باب و جامعۀ بابی ایران

77 باب، خورشیدی در شبی بی سحر مقارن بازگشت باب به قلعۀ چهریق محمّد شاه بیمار سرانجام وفات الدین میرزا به پایتخت رفت و با مراسمی بر تخت سلطنت ‌ یافت و ناصر زمان میرزا تقی خان به صدارت برگزیده شد و بزودی با القابی ‌ نشست. هم چون اتابک اعظم و امیر کبیر قدرت را به دست گرفت. در همان زمان ملّا حسین و دیگر بابیانی که در خراسان اجتماع کرده بودند وارد مازندران جوی ‌ ای با مجتهد ستیزه ‌ شدند. این گروه در بارفروش دچار درگیری ناخواسته آنجا سعیدالعلماء و پیروانش گشتند و به ناچار به مزار شیخ طبرسی در مازندران پناه بردند. انتخاب مزار طبرسی کاملّا تصادفی بود لذا بابیان برای 185 دفاع از خود به تعمیر آن مکان و ایجاد برج و بارو پرداختند. آمیزی که با او شد ملّایان را در ‌ محاکمۀ باب در تبریز و رفتار توهین های ‌ شهرها و دهات گوناگون به مقابله با بابیان تشویق نمود. سیاست تافت لاجرم او ‌ نظمی و آشوبی را برنمی ‌ گونه بی ‌ سختگیرانۀ امیرکبیر که هیچ انگیزی که از این وقایع به باب ‌ را به مقابله نظامی با بابیان کشاند. اخبار حزن پرداخت و ‌ ها به نماز و راز و نیاز می ‌ رسید برای او ناگوار بود. ساعت ‌ می شد. روضۀ وقایع کربلا را در حالی که ایستاده ‌ اشگ از دیدگانش جاری می داد و شهدای دین خود را هر یک چون امام ‌ ریخت گوش می ‌ اشگ می دانست. در طهران به دستور امیر کبیر ‌ جویی و عدالت می ‌ حسین شهید راه حق هفت نفر از سران بابیّه، از جمله میرزا سیّد علی خال اعظم، دائی محبوب باب را در ملأ عام به شهادت رساندند امّا ظاهراً یاران باب این امر را از او هنگامی که پس از پایان واقعۀ طبرسی خبر قطعه قطعه 186 مکتوم داشتند. شدن قدّوس در بارفروش به دست سعیدالعلماء به او رسید مدت نوزده روز عزاداری کرد، لب به غذا نزد و کسی را نپذیرفت. اخبار نبردهای بابیان با افزا بود. امیرکبیر که بابیان را ‌ ریز و زنجان نیز برای او غم ‌ قوای دولتی در نی کن نمودن این نهضت ‌ دانست تصمیم به ریشه ‌ های کشور می ‌ مقصّر ناآرامی های نظامی دولت در سرکوب بابیان، زمینه را برای اعدام ‌ داشت. موفقیّت توانست این غائله را برای همیشه خاموش سازد، ‌ باب، که به زعم امیرکبیر می فراهم ساخت و دستور آن را برای والی آذربایجان صادر کرد. والی، سلیمان برای واقعۀ طبرسی و نبردهای قوای دولتی با بابیان که قریب هشت ماه به طول انجامید 185 ن.ک.فصل ششم همین کتاب و نیز فصل سوّم، ساختار جامعۀ بابی. .۲۲۲ نقطةالکاف 186

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2