جستاری در ناپدیدسازی قهری

تبارشناسی جنایت «ناپدیدسازی قهری » 23 نهادهای جامعه مدنی، دانشگاهی و نهادهای نظارتی بین المللی نشان می دهند تعدادی از بستگان افراد ناپدیدشده به این سکوت و انزوا تن نداده و به رغم همه خطرات، جستجو برای یافتن اثری از عزیزان خود را آغاز و ادامه داده اند. بستگان، دوستان و هم رزمان فرد ناپدیدشده اولین کسانی هستند که از سلب آزادی از طریق بازداشت و ربودهشدن، یا از ناپدیدشدن او در زندان، مطلع میشوند. آنان پس از چند روزی جستجو درمییابند که مقامات حکومتی حاضر به تائید بازداشت یا ربودن فرد ناپدیدشده و ارائه اطالعات در مورد محل نگهداری و زنده بودن فرد مورد نظر نیستند و انکار و پنهان کاری سیاست رسمی دولت در این موارد است. احتماال واژه ناپدیدشدن برای اولین بار از طرف بستگان و همراهان قربانی یا مدافعان آنان برای توضیح وضعیت مبهمی که در آن قرار گرفته بودند استفاده شده است. 8 خانوادهها خطیر بودن شرایط را درمی یابند و برای درخواست کمک به نهادهای جامعه مدنی به گمان آنکه آنهت قادر به کمک هستند مراجعه می کنند. در بسیاری از کشورها از جمله شیلی، آرژانتین، گواتماال و السالوادور خانواده ها به کلیسا و یا نهادهای خیریه وابسته به کلیسا مراجعه می کردند. در برخی از این کشورها، به عنوان نمونه شیلی، عالیرتبهترین مقامات کلیسا مدافع نهادها و کشیشانی بودند که با خانواده های زندانیان- ناپدیدشدگان همراهی میکردند و در برخی دیگر، مانند آرژانتین، نهاد کلیسا حامی جنایتکاران بود. 9 نهادهای دیگر جامعه مدنی، مانند گروه های غیردولتی مدافع حقوق بشر یا وکال و نهادهای وابسته به آنان، دفا تر نمانیدگی سازمان های جهانی، مانند صلیب سرخ، و منطقهای، مانند سازمان کشورهای آمریکایی، نیز محل هایی بودند که خانواده ها به آنها مراجعه می کردند. این نهادها با اطالع از جدی بودن و گستردگی ناپدیدشده گی در بسیاری موارد 8 در ایران در دهه شصت واژه هایی مانند بی خبری و گم وگور شدن در بین خانواده هایی که در پشت در زندان ها در پی عزیزان خود می گشتند بسیار متداول بود و معنایی مترادف با ناپدیدشدن داشتند. 9 الهیات رهاییبخش ( Liberation Theology ) ، آنچنان که در آمریکای التین درباره آن صحبت می شد، هرگز در ایران شکل نگرفت و روحانیت که در دوران رضا شاه کنترل خود بر دادگاه ها، اوقاف و آموزش را از دست داده بود، در پی بازپس گرفتن قدرت از دست رفته بود. آنان در انقالب 1357 تمام قدرت را تصاحب کردند. در این دوره روحانیون یا مستقیما مسئول جنایت های دولتی هستند و یا از آن سود بردهاند.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2