اگر هدف غایی (telos) یک روایت تاریخی، سال ۱۹۷۹ باشد، آنگاه همه‌ی مسیرها به سقوط شاه و گسستی می‌رسند که در بحران گروگان‌گیری آشکار شد. در چنین روایت‌هایی ــ که عمدتاً رویکردی سیاسی دارند ــ برنامه‌های اصلاحی شاه جدی گرفته نمی‌شود. علاوه بر این، به نقاط اشتراک و همدلی تاریخی میان ایرانیان و آمریکایی‌ها نیز به‌چشم لحظاتی بی‌ربط یا استثنایی نگریسته می‌شود، چرا که در خدمت تبیین منازعه‌ی سال‌های انقلابی نیستند.
در شرایطی که خطاکاری فراگیر باشد و موجب ظهور آشفتگی و ابهام اخلاقی شود، چگونه می‌توان وارد عرصه‌ی عمل شد؟ آیا در چنین شرایطی تفکر اخلاقی می‌تواند به وضوح عملی بینجامد یا با نشان دادن خطرات احتمالی منجر به بی‌عملی خواهد شد؟
مستند بلند «هفت زمستان در تهران» روایت هفت سال از زندگی دردناک اما آمیخته با شعور و آگاهیِ ریحانه جباری در زندان است. نامه‌های او از زندان شاهدی قوی بر آمیختگیِ رنج و آگاهیِ دختر جوانی است که از ۱۹ سالگی تا ۲۷ سالگی‌اش را به اتهام قتل مردی که قصد تجاوز به او را داشت، در انتظار اجرای حکم اعدام گذراند.
در نخستین روزهای جنبش اخیر که بعضی آن را «انقلاب ۱۴۰۱»، بعضی دیگر «جنبش زن، زندگی، آزادی»، برخی «خیزش مهسا»، و برخی دیگر «قیام ژینا» می‌خوانند، بحث تفاوت میان نسل‌ها به‌شدت داغ بود.
برداشتن روسری از سر در خیابان هنوز نماد اصلی انقلاب ماست. این کار باعث می‌شود که در روزهایی که اعتراضات خیابانی کم شده به یکدیگر یادآوری کنیم که هنوز اراده‌ی ما برای تغییر در بطن این جامعه زنده است.
در سپتامبر ۱۹۴۴، کمی بعد از آزادی رُم، اولین شماره‌ی نشریه‌ی مرکوریو ماهنامه‌ای سیاسی، هنری و علمی ــ منتشر شد. سردبیر این نشریه آلبا د سس‌پدس، نویسنده‌ی نامدار کوبایی-ایتالیایی، بود. پدربزرگ او انقلاب استقلال کوبا از اسپانیا را رهبری کرده و بعد از پیروزی انقلاب به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور کوبای مستقل انتخاب شده بود.
و تو در آن روزی که خواهد آمد، پیراهن سرخ بر تن، رها کرده گیسوان سیاه در باد، با همه‌ی شور زندگی در رنگ صدایت، و مزین به چشمانی بی‌نهایت مهربان، آرام و زمزمه‌وار از من خواهی پرسید: به‌راستی آنان‌که در آن شب سیاه بر ما ستم کردند چه شدند و کجا هستند در این روز فیروز آزادی؟
«...دریافتم که سرانجام، آن سلاحی را که برای مبارزه با فقر و بدبختی مردم محروم کشورم لازم بود، یافته‌ام. در کشورم کمک به نیازمندان و محرومان جامعه تنها از طریق صدقه صورت می‌گرفت و اینک فهمیدم که می‌توان با ایجاد مراکز مجهز با کارکنانی ورزیده و تحصیل‌کرده، به یاری نیازمندان و محرومان اجتماع رفت.»
شناخته‌شده‌ترین شکست زمستانیِ اروپا در روسیه در سال ۱۸۱۲ رخ داد ــ درست بیش از یک قرن پس از جنگ پُلتاوا ــ وقتی ارتش بزرگ ناپلئون از مسکو عقب‌نشینی کرد. تاکتیکِ زمین سوخته‌ی روسیه، که فرانسوی‌ها را بی‌غذا و سرپناه هنگام عقب‌نشینی به حال خود رها کرد، نتیجه را از این‌هم مرگبارتر کرد.
ماه گذشته ابراهیم الاصیل، تحلیلگر ارشد در «مؤسسه‌ی خاورمیانه»، رشته‌توییتی را خطاب به کاربران ایرانی نوشت که بسیار پرمخاطب شد. الاصیل که اهل سوریه است و در خیزش سوری‌ها علیه رژیم بشار اسد مشارکت داشت از تجربه‌ی پرفرازونشیب و ناکام فعالان سوری و درس‌های تلخ اما مهمی نوشته بود که آموختند.
کتاب‌های عامه‌پسندی که در مورد قدرت می‌خوانم حقیقت‌گویی را تجویز نمی‌کنند. توصیه‌ی آن‌ها این است که برای دستیابی به قدرت باید خیال‌پردازی کرد و بعد این خیال‌‌پردازی‌ها را به دیگران فروخت. به صراحت می‌گویند که هیچ‌کس حاضر به شنیدن حقیقت نیست، پس به آدم‌ها چیزی را نگو که مایل به شنیدنش نیستند.
در دسامبر ۲۰۰۸، یک‌صد سال پس از انتشار نخستین قانون اساسیِ چین و هم‌زمان با شصتمین سالگرد تصویب «اعلامیه‌ی جهانیِ حقوق بشر»، ۳۰۳ روشنفکر، وکیل، فعال، دانش‌پژوه، کارگر، دهقان و کارمند بازنشسته‌ی دولت چین با امضای بیانیه‌ای معروف به «منشور ۰۸» خواهان اصلاحات دموکراتیک ــ از جمله پایان یافتن حکومت تک‌حزبی ــ و احترام به حقوق بشر ــ از جمله آزادی بیان ـ در این کشور شدند.
شخصِ حافظ بنا به زندگی‌نامه‌اش جهان‌گرد، گردشگر و حتی ایران‌گرد نبوده است و ظاهراً تا یزد پیش‌تر نرفته است. جهانی که او از آن یاد می‌کند [گشته‌ام در جهان و آخر کار] جهان عینی نیست، بلکه جهانی است که او را هنرمند کرده است.
بسیاری از تحلیلگران از اعتراضات سراسری اخیر در ایران با عنوان «انقلاب زنانه» یاد می‌کنند اما بعضی از فمینیست‌‌ها و فعالان جنبش زنان در داخل ایران با این نظر موافق نیستند.
فقر از محله‌ی کوره‌ها در نزدیکیِ ماهشهر می‌بارد، خشونت و وحشت نیز. اما دانش‌آموز‌انی داشتم که در دانشگاه‌های بزرگ قبول شدند و به فقر مهندسی‌شده‌ی محیط زندگی‌شان تن ندادند.
آنجلا دیویس، پژوهشگر نامدار فمینیست و فعال سیاسی آمریکایی، از اوایل سال ۱۹۷۰ فعالیت خود را در زمینه‌ی حمایت از زندانیان سیاسی و مبارزه با حکم اعدام آغاز می‌کند و در همان سال خودش نیز به جرم مشارکت در آدم‌ربایی و قتل، زندانی و محکوم به اعدام می‌شود و کارزارهای جهانیِ گسترده‌ای در حمایت از او و لغو حکم اعدام شکل می‌گیرد.
گروه تعاونیِ جِین‌ها شبکه‌ا‌ی متشکل از زنان کنشگری بود که در اواخر دهه‌ی ۱۹۶۰ و اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰ در شیکاگو شکل گرفت و مخفیانه به زنان امکان سقط جنین می‌داد. کار این گروه در آن دوره غیرقانونی بود اما آن‌ها مطابق با موازین و روش‌های درست پزشکی فعالیت می‌کردند.
با دونفر از دوستانم قرار گذاشته بودیم که صبح یکی از روزها برویم جلوی زندان اوین و کنار خانواده‌ی دوست دربندمان باشیم تا با دیدن ما کمی دلگرم شوند و بدانند که به فکرشان هستیم و فراموش نشده‌اند.
نظامیان آرژانتینی که در سال ۱۹۷۶ پس از کودتا علیه ایزابل پرون، رئیس‌جمهورِ وقت، قدرت را در دست گرفتند در «فرایند سازمان‌دهیِ مجددِ ملی» ــ که بعدها به «جنگ کثیف» شهرت یافت ــ به آدم‌ربایی، شکنجه و قتل مخالفان و دگراندیشان پرداختند. وقتی در سال ۱۹۸۳ بساط دیکتاتوریِ نظامیان برچیده شد، گروه‌های مدافع حقوق بشر، تعداد «ناپدیدشدگان قهری» را بین ۱۵ تا ۳۰ هزار نفر تخمین می‌زدند.