دین در دنیای معاصر 160 بهنظرشماچهقواعدیبایدبر اجتماعاتدینیحاکمباشد؟آیا اینقواعد باید از بیرون به اجتماعاتدینی تحمیلشود یا با رضایتو توافقخود تواند ها باشد؟ و اگر درنهایت تعارضی به وجود آمد، چه نهادی می آن تصمیمنهاییرا بگیرد؟ ابتدا باید درمورد مفهوم اسلام مدنی توضیحیکوتاه بدهم و سپس به این ی یتاریخفلسفه ایدرباره بحثخواهم پرداخت. اینبحثنیازمندمقدمه ویژه ارسطو، دو ویژگی انسان را برجسته سیاسی است. فیلسوفان یونانی، به ترینشکل دانستند:عقلانیتومدنیت.شهر یا پلیسبرایارسطوکامل می تنها انسان در شهر بهکمالات اخلاقی اجتماعاتبشری بود و معتقد بود نه ی شهر ترین و والاترین فعالیتعملی انسان، دغدغه رسد بلکه شریف می یشهروندان. اینخیر مشترکبرای یخیر مشترکهمه است، یعنیدغدغه ی سیاسی بزرگ غربی معیاری برای تشخیص ارسطو و عموم فلاسفه های سیاسی مطلوب از نامطلوب بوده است. در تمدن اسلامی اما نظام دلایلی متعددکه فرصت بحث آن ارسطو ترجمه نشد و به سیاستکتاب های هایسیاسیخوددغدغه نیست،فلاسفهومتکلمانمسلماندر اندیشه دیگر، فعالیت فلسفی و کلامی در تمدن بیان مدنی را بازتاب ندادند. به اسلامیعموماً معطوفبهعنصر«عقلانی» بودوکمتر بهعنصر«مدنی» بها دو استثناکه بگذریم، اندیشمندان ایرانی سیاستمطلوب دادند. از یکی می یتفسیرهایعقلانی ساختندودر پیارائه را بیشتر برعنصرعقلمبتنیمی از دین بودند و به تفسیر مدنی از دین توجهی نداشتند. این روند را امروزه توان دید. تلاش وضوح می در روشنفکران و نواندیشان دینی ایرانی هم به های شرعی در جای ی تفسیرهایی عقلانی از دین و آموزه ها برای ارائه آن دهد داران را هدف قرار می ی دین خود اهمیت فراوان دارد اما تنها جامعه
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2