سالانه شمار فراوانی از جوانان ایرانی برای تحصیل در دانشگاه به سرزمین همسایهی غربی مهاجرت میکنند. بارها به ممنوعیتها و محدودیتهای اجتماعی، افت کیفیت مدیریتی و آموزشی و انواع تبعیضهای جنسیتی و مذهبی و عقیدتی در دانشگاههای ایران اشاره شده است اما این گروه چرا ترکیه را انتخاب میکنند؟
خالده ادیب، از مهمترین زنان روشنفکر و مبارز ترکیه بود که در دورهی گذار از سلطنت عثمانی به جمهوری ترکیه نقش بسیار مؤثری داشت. زنی نویسنده، معلم، مبارز حقوق زنان و نمایندهی مجلس که پیشتر از زمانهی خود بود. مهدی شبانی دربارهی زندگی و آثار او با فیضا هپچیلنگرلر گفتگو کرده است که خود از نویسندگان شناخته شدهی ترکیه و معتبرترین محقق دربارهی خالده ادیب و مؤلف کتابها و مقالات متعدد دربارهی اوست.
در نوروز امسال ترکیه اعلام کرد که با فرمان رئیس جمهور، از پیمان جهانیِ منع خشونت علیه زنان، معروف به پیمان استانبول، خارج شده است. این تصمیم به اعتراضاتی در داخل و خارج ترکیه انجامید و مسئولان اتحادیهی اروپا هم از آن انتقاد کردند. در این گزارش، سیما حسینزاده با نگاهی به سابقهی پیماننامهی استانبول، اهمیت آن و علل اعتراضات جنبش زنان ترکیه را شرح میدهد.
هژمونی آبی چیست؟ نابرابریهای فزایندهی آبی، هم بین کشورها و هم در داخل کشورهای خاورمیانه، چه نقشی در تغییر ساختار قدرت در این منطقه دارد؟ از استفاده از آب به عنوان نوعی سلاح چه میدانیم؟ پیامدهای سیاسیِ مصرف بیرویهی آبهای زیرزمینی چیست؟ معاهدات بینالمللی دربارهی تسهیم آب و سدسازی چگونه میتواند از منازعات سیاسی بکاهد؟
امروز حدود ۵ میلیون از اتباع ترکیه در خارج از مرزهای این کشور زندگی میکنند و این روند مهاجرت همچنان ادامه دارد. هر چند به دلایلی که در ادامه میخوانید، بایگانی کامل و تاریخچهی دقیقی از ادبیات نسل اول مهاجران ترک در دسترس نیست اما دستکم این متون پرشمارند و دربارهی آن نیز بسیار نوشته شدهاند. در نتیجه، این مقاله تنها روزنهای به این خردهفرهنگ پویا به روی علاقهمندان خواهد گشود.
مردمان کولی، که قرنهاست در خاورمیانه و اروپا دورهگرد و کوچنشیناند، با اینکه جمعیت زیادی در ترکیه دارند، در محلههایی فقیرو آلونکنشین در حاشیه شهرها زندگی میکنند و از محرومترین اقلیتهای ترکیه محسوب میشوند. مهدی شبانی به دیدن چند خانوادهی کولی در استانبول رفته و با الماس عروس رئیس انجمن «ضد تبعیض» ترکیه که خود هم از مردم کولیست، گفتگو کرده است.