روابط ایران و آمریکا در گفت‌وگو با متیو شانون

آرمین امید

اگر هدف غایی (telos) یک روایت تاریخی، سال ۱۹۷۹ باشد، آنگاه همه‌ی مسیرها به سقوط شاه و گسستی می‌رسند که در بحران گروگان‌گیری آشکار شد. در چنین روایت‌هایی ــ که عمدتاً رویکردی سیاسی دارند ــ برنامه‌های اصلاحی شاه جدی گرفته نمی‌شود. علاوه بر این، به نقاط اشتراک و همدلی تاریخی میان ایرانیان و آمریکایی‌ها نیز به‌چشم لحظاتی بی‌ربط یا استثنایی نگریسته می‌شود، چرا که در خدمت تبیین منازعه‌ی سال‌های انقلابی نیستند.

خشونت کلامی سیستماتیک علیه زنان معترض

پویان مکاری

بر اساس روایت‌های زنان معترض، مأموران نیروی انتظامی، لباس‌شخصی‌ها و حامیان حکومت ایران برای مقابله با زنان معترض روشی «سیستماتیک»، غیر رسمی و تا حدی نامحسوس را دنبال می‌کنند.

در ستایش دادخواهی و بیان حقیقت

هرمز دیّار

دادخواهی، به‌ویژه در برابر رژیم‌های تمامیت‌خواه، کارکردی ویژه و فایده‌ای دوچندان دارد زیرا علاوه بر افزایش هزینه‌ی خودکامگان، تک‌روایت حاکم از وضعیت موجود را نقض می‌کند و روایت حقیقی را در برابر آن می‌نهد. درنتیجه‌، دادخواهی، هیمنه‌ی خودکامه را در هم می‌شکند.

آیا جنبش مدنی لزوماً خشونت‌پرهیز است؟

محمدعلی کدیور، نیل کِچلی

آیا جنبش‌های مدنی لزوماً باید از خشونت بپرهیزند؟ تأثیر خشونت در پیروزی و شکست حرکت‌های اعتراضی چیست؟ پژوهش‌های انجامشده درباره‌ی جنبش‌های اجتماعی، اعتراضی و انقلابی تصویر بهنسبت روشنی در این زمینه ارائه می‌کنند. اول باید بین سه نوع حرکت اعتراضی تمایز قائل شد: اعتراض‌های مسلحانه، اعتراض‌های همراه با خشونت غیرمسلحانه و اعتراض‌های کاملاً مسالمت‌آمیز.

تنیدگی روزمرگی و انقلاب: گزارش سفر پاییز ۱۴۰۱

پرستو فروهر

ده روز پیش از بیستوچهارمین سالگرد قتل سیاسی پدر و مادرم، داریوش و پروانه فروهر به روال هرساله به تهران رفتم برای پیگیری یک کنش دادخواهانه، که در فراز و نشیب سال‌ها مانند اندامی در زندگی‌ من روییده و بالیده است؛ اندامی از جنس عضله و آه. سفر این بار اما در شرایطی یکسره دگرگون و در بستر یک خیزش انقلابی پرشور وجسورانجام می‌شد.

دگردیسی هویت ایرانی

زهرا لشکری

جنبش مردم ایران که چند ماهی از آن گذشته و جان‌های بی‌گناه بسیاری را قربانی کرده، یک جنبش صرفاً سیاسی و قصدش تنها واژگونی یک رژیم سفاک نیست؛ در کنار آن، دست‌اندرکار برانداختن عنصر اسلامی از هویت ایرانیان است.

اعتراض دیجیتال: کجا جواب می‌دهد و کجا خراب می‌کند

زینب توفکچی

پیدایش و گسترش اینترنت بهعنوان یک فناوری ارتباطی جدید تحول شگرفی در تعاملات اجتماعی بشری در ابعاد گوناگون ایجاد کرده است. حرکات اعتراضی و جنبش‌های اجتماعی نیز از این تحولات برکنار نبوده‌اند. بهطورکلی پیدایش و گسترش اینترنت باعث چه تغییراتی در حرکات اعتراضی و جنبش‌های اجتماعی شده است؟

صدیقه دولت‌آبادی؛ از پیشگامان جنبش زنان ایران

پرویز نیکنام

سپاس خدا را که بعد از بیست سال باز فرصتی به دست آمد تا برای سومین بار زبان زنان سرلوحه‌ی اوراقی شده، خدمات منظوره را در سایه‌ی رشد بانوان انجام دهد. در این موقع که خطرناک‌ترین مواقع حیاتی زنان ایران است، کارکنان زبان زنان می‌دانند چه مسئولیت مهمی را در چه زمان تاریکی به عهده گرفته و تا چه حد در تأثیر فشار روحی خواهند بود.

«و فواره‌های سبز ساقه‌های سبک‌بار شکوفه خواهد داد»؛ نگاهی به موسیقی و پرفورمنس‌های اعتراضی

نهال تابش

پرفورمنس‌آرت شاخه‌ای از هنرهای تجسمی است که در آن هنرمند از بدن‌ خود برای ارتباط با مخاطب استفاده می‌کند. یکی از دلایل اهمیت پرفورمنس‌آرت ارتباط تنگاتنگ آن با جامعه و سیاست است. هنرمندان در پاسخ به مسائل و مشکلات سیاسی-اجتماعی، مجموعه‌ی کنش‌ها و نمایش‌هایی را خلق می‌کنند. ازاین‌رو هنر پرفورمنس را می‌توان نوعی کنشگری سیاسی هنرمند دانست.

شوخ‌طبعی در مقاومت مدنی چه نقشی دارد؟

اریکا چنووت

یک راه برای اینکه به دشمن نشان دهیم که نمی‌تواند همیشه همه‌ی مردم را کنترل کند این است که با او شوخی کنیم. جانجیرا سومباتپونسیری، متخصص علوم سیاسی، در کتاب شوخ‌طبعی و مبارزه‌ی خشونت‌پرهیز در صربستان می‌گوید که شوخ‌طبعی می‌تواند کارکردهای کاملاً مشخصی در مبارزه‌ی خشونت‌پرهیز داشته باشد.

دهه‌‌هشتادی‌ها چه می‌گویند و چه می‌خواهند؟

مهرداد حسامی

بیش از صد روز از اعتراضات در ایران گذشته است. نسل دهه‌ی هشتاد، معروف به نسل z حضور پررنگی در این اعتراضات دارد؛ نسلی که پیش از این، به‌رغم تفاوت‌هایش، از سوی جامعه و حکومت جدی گرفته نمی‌شد. در یک دهه‌ی گذشته بارها نشانه‌هایی از متفاوت‌بودن این نسل بروز کرده است.

خیابان؛ جایی که ترس و شجاعت به هم می‌رسند

مریم امیدی

در خیابان، پیش چشم مأمورانِ اسلحه‌به‌دست فهمیده‌ام که شجاعت، ترسی است که با آن روبه‌رو می‌شوی، با خودت حمل می‌کنی و می‌گذاری بالا بیاید و تمام وجودت را بگیرد و نشانت دهد که چه باید بکنی. اگر ترس نبود شجاعت معنی نداشت.

باربارا دمیک؛ قورباغه‌های ته چاه

هرمز دیّار

چرچیل، روسیه‌ی استالینی را معمایی می‌دانست که «در لفافه‌ای از راز پیچیده و در درون یک چیستان» جای داده باشند. بر همین قیاس، کره‌ی شمالی را می‌توان سیاه‌چاله‌ای رسوخ‌ناپذیر دانست.

تناقض‌های نوستالژی

کنی والدن

این که به نظرِ ما ارزش اصلیِ زمان گذشته، «سادگی» است نشان می‌دهد که نوستالژی به دنبال برآورده کردن چه نیازی است. می‌خواهم بگویم آنچه واقعاً در خیال‌پردازی‌های پرحسرتمان به دنبالش هستیم سکون گذشته است.

دیالکتیک سرکوب و اعتراض؛ بازخوانی تجربه‌ی‌ کره‌ی جنوبی

پُل چَنگ

تأثیر سرکوب بر حرکات اعتراضی چیست؟ از یک سو، برخی پژوهش‌ها به این اشاره می‌کنند که سرکوب و توسل دولت به قوای قهریه هزینه‌ی مشارکت اعتراضی را بالا می‌برد، از سوی دیگر، مطالعات دیگری نیز استدلال می‌کنند که سرکوب و خشونت دولتی موجب افزایش نارضایتی معترضان و گسترش دایره‌ی مخالفان می‌شود.

زارا جم: «شنا می‌آموزم تا اگر کسی خواست خودش را غرق کند نجاتش دهم»

گفت‌وگوی فهیمه خضر حیدری با همسر محمد مرادی که در همبستگی با اعتراضات ایران خودکشی کرد

در لیون باران می‌بارد، روی سقف شیروانیِ چندصدساله‌ی آسایشگاه روانی سنت ژان دو دیو در حومه‌ی لیون، فرانسه؛ در پس‌زمینه‌ی گفت‌‌وگوی ما؛ گفت‌وگوی من با زارا جم، مترجم و ویراستار و همسر محمد مرادی، ۳۸ساله، دانش‌آموخته‌ی تاریخ که پنجم دی‌ماه ۱۴۰۱ در اعتراض به آنچه «بی‌تفاوتیِ جهان» در برابر کشتار و سرکوب حکومتیِ خشونت‌بارِ معترضان در ایران می‌دانست، خودش را کشت.

زیستن در روزگارِ وجدان

کاوه کیان‌فر

گرچه قتل ژینا امینی نخستین جنایت نبود، اما انگار برای مردمان هر سرزمینی زمانی فرا می‌رسد که خود را در آینه می‌بینند و شر، آن شرِ پنهان و همراهیِ ناخودآگاه با شر، را در وجودِ خود مشاهده می‌کنند و وجدانشان از ستم و قتل بی‌گناهان برانگیخته می‌شود.