«چهره‌ی جنایت»، پرونده‌ی ناقضان حقوق بشر در ایران
در چهلمین سالگرد تأسیس جمهوری اسلامی، سازمان «عدالت برای ایران» شروع به انتشار مجموعه‌ای پنج جلدی با عنوان «چهره جنایت» کرده است که شامل پرونده‌های حقوقی پانصد نفر از «ناقضان حقوق بشر» در ایران است. در اولین جلد این مجموعه ۱۰۰ پرونده گردآوری شده و ۴۰۰ پرونده‌ی دیگر در جلدهای آینده خواهد آمد. پرونده‌ها شامل اطلاعات شخصی این مقامات، شرح مسئولیت‌های آنان و مستندات برخی از مهم‌ترین مواردی است که مرتکب نقض حقوق بشر شده‌اند.
شادی صدر، وکیل دادگستری و از مدیران عدالت برای ایران به آسو گفت چارچوب تدوین پرونده‌ی نقض حقوق بشر برای این افراد یک چارچوب حقوقی بوده است و تمامی اطلاعات گردآوری شده به گونه‌ای راستی‌آزمایی شده که قابل استفاده در دادگاه و مراجع قضایی و ابزاری برای پیگیری‌های حقوقی و دادخواهی باشد.
جلد اول این مجموعه شامل پرونده‌های سیدعلی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی؛ حسن روحانی، رئیس جمهور؛ سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه‌ی قضاییه؛ صادق آملی لاریجانی، رئیس پیشینِ قوه‌ی قضاییه؛ و میرحسین موسوی، نخست وزیر سابق؛ و ده‌ها تن از مقامات شاغل در نهادهای زیر نظر رهبری، مقامات قضایی و مقامات دولتی است. ۸۰ درصد این افراد همچنان مناصب حکومتی دارند و ۲۳ تن از روحانیون‌اند.
شادی صدر می‌گوید در تعاریف بین‌المللی برخی از موارد نقض حقوق بشر، «نقض جدی» و برخی دیگر در زمره‌ی «جرائم بین‌المللی» به شمار می‌آیند. بیشتر مواردی که در این کتاب به عنوان نقض حقوق بشر آمده به گفته‌ی او در زمره‌ی جرائم بین‌المللی یا نقض جدی حقوق بشر هستند. او اضافه کرد: «یکی از معیارهایی که داشتیم این بود که فردِ ناقض، به صورت گسترده و مستمر، مرتکب نقض حقوق بشر شده باشد و اقداماتش محدود به یک یا دو مورد خاص نبوده باشد. به عنوان مثال شکنجه، ناپدید کردن قهری افراد، اعدام‌های فراقضایی، بازداشت‌های خودسرانه، آزار و اذیت اقلیت‌های دینی، سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز و اِعمال مجازات‌هایی مثل سنگسار و قطع دست و پا از نظر قوانین بین‌المللی نقض جدی حقوق بشر به شمار می‌آیند و به همین دلیل ارتکاب به این موارد، از معیارهای ما برای انتخاب ناقضان حقوق بشر بوده‌اند.»
مهدی بختیار، پژوهشگر سازمان «عدالت برای ایران» درباره‌ی چگونگی گردآوری اطلاعات این مجموعه به آسو گفت که در تدوین این پرونده‌ها از اسناد گوناگونی همچون روزنامه‌های چهار دهه‌ی گذشته، منابع آنلاین، شهادت‌های افرادی که حقوق‌شان نقض شده و همچنین اظهاراتی از مقامات جمهوری اسلامی که تأیید می‌کند مرتکب نقض حقوق بشر شده‌اند استفاده شده است. او اشاره کرد که سازمان «عدالت برای ایران»، هر روز و به‌طور مداوم، اخبار و رویدادهای مرتبط با نقض جدی حقوق بشر را رصد می‌کند. به گفته‌ی او: «به عنوان نمونه در مواردی همچون سرکوب‌ِ اعتراضات دی ماه ۹۶ و سرکوب دراویش پس از حوادث گلستان هفتم، در گام اول مقامات انتظامی و امنیتی را که در این سرکوب‌ها نقش داشتند تا حد امکان و بر اساس اخبار، شهادت‌ها و اظهارات‌شان شناسایی کردیم. پس از آن بنا به اهمیت نقش آنها و قطعی بودن ارتکاب‌‌شان به نقض حقوق بشر، اطلاعات اولیه مربوط به هریک را (مثل محل تولد، زندگینامه و مسئولیت‌ها) به‌دست آوردیم و سپس اطلاعات به‌دست آمده را راستی‌آزماییِ نهایی کردیم.»
در بین ۱۰۰ نفری که اطلاعات آنها در این کتاب منتشر شده، تاکنون ۴۱ نفر به دلیل دست داشتن در نقض جدی حقوق بشر مشمول مجازات‌های بین‌المللی شده‌اند. این مجازات‌ها، شامل ممنوعیت ورود آنها به کشورهای اروپایی یا آمریکا و مسدود شدن دارایی‌های احتمالی آنان در این کشورها می‌شود. ۱۲ تن از این افراد و همچنین «مرکز بررسی جرائم سازمان‌یافته در سپاه پاسداران» بر اساس پیشنهاد «عدالت برای ایران» در فهرست مجازات‌های حقوق بشری بین‌المللی قرار گرفته‌اند.
چهار جلد دیگر کتاب «چهره جنایت» که حاوی اطلاعات ۴۰۰ تن دیگر از ناقضان حقوق بشر در ایران است، به زودی چاپ خواهند شد. شماری از این پرونده‌های حقوقی نیز به فارسی و انگلیسی در وب‌سایت عدالت برای ایران منتشر شده‌اند.
مطالب مرتبط
