تجارت خارجی ایران و سلطهی روزافزون چین بر بازار
همایون معمار
در سال گذشته، حجم تجارت خارجیِ ایران، به استثنای نفت، به حدود ۱۱۳ میلیارد دلار رسید. بیش از ۳۰ میلیارد دلار از این مبادلات تجاری، سهم چین بود که بزرگترین شریک تجاریِ ایران است.
در سال گذشته، حجم تجارت خارجیِ ایران، به استثنای نفت، به حدود ۱۱۳ میلیارد دلار رسید. بیش از ۳۰ میلیارد دلار از این مبادلات تجاری، سهم چین بود که بزرگترین شریک تجاریِ ایران است.
اگر بحران اقلیمی ناقض حقوق نسلهای آینده باشد چه؟ سرانجام، به نظر میرسد که توجه افکار عمومی دارد به این پرسش اضطراری جلب میشود. ماه گذشته ۷ میلیون نفر در حدود ۲۰۰ کشور دنیا به خیابانها ریختند تا در اعتراضات جوانان به بحران اقلیمی جهان شرکت کنند. جوانان سراسر دنیا میدانند که بارِ سنگین پیامدهای مصیبتبار بحران بومشناختیِ کنونی بر دوش آنها و نسلهای بعدی خواهد افتاد ــ بهویژه نسلهای متعلق به جوامعی که کمترین سهم را در انتشار گازهای گلخانهای داشتهاند.
سه شرکت ملی نفت در زمرهی پنج شرکت آلایندهی بزرگ جهان هستند: شرکت ملی نفت عربستان، شرکت گازپروم روسیه و شرکت ملی نفت ایران. اکثر شرکتهای دولتی به نحو چشمگیری مخفیکاری میکنند، به کسی جز معدودی از مقامات برجستهی دولتی پاسخگو نیستند، و خود را از تلاشهای هماهنگ جهانی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی کنار میکشند.
دادوستد ذخایر اقتصادی ملتها، مانند نفت و گاز و کانیهای گرانبها، چه نسبتی با اخلاق و عدالت دارد؟ در خرید و فروش این ذخایر چه ملاحظاتی را باید مد نظر قرار داد؟ چگونه میتوان با رعایت این ملاحظات، از تبدیل ذخایر اقتصادی به ابزار استبداد و بیعدالتی جلوگیری کرد؟ لیف ونار در کتاب تازه منتشرشدهی خود به دنبال یافتن پاسخهایی برای این پرسشهای سرنوشتساز است.
برجام و بازگشایی دروازههای تجارت میان ایران و کشورهای خارجی به سود کیست؟ ایران، کشورهای خارجی یا هر دو طرف؟ نویسنده میکوشد با استناد به الگوها و دادههای معتبر اقتصادی به این پرسشِ مهم پاسخ دهد.