با دونفر از دوستانم قرار گذاشته بودیم که صبح یکی از روزها برویم جلوی زندان اوین و کنار خانواده‌ی دوست دربندمان باشیم تا با دیدن ما کمی دلگرم شوند و بدانند که به فکرشان هستیم و فراموش نشده‌اند.
در لیون باران می‌بارد، روی سقف شیروانیِ چندصدساله‌ی آسایشگاه روانی سنت ژان دو دیو در حومه‌ی لیون، فرانسه؛ در پس‌زمینه‌ی گفتوگوی ما؛ گفتوگوی من با زارا جم، مترجم و ویراستار و همسر محمد مرادی، ۳۸ساله، دانش‌آموخته‌ی تاریخ که پنجم دی‌ماه ۱۴۰۱ در اعتراض به آنچه «بی‌تفاوتیِ جهان» در برابر کشتار و سرکوب حکومتیِ خشونت‌بارِ معترضان در ایران می‌دانست، خودش را کشت.
سه ماه از زمانی که در خیابان‌ها روسری از سر برداشته‌ایم می‌گذرد. خیابان‌هایی که در آنها تردد می‌کنیم ــ شامل عابران و کسبه و حتی پلیس و نیروهای سرکوب ــ به وجودِ ما عادت کرده‌اند اما در درون بسیاری از ما، و در لایه‌های نادیدنیِ جامعه، هنوز وضعیت غیرعادی است.
میُوش در سال ۱۹۱۱ در خانواده‌ای از نجبای لهستانی در لیتوانی (در آن هنگام بخشی از امپراتوری روسیه) زاده شد و شخصاً شاهد بسیاری از وقایع اصلی قرن بیستم بود: جنگ جهانی اول، انقلاب روسیه، جنگ جهانی دوم و ظهور جنگ سرد.
لحظاتی در زندگی هست که همه‌ی آدم‌ها باید نوعی قهرمان بشوند. اگر شاعر هستی، با کلماتت می‌جنگی، اگر نقاش هستی با نقاشی‌هایت... اما نمی‌توانی بگویی ببخشید من شاعرم مرا معاف کنید. وقتی تا این حد رنج، نابرابری و بی‌عدالتی در جهان هست نمی‌توانی چنین چیزی را بر زبان بیاوری.
معلمان در سال‌های اخیر یکی از رساترین و همسازترین صداهای اعتراض را در ایران بلند کرده‌اند، به گونه‌ای که بعضی تحلیل‌گران، «کانون صنفی معلمان» را «پایدارترین تشکل مستقل کارگری» می‌دانند. محمد حبیبی، سخنگوی این کانون، در گفتگو با آسو، این حرکت مدنی را «جنبشی نوپا» می‌خوانَد که علاوه بر خواسته‌های معیشتی، مطالبات منزلتی را نیز دنبال می‌کند و «عادی‌سازیِ خیابان برای عامه‌ی مردم و بازپس‌گیری خیابان از حاکمیت» یکی از مهم‌ترین دستاوردهایش بوده است.