ ، ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ )۱۲(