دین در دنیای معاصر 82 ی یک اسلام اروپاییِ مطلوب، های قرآن لازم است. اما بحث درباره آموزه های دینی خود تصمیم خواهند کند که اجتماع دوباره به ما یادآوری می 29 عنوان «دینحقیقی»خواهند پذیرفتیا نه. گرفتکه آیا اصلاحدین را به تر آگاه شکلیخود وقتی به چنین تحولی در آ گاهی دینیکه از شکلسنتی به ای از تغییرات آید گونه کنیم، چیزیکه به ذهن می در حرکت است، فکر می ی شناسانه های شناخت استکه پس از جنبش اصلاحات دینی در نگرش های مسیحی در غرب رخ داد. اما تغییر در ذهنیت را نباید تجویز اجتماع یا از طرق سیاسی در آن مداخله یا از طریق قانون آن را الزامیکرد. چنین ی نوعی فرایند یادگیری است. و تنها از تغییری در بهترین حالت نتیجه دیدگاه خودآ گاهیِ سکولارِ مدرنیته است که این تغییر نوعی «فرایند شود. با نگاه به اخلاق شهروندیِ دموکراتیکو الزامات یادگیری» دیده می های ذاتی یک آن برای ذهنیتشهروندان، ما در اینجا دقیقاً به محدودیت کند، ی سیاسی هنجارینکه تنها حقوق و وظایف را مشخص می نظریه ها را از توان آن توان ترویجکرد اما نمی رسیم. فرایندهای یادگیری را می می 30 طریق اخلاق یا قانون تحمیلکرد. گرایی اما آیا نباید این سؤال را از طرف مقابل نیز بپرسیم؟ آیا تنها سنت دینی استکه نیازمند نوعی فرایند یادگیری است؟ آیا همان انتظارات زدایی گرا حاکم است، ارزش ی مدنی شمول هنجارینیکه بر یک جامعه کند که، برای نمونه، انکار دینیِ قدر ممنوع نمی سکولارگرا از دین را همان نوعی فرایند حقوق برابر برای زنان و مردان را؟ مسلماً طرفسکولار نیز به طرفیحکومتسکولار نسبت به یادگیریِ مکمل نیاز دارد، مگر آنکه ما بی ی سیاسی عمومی از هر سازی عرصه های دینیِ رقیب را با پاک بینی جهان نوع اثرگذاریدین اشتباهگرفته باشیم.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2