آواره، پناه‌‌‌جو، مهاجر؛ هر سه از خانه و کاشانه و وطن خود با تمام وابستگی‌‌‌ها و دلبستگی‌‌‌های‌‌‌اش دست شسته‌‌‌اند و ادامه‌ی زندگی، کار و آرزوهای خود را در جغرافیایی با زبان و فرهنگ بیگانه جست‌‌‌و‌‌‌جو می‌‌‌کنند. در این چارچوب ترکیه از دیرباز برای ایرانیان جایگاه ویژه‌‌‌ای داشته و دارد. همسایه‌ای که تنها دروازه‌ی گشوده به روی تمدن غرب و یکی از اعضای مؤثر جامعه‌ی جهانی به شمار می‌رود. از صد و اندی سال پیش که مشروطه‌‌‌خواهان ایرانی در استانبول روزنامه منتشر می‌‌‌کردند این کشور میزبان منتقدان و مخالفان ایرانی بوده است.
تبلیغ خانه به خانه یکی از اصول اعتقادی شاهدان یهوه است، یک گروه مسیحی بین‌المللی که مرکزش آمریکا است و در سراسر دنیا ۸.۵ میلیون پیرو دارد. اما زندان و شکنجه سبب شده است که اعضای این گروه در روسیه به فعالیت‌های مخفیانه روی بیاورند؛ دولت روسیه تنها با بنیادگرایان مسلمان سخت‌گیرانه‌تر رفتار می‌کند.
اکنون بیش از همیشه به اطلاعات دسترسی داریم اما بر خلاف انتظارمان، این وضعیت بی‌ضرر و زیان نبوده و این امر امکانات جدیدی را برای سرکوب و خاموش نگه داشتن مخالفان در اختیار قدرتمندان گذاشته است. امروز پیش از هر چیز، باید حق داشته باشیم که بدانیم یک حساب آنلاین، بات است یا آدمی واقعی...
در بهار ۱۹۸۹، اتفاقی رخ داد که حتی به خواب هم نمی‌دیدم: به «مؤسسه‌ی تاریخ و بایگانی» در مسکو دعوت شدم تا برای دانشجویان درباره‌ی سرنوشت زندانیان سابق گولاگ سخنرانی کنم. بعد از سخنرانی یک نفر از من پرسید که آیا هرگز در زندگیِ واقعی یک حامی استالین را دیده‌ام یا نه. اول خندیدم اما بعد...
کودتای نافرجام اوت 1991، و سقوط اتحاد جماهیر شوروی در دسامبر همان سال، همه‌ی روس‌ها، از سیاستمداران عالی‌رتبه گرفته تا آدم‌های معمولی، را مات و مبهوت کرد. یکی از توضیحاتی که هنوز هم به گوش می‌رسد این است که این فروپاشی نتیجه‌ی توطئه بوده است. توطئه‌باوری-رویدادهای حال و گذشته را معلول دسیسه‌ای موذیانه دانستن-به یکی از شیوه‌های رایج تفسیر واقعیت‌های اجتماعی و سیاسی در روسیه‌ی پساکمونیستی تبدیل شده است.
پیش از تأسیس نظام جمهوری در روسیه و ترکیه در اوایل دهه‌ی 1920، دین یکی از عناصر مهم هویّت ملی بوده است. در دهه‌ی نخست هزاره‌ی جدید، مسیحیتِ ارتدکس در روسیه و اسلامِ سنّی در ترکیه جان تازه‌ای گرفته است. این مقاله به تأثیر این روند بر وضع اقلیت‌های دینیِ این دو کشور می‌پردازد.