هویت‌های نابه‌جا: فرهنگ

کوامی آنتونی آپیا

فرهنگ چیست؟ هویت فرهنگی ما از چه مایه می‌گیرد؟ آیا آنچه ارزش هویتی ما در نسل‌های گذشته بوده، می‌تواند فرزندان ما را نیز به خود بیاراید؟ فرهنگ غربی چگونه معنا می‌شود و در دوران‌های مختلف، خود را در تضاد با چه فرهنگ‌هایی، تعریف می‌کند؟ آجرهای بنای فرهنگی انسان امروز را نژاد، کیش و اقلیم می‌سازند یا رویکردهایی جهان‌گستر؟

چهارمین انقلاب صنعتی در دنیا

استیون پول

کلاوس شواب، بنیان‌گذار و مدیر «مجمع جهانی اقتصاد»، در کتاب خود دیدگاه خوش‌بینانه‌ای نسبت به آینده‌ی انسان در دنیای فناوری‌های پیشرفته دارد. اما به گفته‌ی برخی از منتقدان، خوش‌بینی او به بهبود زندگی ما بر اثر «انقلاب صنعتی چهارم» چندان واقع‌بینانه نیست. 

طبیعت در برابر تغییر شرایط اقلیمی

مارتا روخاس، اورِگو و پاتریشیا اسپینوزا

روند تغییر شرایط اقلیمی در دهه‌های گذشته به شدت نگران‌کننده بوده است. با این حال، «توافق‌نامه‌ی پاریس» امیدواری به بهبود این شرایط را افزایش داده است. مقامات مسئول سازمان ملل در این زمینه نقش اکوسیستم‌های طبیعی مانند تالاب‌ها، جنگل‌ها، و اقیانوس‌ها را حیاتی می‌دانند.

المپیک

هیاهو و شادی، ورزش و تبلیغات تجاری، سیاست و ایدئولوژی؛ چه چیزهایی در پس نمایش المپیک هست؟ آیا المپیک مدرن به راستی جزئی از میراث یونان باستان است؟ از جنبش‌هایی که در پی ارائه‌ی بدیل‌هایی برای المپیک بوده‌اند چه می‌دانیم؟ المپیک چگونه به فهم علل افزایش احساس ناامنی در دنیای معاصر کمک می‌کند؟ معیارهای کمی و کیفی ارزیابی کامیابی و ناکامی در المپیک چیست؟ جمعیت، موقعیت جغرافیایی، تولید ناخالص داخلی، ایدئولوژی، میزبانی المپیک و اعطای تابعیت به ورزشکاران خارجی چه تأثیری بر عملکرد کشورها در بازی‌های المپیک دارد؟

مصرف‌گرایی و بی‌حسی اخلاقی

زیگمنت باومن

به نظر می‌رسد که در دنیای معاصر، انسان‌ها تا حد زیادی نسبت به ارزش‌های اخلاقی بی‌اعتنا و، به تعبیر زیگمنت باومنِ فیلسوف، بی‌حس شده‌اند. باومن علت اصلی این بی‌حسی را رواج مصرف‌گرایی در جوامع ما می‌داند، و در مورد خطرات جدی آن هشدار می‌دهد.  

«زنی که بیش از حد مطالعه می‌کرد»

زنی که بیش از حد مطالعه می‌کرد از مشهورترین آثار بهیه نخجوانی است که آن را با الهام از داستان زندگی «طاهره قرّه‌العین» نوشته و مورد استقبال گسترده قرار گرفته است. خانم نخجوانی در مصاحبه‌ی تصویری زیر، که به مناسبت انتشار این کتاب در سال ۲۰۱۵ انجام شده، انگیزه‌ی خود از نوشتن این رمان و محتوای آن را شرح می‌دهد.

بحران پناهجویان و مهاجران در ترکیب تصاویر و کلمات

دنیل کاسترو گارسیا، توماس سَکسبی

بحران پناهجویان و مهاجران واکنش‌های متنوعی در میان هنرمندان مختلف بر انگیخته است. یک عکاس و یک طراح در کتاب تازه‌ی خود با عنوان «بیگانه»، با استفاده از ترکیب عکس و نوشته، روایت بسیار اثرگذاری از این بحران ارائه کرده‌اند.

سرزمین‌های ازهم‌گسیخته: بهار عربی، ۲۰۱۴ – ۲۰۱۱ (۴)

اسکات اندرسون

روایتی که در ادامه می‌خوانید تابستان گذشته در نیویورک تایمز منتشر شده است. این گزارش حاصل 18 ماه کار تحقیقی است، و ماجرای فاجعه‌ای را بازگو می‌کند که «دنیای عرب»، این دنیای ازهم‌گسیخته، از زمان حمله به عراق در سال 2003 متحمل شده است. حمله‌ای که به ظهور داعش یا ...

نهادهای بین‌المللی برای رسیدگی به نقض حقوق بشر در گذشته

رها بحرینی

رها بحرینی، حقوق‌دان و پژوهش‌گر بخش ایران در سازمان «عفو بین‌الملل»، نهادهای حقوقی بین‌المللی را امکاناتی برای رسیدگی به موارد نقض فاحش و گسترده‌ی حقوق بشر در گذشته می‌داند. به عقیده‌ی او، بهره‌گیری از این نهادها منحصر به دوران گذار از حکومت استبدادی به دموکراسی نیست.

مهاجرین

آیا نظام مهاجرتی اروپا علت اصلی بحران پناهندگی است؟ چه رابطه‌ای میان نظم، فرهنگ و مرز وجود دارد؟ مرزها ذهنی اند یا عینی؟ کارکرد دوگانه‌ی مرزها چیست؟  آیا دفاع از گشودگی مرزها پشتوانه‌ی نظری و توجیه عملی دارد؟ چه رابطه‌ای میان نابرابری جهانی و لزوم گشودگی مرزها می‌توان یافت؟ چرا در فرایند مشروعیت‌بخشی به کنترل دموکراتیک مرزها «ناشهروندان» هم باید مشارکت کنند؟

اقلیت‌ها

اقلیت بودن یعنی چه؟ تصویر اقلیت‌ها در رسانه‌ها چیست و چه تأثیری در موقعیت اقلیت‌ها دارد؟ آیا جنبش مشروطه آماده دادن سهم مساوی از عدالت و برابری به اقلیت‌ها بود؟ رابطه اقلیت‌های مذهبی یا قومی با هویت ملی چیست؟ تقویت گفتمان دین‌ محور در کشورهای مختلف چه تأثیری در وضع اقلیت‌های دینی آنها دارد؟ وضعیت حقوقی و آزادی اقلیت‌های دینی در کشور‌های خاورمیانه یا اروپا چگونه است؟ 

هویت

آیا چیزی به نام هویت ملی یا فرهنگی وجود دارد؟ نقش دین، قومیت، زبان، جنسیت و گرایش جنسی در تعیین هویت ایرانیان در چند دهه اخیر چیست؟ آیا هویت نژادی همیشه این‌قدر مهم بوده است؟ آیا می‌توان گفت که در دنیای مدرن دیگر چهارچوب‌های هویت‌ساز قدیمی جایگاه خود را از دست داده‌اند و به جای آن رسانه‌های جمعی و همذات‌پنداری‌ موقت با مشاهیر و جریانات جاری جای آنها را گرفته‌اند؟ هویت ایرانی‌ها از دوران باستان تا به حال چه تغییرات اساسی کرده است؟ آیا زندگی در خارج از ایران، باعث تغییر هویت یا تعلق ملی ایرانیان می‌شود؟

یک دیدار، چند دیدگاه

دیدار فائزه هاشمی با هم‌بند پیشین بهائی خود، فریبا کمال‌آبادی، واکنش‌های گسترده‌ای در میان ایرانیان داخل و خارج از کشور در پی داشته است. آسو با چند تن از روشنفکران و فعالان بهائی و غیربهائی در این باب گفت‌وگو کرده است. در این گفتگو‌ها موضوعاتی از قبیل علت‌ اهمیت این دیدار و واکنش‌ها به آن، ارتباط بهائیان با غیر بهائیان در سطح فرد و اجتماع ایران، مثال‌های مشابه از روابط اقلیت‌ با اکثریت در جوامع دیگر، موضع‌گیری بهائیان درباره برداشت‌های سیاسی از حضورشان در اجتماع، حرکت‌های نمادین برای شکستن تابوی رابطه با بهائیان، انتقاد‌ها نسبت به موضع جامعه بهائی درباره اتهامات و فشار‌های وارده به آن، نقش سرکوب در تغییر روابط افراد یک جامعه و موارد دیگر مطرح شده‌اند.

اعدام

آیا مجازات اعدام شیوه‌ای منصفانه و کارآمد است؟ از نظر اقتصادی اعدام به صرفه‌تر است یا حبس ابد؟ پیامدهای زیان‌بار تماشای اعدام چیست؟ از استدلال‌های موافق و مخالف مجازات اعدام چه می‌دانیم؟ آیا بین دموکراسی و لغو این مجازات رابطه‌ی معناداری وجود دارد؟ کدام روند برای لغو مجازات اعدام موفق‌تر بوده است: لغو گام به گام یا یک‌باره؟

نسل‌کشی ارامنه

پیش از آغاز جنگ جهانی اول حدود دو میلیون ارمنی در امپراتوری عثمانی می‌زیستند. در پایان جنگ، تنها اندکی از آنها باقی مانده بودند. چرا به رغم مناقشه‌های موجود، کشتار یک‌صد سال قبل ارامنه به دست امپراتوری عثمانی را چیزی جز نسل‌کشی نمی‌توان خواند. چرا هیتلر آتاتورک را می‌ستود؟ هدف هیتلر از اشاره به نسل‌کشی ارامنه پیش از حمله به لهستان چه بود؟ چه شباهت‌هایی میان روش‌های عثمانی‌ها و نازی‌ها می‌توان یافت؟ ابعاد گوناگون نسل‌کشی ارامنه چه بود؟ چرا حکومت ترکیه این نسل‌کشی را انکار می‌کند؟ آیا این حکومت توانسته حافظه‌ی اجتماعی و فرهنگی عاملان، شاهدان و قربانیان این نسل‌کشی را بزداید؟

ادبیات داستانی و تغییرات اقلیمی

مین هیونگ سونگ

ادبیات داستانی مدرن به موضوعات بسیار متنوعی می‌پردازد. با این حال، آثار داستانیِ اندکی به موضوع «تغییرات اقلیمی» و تبعات آن برای زندگی کنونی ما و آینده‌ی دنیا اختصاص یافته‌اند. آمیتاو گوش، رمان‌نویس برجسته‌ی هندی، در کتاب تازه‌ی خود به کاوش در دلایل این کاستی می‌پردازد.

آموزش هنر اسلامی از هميشه دشوارتر اما ضروری‌تر

کشور رِضوی

هنر اسلامی، به ویژه معماری، در گذشته از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است. امروزه، با ظهور بنیادگرایی اسلامی، اهمیت و ارزشِ این هنر کمتر به چشم می‌آید. یک استاد مسلمان و پاکستانی‌تبار از تجربه‌ی خود در تدریس هنر اسلامی در آمریکا و ضرورت آن سخن می‌گوید. 

هویت‌های نابه‌جا: دین

کوامی آنتونی آپیا

دین از سرچشمه‌های مهم «هویت» در دنیای معاصر است که عمدتاً بر اساس برداشت ما از «کتب مقدس» شکل می‌گیرد. آپیا، فیلسوف آفریقایی‌تبار آمریکایی، نشان می‌دهد که برداشت‌های مختلفی از این متون می‌توان داشت، و بنابراین به هویت‌های دینیِ متکثر و متنوعی می‌توان دست یافت. 

هِزاره‌ای‌ها: گفتگو با سایمون سینک

چه ویژگی‌هایی «هِزاره‌ای»ها را از دیگر نسل‌ها متمایز می‌کند؟ عواملی همچون «تربیت»، «فن‌آوری» و «محیط» چگونه این نسل را متأثر کرده است؟ برای آموختن مهارت‌های اجتماعی به این نسل از چه سازوکارهایی می‌توان بهره برد؟

واپس‌گرایان جهان ما را به ویرانه‌ای بدل کرده‌اند

جان بَنویل

رخدادهای جهانی در سال‌های اخیر، از اسلام‌گرایی ستیزه‌جو تا اقتدارگرایی پوتین، و از رأی بریتانیایی‌ها به خروج بریتانیا از اتحادیه‌ی اروپا تا انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا، از خیزش امواج «واپس‌گرایی» خبر می‌دهند. مارک لی‌لا، فیلسوف آمریکایی، در کتاب تازه‌ی خود به ریشه‌یابی این پدیده می‌پردازد. 

میراث فراموش‌شده‌ی مسیحی در ایران

هلین مور- فان دن برگ

ایران از دیرباز مأوای جمعیت چشمگیری از مسیحیان ارمنی بوده، اما بناهای مذهبی زیادی از آنان به جا نمانده است. یک استاد «مطالعات مسیحیت شرقی» از کشور هلند، در سفری که اخیراً به ایران داشته، به دیدن بعضی از این بناها رفته است.

چه بر سر نخبگان فرهنگی آمد؟

زیگمنت باومن

در گذشته، «نخبگان فرهنگی» با سلایق هنری و ادبی سطح بالا و با معیارهای سخت‌گیرانه برای ارزیابی فرآورده‌های فرهنگی، آثار ارزنده را معرفی می‌کردند. چنین روندی اکنون دگرگون شده، و نخبگان فرهنگی هم به فرهنگ عامه‌پسند گرایش پیدا کرده‌اند. زیگمنت باومن، نخبه و متفکر بزرگی که چند روز پیش درگذشت، درباره دلایل و تبعات این پدیده توضیح داده‌ است.

عدالت انتقالی

جامعه‌ی مدنی ایران از چه زمانی می‌تواند و باید روند عدالت انتقالی و رویارویی با موارد فاحش و گسترده‌ی نقض حقوق بشر در گذشته را شروع کند؟ چگونه می‌توان افکار عمومی را برای پی‌گیری این روند بسیج کرد؟ سازمان‌های غیر دولتی و نهادهای بین‌المللی در تمهید مقدمات عدالت انتقالی چه نقشی دارند؟ از اهمیت کمیسیون‌های حقیقت‌یاب چه می‌دانیم؟ آیا این کمیسیون‌ها را می‌توان پیش از استقرار حکومتی متعهد به حقوق بشر تشکیل داد؟ از مقایسه‌ی ایران با دیگر کشورهایی که مسیر عدالت انتقالی را پشت سر گذاشته‌اند چه می‌آموزیم؟

سرزمین‌های ازهم‌گسیخته: بهار عربی، ۲۰۱۴ – ۲۰۱۱ (۳)

اسکات اندرسون

روایتی که در ادامه می‌خوانید تابستان گذشته در نیویورک تایمز منتشر شده است. این گزارش حاصل ۱۸ ماه کار تحقیقی است، و ماجرای فاجعه‌ای را بازگو می‌کند که «دنیای عرب»، این دنیای ازهم‌گسیخته، از زمان حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ متحمل شده است، حمله‌ای که به ظهور داعش ...