باب و جامعۀ بابی ایران

79 باب، خورشیدی در شبی بی سحر امیرکبیر برای توجیه اقدام خود در اعدام باب نیاز شدید به فتوای 193 کند. علمای تبریز داشت. امّا سیاست او در محدود ساختن قدرت علماء آنان را یک حاضر به چنین کاری نشدند. عامل دیگری که ‌ سخت رنجانده بود و هیچ داشت ترس از انتقام بابیان بود. حتّی ‌ آنان را از مداخله در مرگ باب باز می از دولتیان، شاهزاده حمزه میرزا والی تبریز مایل نبود به دلایل سیاسی، نقشی در اعدام باب داشته باشد، چه بسا که دست داشتن در خون سیّد بیگناهی را لذا امیرکبیر برادر خود میرزا حسن 194 دانست. ‌ شأن پایگاه و جایگاه خود نمی خان، امیرنظام لشگر آذربایجان را به این کار گماشت. کوشش دولت برای آن که بار دیگر مجمعی از علماء فراهم آورد و در یک محکمۀ فرمایشی یک ‌ نتیجه ماند و با سابقۀ محاکمۀ قبلی هیچ ‌ فتوای قتل باب را بگیرد نیز بی از علمای شیخی یا اصولی حاضر به حضور در چنین مجلسی نشدند. امّا امیر کبیر برای اعدام باب عجله داشت. در زنجان، همسایگی تبریز، و او امیدوار بود اعدام باب 195 هنوز بابیان با نیروهای دولتی در جنگ بودند موجب شکست روحیه بابیان و پایان نبرد زنجان شود. لذا سلیمان خان افشار با بابیان در طبرسی شرکت داشت برای کمک به برادرش، ‌ را که در جنگ تهدید و ˝ میرزا حسن خان، به آذربایجان فرستاد و آنان سرانجام توانستند با موافقت سه تن از مجتهدین را برای صدور فتوای اعدام باب جلب 196˝ تطمیع طول انجامید. در این مدّت چند ‌ نمایند. مقدّمات اعدام باب سه هفته به الدّین سهروردی ‌ از سلالۀ شهاب ˝ حاج آقای کشّی ˝ شخصیّت دینی از جمله اللّه اعمی و چند تن دیگر از باب ‌ و از عرفای نامدار عصر خود و نیز ملّا فرج 197 دیدن کردند. یک روز پیش از اعدام باب، ابتدا او را با دو تن از پیروانش، آقا میرزا محمّد علی زنوزی و سیّد حسین کاتب یزدی در میان ازدحام مردم به منزل ملّا محمّد باقر، امام جمعۀ تبریز و سپس به خانۀ ملّا مرتضی هرندی 193 Amanat RR 396. به دستور شاهزاده شبی محرمانه باب را همراه با سیّد حسین یزدی کاتب او از زندان به 194 منزل شاهزاده آوردند. وی با احترام از باب استقبال کرد و در ضمن گفتگو دربارۀ .۲۳۴-۳۹ الدریّه ‌ کواکب ادّعایش دلیل و حجّت خواست و بر احترامش به باب افزود. ن.ک.فصل ششم همین مجلّد. 195 .۳۰۳-۴ معین 196 به نقل از معین. ۳۹۱-۲ عهد اعلیٰ افنان، 197

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2