«بنای عظیم خاطره» شمارهی ویژهی پادکست محبوب «غذایای ایرانی» برای نوروز ۱۴۰۳ است. فهیمه خضر حیدری در این قسمت از «غذایای ایرانی» از یادها و خاطرههایی میگوید که با طعم و بو و مزهها از بشقاب غذای ما سر برمیآورند.
این یادداشت روایت زندگی چهار مادر است که در سالهای ١٣۵٧-١۴٠١ در ایران و در دورههای مختلف درگیر انقلابها شدهاند، در خیابان اعتراض کردهاند، به زندان افتاده یا تبعید شدهاند. زندگی این مادران یادآور شخصیت مشهوری است در نمایشنامهی مادر، نوشتهی برتولت برشت.
این گزارش، شرحی است از زندگی و جنگ در کردستان در سالهای اول بعد از انقلاب ۵۷، به روایت عکسهایی از برخی از برجستهترین عکاسان ایران و جهان.
شعار «ژن، ژیان، ئازادی» نخستین بار در سال ۱۹۸۷ توسط جنبش آزادیبخشِ زنان کردستانِ ترکیه سر داده شد. بعدها مادران شنبه که در نتیجهی ناپدیدشدن قهری فرزندانشان در استانبول تحصن میکردند این شعار اعتراضی را تکرار کردند.
در دوران جنگِ ایران و عراق، میلیونها مین در هر دو طرف مرزِ دو کشور کاشته شد که هنوز هم بعد از بیش از سه دهه که از پایان جنگ میگذرد، همچنان زیر خاک در کمین انسانها نشستهاند و از اهالی این مناطق قربانی میگیرند. در این فیلم داستان عمر را میبینیم که در نوجوانی در یکی از روستاهای کردستان بر اثر انفجار مین دستهایش قطع شده.