باب و جامعۀ بابی ایران 158 دستگیر و به تربیت حیدریه تبعید گردید شش تن از این یهودیان که با او در ارتباط بودند علاقۀ خود را به دین جدید نشان دادند، گرچه ایمان واقعی به همین کیفیّت برخی از یهودیان همدان 153 ایشان چند سال بعد رخ داد. هنگام اقامت طاهره در آن شهر به این آیین جذب شدند. انگیزۀ پیوستن این ها، اجبار در العمل ایشان به سرکوب بهودیان را به آیین باب باید در عکس گیر ایشان جستجو نمود. در و پی تغییر دین به اسلام، و زیر نظر بودن سخت های بعدی آن قرن جمع کثیری از یهودیان ایران باب و سپس بهاءاللّه را دهه ظهور موعود خود دانسته و به این آیین پیوستند. این گروش به آیین جدید نه به خاطر امنیت، رفاه، ثروت و یا باز یافتن دین کهن بلکه برای احساس کردند همبستگی با گروهی بود که در مقابل هجوم دشمنانش ایستادگی می و آرزومند رهایی از ظلم بودند. ورانی که به آیین باب پیوستند فقط در صد ناچیزی از بازرگانان و پیشه صنف خود بودند ولی ایمان ایشان نشان دو بحران در جامعه بود، بحران اقتصادی و بحران اخلاقی. جای تعجّب نیست که دیانت بابی در طول خطوط عمدۀ تجارتی ایران گسترش یافت و تقریباً در همۀ مراکز اقتصادی ایران هوادارانی یافت. باز شدن بازارهای ایران بر کالاهای خارجی موجب تغییراتی در شبکۀ مبادلاتی بازرگانان شده بود. گروش به آیین جدید نشان ای در نسل جوان تجّاری بود که در این نهضت جدید وجود امکانات بالقوه های روشنفکری رو به گسترش خود جایی یافته بودند. اخلاق منزّه برای افق ای شد که آمال و آرزوهایشان را به مرحلۀ و سوابق تفکّر عرفانی ایشان وسیله ویژه این که یکی از شرکت در تحقق ملکوت الهی بر روی زمین بکشاند به خودشان رهبر این نهضت بود. برای بسیاری از این تجّار جوان که با جریانات رمزی و باطنی بیگانه نبودند، تنها راه ممکن برای بازسازی مادّی-اخلاقی جامعه یک تحوّل رستاخیزی بود. بجای تشویق دیگر تجّار به اقدامی در های مادّی و یا بازگشت به وضع سابق، تغییراتی که در مورد جبران زیان داد ایشان را بیش از پیش در جهاد اخلاقی خود فضای اقتصادی رخ می های هزارۀ ظهور ساخت. کشیده شدن به سوی امور باطنی و آرمان کوشا می های اخلاقی اگر نه به نظر انزجار ولی به موجب گردید که آنان به انحطاط معنای پشت نظر انتقادی و با گذشت از زندگانی مادّی بنگرند. این البتّه به .18۱-8۲ ،۱۰۱ فؤادی 153
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2