بسیاری پس از مهاجرت هم‌چنان تعلقِ خاطر نسبت به جایی به نام وطن داشته و آرزوی بازگشت به آن را دارند. این مکان در خاطرات افراد انعکاس گذشته‌ی طلایی و شیرینی است که پیش از دوره‌ی مهاجرت وجود داشت. ذهن افراد غالباً با گزینش لحظات شیرینِ گذشته و حذف وقایع ناگوار، تلفیقی ناهمخوان با واقعیات تاریخی ارائه داده و سپس در حسرت آن وضعیت می‌نشیند. احساس حسرت بسیاری را به اندیشه‌ی بازگشت به وطن می‌اندازد. اما این افراد به‌ندرت آن‌چه را در تخیل خود از وطن دارند در واقعیت هم می‌یابند.
اولین خودکشی ثبت شده در تاریخ ایران را می‌توان در دل بیستون یافت. در کتیبه‌ی بیستون در شرح چگونگیِ مرگِ کمبوجیه آمده: به «خویش‌مرگی مرد.» این که آیا کمبوجیه به مرگی خودخواسته مرده یا مرگی طبیعی رازی است که از پس سالیان هنوز نامکشوف و مورد جدل است. چند صباحی است اما که پژوهشی دیگر نیز به خویش‌مرگی‌های حوالی این کوه اضافه شده است. گویی عبارت حکاکی شده به سه زبان حالا خود دست به کار معنابخشی به این راز شده و از کلمات به بدن‌ها منتقل شده است. خویش‌مرگی همانند یک پیشگویی، ولایات و آبادی‌های اطراف خود را در برگرفته است.
سیاستمداران همیشه از گذشته سوءاستفاده کرده‌اند. اما اکنون نوستالژی هم در کشورهای ثروتمند و هم در اقتصادهای نوظهور رواج یافته است. راست و چپ، دموکراسی‌ها و دیکتاتوری‌ها، همگی دارند از شکوه و جلال دوران گذشته یاد می‌کنند.
من عاشق فوتبال‌ام، اما اغلب از خود می‌پرسم آیا فوتبال را بیش از حد دوست ندارم؟ و آیا این سبب نمی‌شود که از خود بی‌خود شوم و قوای انتقادی‌ام را به آسانی از دست بدهم؟ شاید باید به شدت به فوتبال بدگمان بود، و از نقش آن در زندگی خود بیشتر انتقاد کرد تا تجلیل.
چطور می‌شود که آدم‌ها یک‌باره دسته‌جمعی «نوستال می‌زنند» و دل‌شان برای گذشته‌ای تنگ می‌شود که حتی تجربه‌اش هم نکرده‌اند؟ حواس خیلی‌ها در دو سال گذشته به این پرسش جمع شده است. نوستالژی همیشه امری سیاسی بوده اما اهمیت سیاسی‌اش حالا دارد به رخ کشیده می‌شود.
جنبش کارگران ایران که در چند سال اخیر آرام آرام گسترش یافته، اکنون به یکی از مهم‌ترین تحولات اجتماعی و سیاسی ایران تبدیل شده است. با توجه به اهمیت اعتراضات اخیر کارگری، با عبدی کلانتری، که پژوهشگر و از روشنفکران چپ‌گراست، گفتگو کردیم و از او درباره‌ی برخی مسائل نظری جنبش کارگری پرسیدیم. این گفتگو به‌صورت مکتوب انجام شده است.