باب و جامعۀ بابی ایران

169 یباب ۀعماج راتخاس در اینجا باید از گروه کوچکی از دیوانیان پایین رتبه که در مراحل اوّلیّۀ نهضت بابی به آن ایمان آوردند یاد کنیم. ملّا حسین بشرویی در نخستین سفر خود به خراسان در سبزوار از گروهی از مستوفیان (حسابداران دولتی) که شاید تمایلات شیخی داشتند دیدن کرد. بعدها دو برادر، میرزا علیرضا السّلطنه) و برخی از بستگان ایشان ‌ مستوفی و میرزا محمّد رضا (بعدها مؤتمن ایشان انتساب خود به جامعۀ بابی را از 194 از زمره مریدان باب درآمدند. داشتند ولی هنگامی که بابیان به سوی مازندران حرکت ‌ دیگران پنهان می های بعد که ‌ و در سال 195 های مالی به آن گروه دریغ ننمودند ‌ کردند از کمک 196 سرکوب بابیان شدت گرفت وسایل راحت و آسایش ایشان را فراهم آوردند هر دو برادر به مقامات بالاتری رسیدند. میرزا ۱۲۹۰/۱۸۷۰ در اوایل دهۀ السلطنه مستوفی کلّ استان ‌ و مؤتمن 197 علیرضا حسابدار مخصوص شاه السلطنه سخت ‌ ناصرالدین شاه که به علایق بابی مؤتمن 198 خراسان شد. سوءظن داشت وی را به کاشان منتقل ساخت که در واقع نوعی تبعید و تحت نظر بود. بعدها شاه او را به پایتخت فراخواند و ظاهرا به اجبار خواهر خود -۱۸۹۳( نوشاندند ˝ قهوۀ قجر ˝ را به ازدواج با او وادار کرد و سپس به او 199.)۱۳۱۰/۱۸۹۲ دیگر از بابیان اوّلیه میرزا محمّد تقی جُوینی منشی و حسابدار از قریۀ جُوین بود که با ملّا حسین در یکی از سفرهای وی به سبزوار ملاقات کرد. او در دوران طبرسی سمت حسابداری مبالغ دریافتی و مخارج صندوق در چند مورد نیز جزء نمایندگان 200 مشترک ساکنان قلعه را بر عهده داشت. ترین اقدام ‌ّ مهم 201 بابیان با رؤسای محلّی و مقامات دولتی به مذاکره پرداخت. .۷۲ فؤادی 194 .۹۴ جا ‌ همان 195 از بسیاری منابع محلّی و روایات شفاهی از تاریخ بهائیان خراسان ،۹۴-۹۹ ، فؤادی 196 .۹۴ ،۷۲ خانواده مستوفی و مستشار دفتر سود جسته است ،۳ . ) ج ۱۸۷۸/۱۲۹۶ (طهران مرآت البلدان ناصری محمّد حسن خان اعتمادالسلطنه، 197 .۱۲ ضمیمه .۲۳ ، ضمیمه ۳. ج منتظم ناصری ؛۹۵ ،۲۹ ، ضمیمهالمآثروالآثار اعتمادالسلطنه، 198 .Sheil 92 . همچنین ن.ک. به ۹۸-۹۹ فؤادی 199 .Nabil 417،236 ،3 . ج ناسخ التواریخ سپهر، 200 (با عباسقلی خان ۳۴-۳۵ ) (گفتگو با حاکم مازندران خانلر میرزا ۲۲ تاریخ میمیه 201

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2