مقاله

ما حیوان‌ایم. هر چند انسان‌ها اغلب بر این واقعیت اساسی سرپوش می‌گذارند اما ویروس کرونا از ارتباط و وابستگیِ ما به بهروزیِ دیگر موجودات پرده برداشته است. بی‌اعتناییِ ما به دیگر گونه‌ها از جهات گوناگون در پیدایش و وخامت این بیماریِ عالم‌گیر نقش داشته است. واکنش مناسب ــ و پیشگیری از وقوع چنین فجایعی در آینده ــ مستلزم آن است که از این پس به حیوانات توجه کنیم.

همچون شمار فراوانی از دیگر بیماری‌های هولناک، از جمله ابولا و ایدز، کووید-19 منشأیی حیوانی دارد، یعنی از گونه‌ای به گونه‌ی دیگر منتقل شده است (احتمالاً از خفاش‌ به انسان). تخریب و سوءاستفاده‌ از دیگر جانداران، حیوانات گوناگون را به تماس هر چه نزدیک‌تر با یکدیگر واداشته، و در نتیجه احتمال پیدایش چنین ویروس‌هایی افزایش یافته است.

در حالی که تعداد زیادی از رسانه‌های بیگانه‌هراس بازارهای خرید و فروش حیوانات زنده در چین را منشأ احتمالیِ این بیماری عالم‌گیر خوانده‌اند، نباید از نقش صنعت گوشت آمریکا در ایجاد شرایط مساعد برای چنین عوامل بیماری‌زایی در سراسر دنیا غافل شد. افزایش تقاضا برای گوشت در آمریکا، و کل دنیا، خودجوش نیست ــ این امر ناشی از اقدامات صنعت قدرتمندی است که مبالغ هنگفتی را صرف تبلیغ محصولات‌اش می‌کند و به این تصورِ نادرست دامن می‌زند که گوشت بخش جدایی‌ناپذیری از رژیم غذاییِ سالم و مطلوب است. منشأ این پروپاگاندا آمریکاست که از نظر سرانه‌ی مصرف گوشت رتبه‌ی اول را در دنیا به خود اختصاص داده است.

دام‌داریِ ماشینی به گسترش ویروس‌ها دامن می‌زند زیرا هزاران حیوانی را که بیش از پیش با دستکاریِ ژنتیکی به یکدیگر شباهت یافته‌اند در محیط‌هایی اغلب بی‌بهره از نور آفتاب کنارِ هم می‌چپاند به طوری که نمی‌توانند تکان بخورند یا از فضولات خود فاصله بگیرند. چون حیوانات نمی‌توانند در چنین شرایطی سالم بمانند، در اقدامی احمقانه آنتی‌بیوتیک‌های گوناگون را به رژیم غذاییِ آنها اضافه می‌کنند تا بیمار نشوند، غافل از این که چنین کاری در بلندمدت به ایجاد اَبَرباکتری‌هایی می‌انجامد که در مقابل آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌اند.

در آمریکا، گوشت صنعتی 900 میلیارد دلاری است. تقاضای زیاد برای گوشت و سودجوییِ شدید در نظامی به هم گره خورده است که نسبت به زندگیِ انسانی و حیوانی بی‌اعتناست. گیاه‌خواران نباید خیلی ازخودراضی باشند زیرا با کارگران مزارع هم بدرفتاری می‌شود و دستمزد کافی دریافت نمی‌کنند. اما محیط کارِ کارگران کارخانه‌های گوشت و کشتارگاه‌ها فوق‌العاده هولناک و خطرناک است. کارکنان کارخانه‌های گوشت را عمدتاً مهاجران کم‌درآمد تشکیل می‌دهند و اکثرشان از بیمه‌ی سلامتی و مرخصی استعلاجی محروم‌اند. کارگران بیمار و آسیب‌دیده را به سرعت اخراج می‌کنند. صدها کارگری که هر روز در این محل‌ها هزاران حیوان را فرآوری می‌کنند شانه به شانه‌ی یکدیگر به کاری طاقت‌فرسا، یکنواخت و خطرناک مشغول‌اند.

تصمیم ترامپ مبنی بر استفاده از «قانون حمایت از تولید» برای باز نگه داشتن اجباریِ کارخانه‌های بسته‌بندیِ محصولات گوشتی جان بسیاری از کارگران رنگین‌پوست آسیب‌پذیر را به خطر انداخت. تا 27 آوریل، یک روز قبل از استناد به این قانون، نزدیک به 5000 نفر از کارگران این کارخانه‌ها در نوزده ایالت به ویروس کرونا مبتلا شده بودند. تا زمان نگارش این مقاله، تعداد مبتلایان به این ویروس در سه فقره از بزرگ‌ترین کارخانه‌های فرآوریِ گوشت در کشور (تایسون فودز، اسمیت‌فیلد فودز، و جِی‌بی‌اس) به 11000 نفر رسیده است. در کل کشور 63 نفر از این کارگران جان خود را از دست داده‌اند. گزارش‌های متعدد حاکی از تبعیض علیه کارگران لاتین‌تبار در این شرایط است. وضعیت چنان وخیم است که سازمان حقوق مدنی لاتین‌تباران (LULAC) از اهالی ایالت آیووا خواسته تا در ماه مه به نشانه‌ی همبستگی با کارگران، مصرف گوشت و تخم‌مرغ ماشینی را تحریم کنند. افزون بر این، بزرگ‌ترین اتحادیه‌ی صنفیِ کشور که نمایندگیِ کارگران کارخانه‌های بسته‌بندیِ محصولات گوشتی را بر عهده دارد از تعطیلیِ این کارخانه‌ها حمایت کرده است.

مصرف محصولات حیوانی یکی از عوامل مهم انتشار گازهای گلخانه‌ای، مصرف و آلودگی آب، و جنگل‌زداییِ جهانی است

کاهش مصرف گوشت، تخم‌مرغ و محصولات لبنی از بسیاری جهات مفید است: این امر نه تنها خطر شیوع بیماری‌ها در آینده را کاهش می‌دهد و پایان صنعتی بی‌اعتنا به بهروزی یا امنیت کارگران را رقم می‌زند بلکه بحران‌های بوم‌شناختیِ گوناگونی را که با آن مواجه‌ایم تقلیل می‌دهد.

مصرف محصولات حیوانی یکی از عوامل مهم انتشار گازهای گلخانه‌ای، مصرف و آلودگی آب، و جنگل‌زداییِ جهانی است. علاوه بر این، صنایع حیوانی عوامل اصلیِ ششمین انقراض‌اند. اکنون انسان‌ها و حیوانات اهلی بیش از 96 درصد از زیست‌توده‌ی پستانداران روی کره‌ی زمین را تشکیل می‌دهند. ما حیوانات ماشینی را جایگزین حیات‌وحش کرده‌ایم و با آنها طوری رفتار می‌کنیم که انگار قطعات خط تولیدند ــ از زمان آغاز بحران کرونا هم میلیون‌ها حیوان را بدون عذاب وجدان کشته‌ایم. کاهش مصرف گوشت، زندگی تعداد بسیار زیادی از انسان‌ها و حیوانات‌ را نجات خواهد داد.

هر کسی که به طرز کار نظام سرمایه‌داری علاقه دارد باید نگران صنایع حیوانی باشد ــ غول‌های اقتصادی‌ای که ثروت می‌اندوزند و تخریب بوم‌شناختی و زیست‌شناختی را تشدید می‌کنند. اما چپ‌گرایان معمولاً درباره‌ی این صنایع چندان اظهار نظر نمی‌کنند.

حداقل مطالبه‌ی مشترک چپ‌گرایان باید برچیدن دام‌داریِ ماشینیِ عظیم باشد، کسب‌وکاری جهانی که سالانه‌ درآمدی 2 تریلیارد دلاری دارد. لیبرال‌ها و ترقی‌خواهان دارند در این جهت گام می‌بردارند. در 7 مه، سناتور الیزابت وارن و سناتور کوری بوکر اعلام کردند که از لایحه‌ی برچیدن دام‌داریِ ماشینیِ عظیم تا سال 2040 حمایت می‌کنند. چرا چپ‌گرایان پیشاپیشِ دیگران خواهان کاهش فعالیت‌های کارخانه‌های بزرگ تولید گوشت ــ یا، حتی بهتر از آن، تعطیلی این بخش از صنعت ــ نیستند؟ بعضی از چپ‌گرایان عقیده دارند که دام‌داریِ معقول می‌تواند بحران گوشت را حل کند اما این شبیه به آن است که اعضای جنبش حمایت از محیط زیست به جای تعطیلیِ صنعت سوخت فسیلی، خواهان اصلاحاتی در آن شوند.

از نظر همه‌گیری‌شناسی، اقتصادی و بوم‌شناختی، دلایل قانع‌کننده‌ای برای برچیدن صنعت گوشت وجود دارد اما باید به دغدغه‌های اخلاقیِ اساسی‌تری هم توجه کرد. سوسیالیست‌هایی که بی‌درنگ مالکیت خصوصی را مورد تردید قرار می‌دهند به ندرت مالکیت حیوانات را زیر سؤال می‌برند. ما چپ‌گرایان موظف‌ایم که بپرسیم انسان‌ها به چه حقی با دیگر موجودات زنده مثل اشیاء رفتار می‌کنند. ما آدم‌ها به چه حقی دیگر موجودات ذی‌شعور را کالا تلقی می‌کنیم و بی‌وقفه آنها را به بند می‌کشیم؟

با توجه به مساحت لازم برای پرورش و چریدن حیوانات اهلی و کِشت علوفه‌ی آنها می‌توان گفت که صنعت دام‌پروری 40 درصد از سطح قابل‌سکونت کره‌ی زمین را اشغال می‌کند. اما نظام غذاییِ گیاه‌خوارانه تنها یک‌دهم چنین مساحتی را اشغال خواهد کرد. برنامه‌ی هماهنگ رونق دادن به حیات‌وحش از میزان تماس میان انسان‌ها و حیوانات وحشی خواهد کاست و تنوع زیستی را احیا خواهد کرد، خطر پیدایش بیماری‌هایی با منشأ حیوانی را کاهش خواهد داد و کربن موجود در جوّ کره‌ی زمین را جذب خواهد کرد. در نتیجه، شیوع بیماری‌های همه‌گیرِ جدید کاهش خواهد یافت. اگر ما انسان‌ها عاقل بودیم ــ صفتی که ظاهراً مایه‌ی تمایز ما از دیگر حیوانات است ــ چنین برنامه‌ای را اجرا می‌کردیم. واکنش به ویروس کرونا مستلزم بال و پر دادن به تخیلات سیاسی است. فهم ما از همبستگی باید از سدِ گونه‌ی خود فراتر رود و دیگر موجودات زنده را هم دربرگیرد.

برگردان: عرفان ثابتی

آسترا تیلور نویسنده و مستندساز آمریکایی-کانادایی است. عنوان جدیدترین فیلم او «دموکراسی چیست؟» است. از میان کتاب‌های او می‌توان به تریبون مردم: بازپس‌گیری قدرت و فرهنگ در عصر دیجیتال (برنده‌ی جایزه‌ی اَمِریکن بوک) و شاید دموکراسی وجود نداشته باشد اما وقتی از بین برود دلمان برایش تنگ خواهد شد اشاره کرد. سونائورا تیلور نقاش، نویسنده و فعال حقوق معلولان و حیوانات است. آن‌چه خواندید برگردان این نوشته با عنوان اصلیِ زیر است:

Astra Taylor & Sunaura Taylor, ‘Solidarity Across Species’, Dissent, Summer 2020.