چگونه عرب‌های خداناباور اروپا را تغییر دادند

کورت دوبوف

کشیش و متفکر فرانسوی، پیتر آبِلار، یک سال پیش از مرگ خود در سال ۱۱۴۲ میلادی آخرین کتاب خود را به پایان رساند. کولیشیوس که به لاتین نوشته شده است، داستان گفتگویی میان یک مسیحی، یک یهودی و یک فیلسوف را روایت می‌کند. فیلسوف، شخصیت اصلی داستان است. او می‌خواهد بداند که کدام یک از دو دین مسیحی و یهودی با عقل بیشتر مطابقت دارد.

توطئه یا تئوری توطئه؟

عباس میلانی در گفتگو با شبنم طلوعی

مبنای تاریخی و سرآغاز تئوری توطئه چیست؟ مصادیق تئوری توطئه در تاریخ معاصر ایران کدام‌اند؟ آیا در ایران پیش از قرن ۱۹ هم تئوری‌های توطئه وجود داشت؟ مذهب شیعه چه تأثیری در شکل‌گیری آن دارد؟ این‌ها از جمله پرسش‌هایی است که با دکتر عباس میلانی در میان گذاشتیم.

علم از دین چه می‌تواند بیاموزد؟

لورا اسپینی

دین به رویکرد دانشمندان نسبت به علم شکل مىبخشد. اما با افزایش و رشد دانش، علم چاره‌اى جز تجاوز به حریم دین ندارد فقط به این خاطر که هر دو سؤالات مشترکى دارند. از کجا آمدهایم و به کجا مىرویم؟ ماهیت این عالم هستى چیست و آیا ما وجود خاصى هستیم؟

انسانیت در ظلمت شب

سارا فاین

کسی در اردوگاه کار اجباری ویلون می‌نوازد. پناهجویی کتاب شعر با خود دارد. وقتی ما را به بقا و فردای خود اطمینانی نیست هنر به یاری ما برمی‌خیزد.

مفهوم «عصر ظلمت» نزد هانا آرنت

مهدی خلجی

هانا آرنت در سال ۱۹۶۸ میلادی رشته‌ جستارهایی را زیر عنوان انسان‌ها در عصر ظلمت به چاپ رساند. هر یک از این جستارها درباره‌ی یک فرد، کارنامه‌ی فکری-سیاسی، فلسفه یا هنر اوست؛ نوعی چهره‌نگاری خاصِ آرنت‌وار، این اشخاص جمعی به اعترافِ خودِ آرنت سخت ناهمگون‌اند و تنها یک چیز نشستن آن‌ها را در کنار هم موجه می‌نماید: «دورانی که آن‌ها زندگی خود را در آن سپری کرده‌اند»

آیا هیتلر زنده ماند و به آرژانتین گریخت؟

ریچارد جی. اوانز

در چند سال گذشته به این تصور دامن زده شده است که، برخلاف عقیده‌ی رایج، هیتلر در سال 1945 نمُرد بلکه تا مدت‌ها پس از آن به زندگی ادامه داد و در کهن‌سالی در آرامش از دنیا رفت. چرا به‌رغم وجود شواهد و مدارک مسلّم و بی‌چون‌وچرا درباره‌ی مرگ هیتلر، به نظر می‌رسد که این همه آدم عقیده دارند که او زنده مانده است؟ این پرسش تنها یک پاسخ ندارد.

واکسن و انتخاب‌های اخلاقی

برگرفته از برنامه‌ی رادیوی ۴ بی‌بی‌سی

واکسن کووید ما را با چالش‌های اخلاقی گوناگونی روبرو کرده است. برخی معتقدند که توزیع واکسن بر اساس میزان ثروت و توانایی خرید کشورها غیراخلاقی است و نتیجه‌ی عکس می‌دهد. برخی دیگر اما باور دارند که کاملاً منطقی است که هر کشوری سلامت شهروندان خود، به خصوص افراد آسیب‌پذیر، را در اولویت قرار دهد. دسته‌ی دیگری نگران‌اند که مبادا واکسن خطری داشته باشد. پرسش مهم دیگر این است که با افرادی که مایل به دریافت واکسن نیستند چه طور باید رفتار کرد؟ 

فاجعه‌‌ی شاهرود: تثبیت نابرابری و اضمحلال مشروطیت

کریم دواتگر

کشتار بهائیان در ۱۷ مرداد ۱۳۲۳ در شاهرود و اخراج بازماندگان‌، واقعه‌ی مدهش فراموش‌شده‌ای است که برای فهم بهتر رویدادهای امروز فوق‌العاده‌ مهم است. اهمیت کشتار شاهرود از یک سو به وجوه انسانی آن برمی‌گردد زیرا یکی از شدیدترین جنایت‌های متکی به مذهب در سده‌ی گذشته بوده، و از سوی دیگر ناشی از روایت دست اولی است که از آن واقعه به جا مانده است: در قالب کتاب حقایق گفتنی پیرامون حادثهی ننگین شاهرود و کشتار بهائیان به دست شیعیان.

جنسیت و آموزش عالی

سعید پیوندی در گفتگو با منصوره شجاعی

این گفتگو به دو علت انجام شد. اول، انتشار کتاب چشماندازهای جهانی در موضوع جنسیت و آموزش عالی به قلم سه تن از استادان جامعهشناسی از ایران، فرانسه و هندوستان. یکی از این سه تن دکتر سعید پیوندی است که بخش مهمی از این کتاب به یافته‌های پژوهشهای او در ایران اختصاص دارد. علت دوم، انتشار شماره‌ی دهم مجله‌ی «آزادی اندیشه» با موضوع «علم، قدرت و جنسیت» که سعید پیوندی و نیره توحیدی مشاوران علمی این شماره بودند. 

پنجاه سالگی حق رأی زنان در سوئیس: مروری بر یک پیروزی دیرهنگام

امید رضایی

دبیرکل انجمن بین‌المللی زنان، در سال ۱۸۷۲ گفت «مهد آزادی و برابری در اروپا، سوئیس، دخترانش را بیش از همه‌ی سلطنت‌هایی که محاصره‌ش کرده‌اند سرکوب می‌کند و بی‌بهره می‌گذارد. بالغ‌ترین ملت اروپا با نیمه‌ی مؤنث خود همچون نابالغ‌ترین فرزندش رفتار می‌کند.» اما صد سال دیگر، دقیقاً تا فوریه‌ی سال ۱۹۷۱ طول کشید تا زنان سوئیسی حق رأی پیدا کنند.

چگونه می‌توان فقر را از بین برد؟

آبیجیت بَنرجی، استر دوفلو

به‌رغم نگرانی‌های فعلی درباره‌ی شیوع گسترده‌ی نابرابری در کشورهای ثروتمند جهان، چند دهه‌ی گذشته برای فقرای جهان دهه‌های بدی نبوده است. در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۶ میلادی، میانگین ​​درآمد ۵۰ درصد پایین جامعه تقریباً دو برابر شده، و این بخش ۱۲ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی کل دنیا را به خود اختصاص داده است.

قصه‌نویسیِ مدرن و زبانِ عامیانه

جواد موسوی خوزستانی

جمال‌زاده که پدرِ داستانِ کوتاه و مدرنِ ایران ‌خوانده می‌شود با روحیه‌ای وطن‌پرستانه و عشقی عمیق به فرهنگِ ایران‌زمین، بسیار کوشید طرزهای بیانی، و آرایه‌های لفظیِ زبانِ قصه را به زبانِ محاوره و عامه‌فهم (زبان عامیانه) نزدیک کند و از زبان و نثرِ مطول و پرطمطراقِ دوره‌ی قاجار فاصله بگیرد.

جوامع برده‌دار در دولت‌شهرهای خلیج فارس

برنارد فریمون

شش دولت‌شهر عرب خلیج فارس، که هر یک پیشتر نوعی دهکده‌ی ماهی‌گیریِ بکر و بی‌جنب‌و‌جوش بودند، اکنون به سرزمین عجایبی پرزرق‌وبرق و فوق مدرن و البته کانون برده‌داری تبدیل شده‌اند.الغای واقعیِ برده‌داری در خلیج فارس مستلزم از بین رفتن همه‌ی نشانه‌های برده‌داری، به‌ویژه نژادی‌سازی کار و سوءاستفاده و بهره‌کشی شدید از کارگران، است.

درباره‌ی مصادره‌ی اموال شهروندان غیر مسلمان در ایران

حسین رئیسی

هرچند قوانینِ ناظر به مصادره یا حقوق مصادره در ایران عمدتاً اموالی را مشمول حکم مصادره می‌داند که از طریق ارتکاب جرایم یا از طریق فعالیت‌های غیر اقتصادی نظیر قمار به دست آمده باشد اما اموال بسیاری از شهروندان غیر مسلمان بدون رعایت تشریفات قانونی و جست‌وجو درباره‌ی منشأ مالکیت آنها به تیغ مصادره سپرده می‌شود.

کار در ساعت‌های دلخواه؟

سارا استالر

نظرسنجی گالوپ در سال ۲۰۱۷ در ایالات متحده نشان داد که ۵۱ درصد از شاغلان خواهان عوض کردن شغل خود با شغلی هستند که به آن‌ها امکان دهد قدری کنترل بر ساعات کاری خود داشته باشند.

رسانه‌ به مثابه امتداد انسان

استیون وست

به مناسبت روز جهانی رادیو (۱۳ فوریه) به بررسی اجمالی نظرات مارشال مک‌لوهان (۱۹۱۱-۱۹۸۰)، فیلسوف کانادایی، در مورد شکل‌های گوناگون رسانه و تأثیر آنها بر انسان پرداخته‌ایم.

پل‌های عابر پیاده، تونل‌های وحشت برای زنان

آذر حسامی

از حدود شصت سال قبل که اولین پل عابر پیاده در ایران ساخته شد تا امروز، بسیاری از عابرین به دلایل مختلف از این پل‌ها استفاده نمی‌کنند. از جمله، مسافت طولانی پل و وقت زیادی که عبور از آن‌ها می‌گیرد، پله‌های زیاد در پل‌های غیرمکانیزه و راحت‌تر بودن عبور از خیابان در محدوده‌هایی که نرده‌ای وجود ندارداما یک دلیل عمده‌ی دیگر این است که بسیاری از زنان در هنگام عبور از این پل‌ها تجربه‌های دلخراشی داشته‌اند.