زندگی والتر بنیامین اواخر سپتامبر ۱۹۴۰ در شهر کوچکی به نام پورتبو، در مرز فرانسه و اسپانیا، به پایان رسید. و این خود بنیامین بود که تصمیم گرفت آن زندگی را به پایان برساند. ماجرا مطمئناً عجیب به نظر می‌رسد: این که یکی از بزرگ‌ترین روشنفکران قرن بیستم، مردی آمیخته با فضای دو پایتخت بزرگ اروپا، باید در چنان جای پرت و دورافتاده‌ای به ناچار چنین تصمیمی می‌گرفت یا، به تعبیر دیگر، این‌گونه به تقدیر خود تن می‌داد.
«چه کسی تاریخِ ما را خواهد نوشت؟» به دوراندیشی و ازخودگذشتگیِ چشمگیر در بحبوحه‌ی هول و هراسی باورنکردنی می‌پردازد. این فیلم، داستان گروه کوچکی از یهودیان گتوی ورشو را روایت می‌کند که با عزمی جزم در پی حفظ شواهد و مدارکی برآمدند که اوضاع زندگی یهودیان و رفتار نازی‌ها با ایشان را نشان می‌داد.
داستان معروفی وجود دارد مبنی بر این که به لئوپولد برشتولد، وزیر خارجه‌ی امپراتوری اتریش-مجارستان، هشدار می‌دهند که وقوع یک جنگ بزرگ ممکن است جرقه‌ای باشد برای انقلاب در روسیه. برشتولد با ریشخند جواب می‌دهد که «و چه کسی قرار است چنین انقلابی را رهبری کند؟ لابد جناب برانشتاین که در کافه سنترال می‌‌نشیند!» جناب برانشتاین بعدها نام لئون تروتسکی را برگزید و انقلاب را رهبری کرد.
یکی از پندهایی که از گذشته می‌شود گرفت این است که به ندرت کسی از گذشته پند می‌گیرد. اما با کمی زحمت می‌توان گذشته را طوری ارایه کرد تا مخاطب پندی را که می‌خواهیم از آن بگیرد. برای چنین‌کاری لازم است اندکی از هنر جفت‌‌وجور کردن بهره برده باشیم، و همچنین خوب بتوانیم از پس جار زدن کاردستی تاریخی‌مان برآییم. نمونه‌ها فراوان‌اند؛ آخرینش داستان اِستِر است.
انیشتین یهودی‌زاده بود. اگر او نیز مانند چند میلیون یهودی دیگر در کوره‌های آدم‌سوزی از بین رفته بود، فکرش را بکنید، بشریت امروز به‌دور از بسیاری دستاوردهای او کجا ایستاده بود!
مشارکت گسترده‌ی یهودیان در راهپیمایی‌های اول انقلاب ۵۷ می‌تواند نشانه‌ی این باشد که اکثریت جمعیت یهودیان به رغم آن که نقش فعالی در حوادث منتج به انقلاب نداشتند اما پیروزی آن را حتمی‌الوقوع می‌دانستند و در نتیجه به استقبال فرصت‌ها و منافعی رفتند که این انقلاب می‌توانست برای جامعه‌ی یهودیان و آینده‌ی آن در ایران به ارمغان آورد.