قربانیان یک جنگ خاموش: گزارشی دربارهی قربانیان مین در ایران
سوما نگهدارینیا
مینها سربازان خاموشی هستند که بی توجه به صلح و آتشبس، حتی بعد از گذشت بیش از سه دهه از جنگ، همچنان زیر خاک در کمین انسانها نشستهاند. عمر دختر سه سالهاش را با دستهایی که بر روی مین جا گذاشته در آغوش میگیرد. نگاهی به من میاندازد و میگوید: من به این زندگی عادت کردهام اما همیشه میترسم.
«این پاکسازی قومی است»: گزارشی از کردستان سوریه
خهبات عباس
در هفت سال گذشته، کردها دستاوردهای بسیاری داشتهاند. نظامی سیاسی تشکیل دادیم، دموکراسیای با مشارکت تودههای مردم که همه به آن راه داشتند و تفاوتی بین کردها، اعراب و سوریها نبود. انقلابی در حقوق زنان به راه انداختیم که الهامبخش میلیونها نفر از اعضای جنبشهای سراسر جهان شده است. اکنون تمام اینها ممکن است از بین برود.
افکار مسموم در چرخهی تکرار
کالین شیندلر
در ماه اوت ۲۰۱۷ ملیگرایان سفیدپوست در خیابانهای شارلوتزویلِ ویرجینیا راهپیمایی کردند و شعار دادند که: «یهودیان جای ما را نخواهند گرفت!» آنها از نظریهای بیارزش حمایت میکردند که طبق آن یهودیانی که بانکها و رسانهها را کنترل میکنند حالا دارند اخلاقیاتشان را بر آمریکاییهای «واقعی» تحمیل میکنند.
گفتگو با نگار جوادی دربارهی رمان «گمگشته»
منصوره شجاعی
نگار جوادی نویسندهی ایرانی-فرانسوی اولین رمان خود را در سال ۲۰۱۶ به زبان فرانسه منتشر کرد. این کتاب در سال ۲۰۱۹ برندهی جایزهی «آلبرتین» شد. این رمان، چندین جایزهی ادبی فرانسه را نیز به خود اختصاص داد. «دزاورینتال» تا کنون به دوازده زبان ترجمه شده است الّا زبان فارسی!
«یک کشور، دو ملیگرایی»: بحران هویتی در پس ناآرامیهای هنگکنگ
ماکس فیشر
آغاز ناگهانی اعتراضات هنگکنگ که یک ماه استمرار یافته، ممکن است تنها دستدرازی پکن نباشد بلکه تغییرات تکاندهندهای در خود هویت هنگکنگ نیز میتواند عامل آن باشد. اختلالات اقتصادی و موجی از مهاجرت هویت سنتی هنگکنگ را تحت فشار شدیدی گذاشته است.
دمی بیگانههراس، دمی روادار: انسان موجود عجیبی است
کریستین جارت
روانشناسان تکاملی و اجتماعی به ما میگویند که انسانها تمایلی عمیق و ریشهدار به اعتماد نکردن به «دیگری» دارند، یعنی به مردمی که به گروه یا اجتماع ما تعلق ندارند. اما یادآوری میکنند که سرشت ما جنبهی به همان اندازه مهم دیگری هم دارد.
افسانهی عصر طلایی کتابخوانی
سمیر رحیم
گسترهی توجه مدام کوتاهتر میشود. دیگر حوصلهی مطالعهی درست و حسابی را نداریم. چاپ متون، فناوریِ منسوخی است و آینده به تورق کتابهای الکترونیکی و صفحات اینترنتی دارای اَبَرپیوند تعلق دارد. گوش دادن به کتابی صوتی به خوبی خواندن کتابی مناسب نیست. این استدلالها امروزه زیاد شنیده میشوند، اما آیا صحت دارند؟
قانون اساسی، از مشروطه تا آینده
عبدالکریم لاهیجی - احمد سلامتیان
آیا ایران نیاز به یک قانون اساسی تازه دارد؟ نارساییهای قانون اساسی جمهوری اسلامی در کجاست؟ چه شباهتها و تفاوتهایی با قانون اساسی مشروطه دارد؟ یک قانون اساسی تازه در ایرانِ امروز باید بر اساس چه ملاکها و اصولی تدوین شود؟ در این گفتگو، عبدالکریم لاهیجی و احمد سلامتیان به این مباحث پرداختهاند.
شیوع سرخک در آمریکا حاصل توطئهپنداری؟
پیتر بینارت
طرز انتقال بعضی از بیماریها نه تنها از وضع سلامتیِ روانشناختی مردم یک کشور بلکه از سلامتیِ فرهنگی و سیاسی آنها پرده برمیدارد. برای مثال، اگر در آمریکا همجنسگراهراسیِ نهادینه وجود نداشت و بسیاری از آمریکاییها این بیماری را جزای رابطهی جنسیِ همجنسگرایانه نمیدانستند، ایدز آنقدر به آمریکا آسیب نمیرساند.
مردم آمریکای لاتین دلِ خوشی از دموکراسی ندارند
ماری آرانا
بیش از دویست سال قبل، سیمون بولیوار، ناجی ونزوئلا، کسی که با راه انداختن انقلاب، اسپانیاییها را از آمریکای لاتین بیرون راند نوشت: «میترسم دموکراسی به جای رهایی بخشیدن، ما را نابود کند.» بیست سال بعد، ژنرال آنتونیو لوپز سانتا آنا قانون اساسی جدید مکزیک را لغو کرد و گفت: «... در این مملکت تنها حکومتی که میتواند دوام آورد حکومت استبدادی است.»
سینمای کارگردانان جوان عرب: از غمِ روزگار از دست رفته تا دیوار مرزی
فرناز سیفی
در شهر واشنگتن دیسی، پایتخت ایالات متحدهی آمریکا، یکی از مهمترین اتفاقهای سینمایی سال، جشنوارهی فیلمهای سینمای عرب است که هرسال در ماه اکتبر برگزار میشود. فرصتی برای تماشای برخی از آثار تازهی نامهای آشنای سینمای عرب و آشنایی با کارگردانان جوان و تازهکار در گوشهوکنار کشورهای عربزبان.
انگشت اشاره به سمت ماه
اولگا توکارچوک
به شخصه نمیدانم حساسیتها و دریافتها و اندیشههای من تا چه اندازه با این زبانِ دشوار و نه چندان دقیق اما بسیار سرزندهی لهستانی شکل گرفتهاند. آیا میتوانستم آنچه را که نوشتناش برای من اهمیت اساسی داشته به زبان دیگری بنویسم؟ آیا باید از بابت این تقدیرِ زبانیام شکرگزار باشم؟
آیا جنگ اجتنابناپذیر است؟
جفری گوردون
در سال ۱۹۳۲ بزرگترین نابغهی قرن بیستم نامهای اضطراری به بانفوذترین روانشناس قرن نوشت. در آن نامه، آلبرت اینشتین از زیگموند فروید پرسید «آیا راهی وجود دارد که بشریت را بتوان از تهدید جنگ رهانید؟» این نامه در همان سالی نوشته شد که شهروندان آلمانی با رأی خود حزب نازی را به قدرتمندترین حزب در آلمان تبدیل کردند.
باب؛ دویست سال بعد
عرفان ثابتی
نزدیک به ۱۷۰ سال پس از آن که باب در برابر جوخهی آتش قرار گرفت، شبح او همچنان بر فراز ایران در گردش است. روزی نمیگذرد مگر آن که در رسانههای دولتی، نیمهدولتی و شبهدولتی، بر بالای منابرِ مساجد و حسینیهها و حوزهها، در صفحات روزنامهها و... در شبکههای اجتماعی، از باب سخن نگویند. چرا این شبح ناپدید نمیشود؟
چطور زندگی به رقابتی هولناک و بیپایان تبدیل شد
دنیل مارکوویتس
دو دههی قبل وقتی نوشتن دربارهی نابرابری اقتصادی را شروع کردم، شایستهسالاری بیشتر نوعی راه حل به نظر میرسید تا یکی از علل نابرابری. اما در عمل، اکنون شایستهسالاری جز اقلیتی از نخبگان همه را حذف میکند.
نپال - چه دور و چه نزدیک
مهدی شبانی
مردمان سرزمین کوچک و فقیر نپال بهرغم همهی دشواریهای زندگی بسیار مهربان و خونگرماند. طی سه سفری که در ده سال اخیر به نپال داشتهام، همواره با مهربانی و خندهها و کمکهای مردم نپال روبرو شدهام. این عکسها طی دو سفر در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۹ از نپال و زنان نپالی گرفته شده است.
تجربههای جامعهی مدنی در ایران (۲): فرود و فراز در دهههای ۶۰ و ۷۰
مریم حسینخواه
از اوایل دههی ۷۰ بود که در نتیجهی تغییرات درون جامعهی ایران و تحولات بینالمللی، شاهد شکلگیری جامعهی مدنی هستیم. جامعه مدنیای که شاید بتوان آن را متفاوت از آنچه دانست که در دوران شاه و حتی در سالهای نخست پس از انقلاب تجربه شده بود.
از مرکّب تا فوتوشاپ
شبنم میری
طراحی پوستر در ایران با شکلگیری پوسترهای سینمایی آغاز میشود. تحولات و پیشرفت سینمای ایران و بالطبع پوستر فیلمهای آن علاوه بر این ترقی بازگوکنندهی تغییرات سیاسی اجتماعی محیط پیرامون خود نیز بودند. سینما و اجتماع در پیوندی تنگاتنگ روایتگر آمال و آرزوها و مصائب مردم این سرزمیناند.
مگر فرقی هم میکند
احمد میرعلائی
این یادداشت که برای اولین بار در شمارهی ششم مجلهی گردون در سال ۱۳۶۹ منتشر شده است به مناسبت بیستوچهارمین سالگرد قتل زندهیاد احمد میرعلائی بازنشر میشود. احمد میرعلائی از جمله روشنفکرانی بود که در جریان معروف به قتلهای زنجیرهای به اشکال فجیعی کشته شدند.
