کشفیات علمی به کمک رایانه‌ها و هوش مصنوعی

احمد خطیب

حجم عظیم تحقیقات و مطالعات علمی به تولید انبوه اطلاعات منجر شده است. با این حال، این اطلاعاتِ انبوه اغلب کم‌عمق و نامنسجماند. آیا این امکان وجود دارد که پردازش این اطلاعات و بهره‌گیری از آن‌ها برای کشفیات علمی را به رایانه‌ها و دستگاه‌های متکی به هوش مصنوعی بسپاریم؟

بیست سال بعد از «خدای چیزهای کوچک»

آرونداتی روی – دکا ایتکِنهد

آرونداتی روی، نویسنده و فعال سیاسی هندی، با اولین رمان خود، «خدای چیزهای کوچک»، به شهرت بین‌المللی رسید. او از آن پس تلاش خود را صرف کارزارهای جنجالی و مداخلات چپ‌گرایانه در عرصه‌ی سیاسی کرد. اکنون دومین رمان او، «وزرات منتهای خوشبختی»، بعد از بیست سال منتشر شده است.

در برابر دشمن: مقاومت، همکاری، یا بی‌تفاوتی؟

رابرت گیلدیا

در دوران اشغال فرانسه از سوی آلمان، دو درصد از مردم در «جنبش مقاومت» مشارکت داشتند، یک درصد با نازی‌ها همکاری می‌کردند، و دیگران سرشان به کار خودشان گرم بود و منتظر بودند تا آزادی از راه برسد. شما در آن شرایط چه انتخابی می‌کردید؟ مقاومت، همکاری، یا بی‌تفاوتی؟

 

بحث‌‌ آزادیِ دینی در مجلس بررسیِ نهائیِ قانون اساسی

در اواخر شهریورماه سال ۵۸ طی چند روز، مجلسِ بررسی نهائی قانون اساسی ایران اصولی را تصویب کرد که بنیانِ تبعیضْ علیه کثیری از اقلیت‌های دینی و مذهبی در ایران شد. ناله‌ی دادخواهی‌ و صدای معترضان اندک‌شمار را در آن روزها اما گوش شنوایی نبود.

آوایی از دل تاریخ: در باب یک نامه و بیانیه

مینا یزدانی

هدف محفل روحانی ملی بهائیان ایران از انتشار بیانیه و نامه‌ی سرگشاده در ابتدای تیرماه سال 1358چه بود و چه پیامدهایی داشت؟ از شیوه‌های دادخواهی بهائیان، قبل و بعد از انقلاب اسلامی، چه می‌دانیم؟

مسئله‌ی بهائی، مسئله‌ی انسان

مهدی خلجی

قانون اساسی جمهوری اسلامی با انکارِ وجودِ شهروندان بهائی، مسئله‌ی بهائی را به بنیادی‌ترین مسئله، یعنی مسئله‌ی انسان بدل می‌سازد. غیاب ایده‌ی مدرنِ «انسان» در قانون اساسی، نه تنها زمینه‌ساز سرکوبِ بهائیان است، بلکه بهانه‌ای برای قربانی کردنِ هر انسان دیگری را نیز به دست می‌دهد.

بهائیان، اولین قربانی سرکوب ساختاریِ حکومت نو

محمد حیدری

آیتالله خمینی از همان ابتدا که در صحنه‌ی سیاست ایران ظهور کرد، حداقل در دو موضوعِ داخلی ابراز نگرانی می‌کرد: مسئله‌ی زنان و مسئله‌ی بهائیان. اگر چه او و همراهان فکری‌اش، علت نگرانی‌های خود را با آویختن به نظریه‌ی توطئه‌ی خارجی توضیح می‌دادند، اما در واقع نگرانی آنها، همان بود که بعد از مشروطه نیز در میان روحانیون وجود داشت: ترس از تضعیف شریعت و خطر پایان نفوذ روحانیت.

نامه‌ی سرگشاده‌ی جامعه‌ی بهائی به مردم ایران

جامعه‌ی بهائیان ایران

بلافاصله پس از تشکیل حکومت اسلامی فشار بر اقلیت بهائی و موارد نقض حقوق و آزار آن‌ها شتابی روزافزون گرفت. از آنجا که به نظر می‌آمد در قانون اساسی جدید هیچ حقوقی برای بهائیان در نظر گرفته نشده و صدها نامه و بیانیه‌‌ی آنها خطاب به مسئولین امور بی‌پاسخ مانده بود هیأت اداره‌کننده‌ی امور جامعه‌ی بهائیان ایران (محفل روحانی ملی ایران) در سندی تاریخی ندای تظلم و امیدِ دادخواهی این اقلیت را مستقیماً با آحاد ملت ایران در میان گذاشت.

بهائیان و قانون اساسی

در اوایل تابستان 1358 جامعه‌ی بهائی ایران یک بیانیه و یک نامه‌ی سرگشاده منتشر کرد که مخاطب آن‌ها مقامهای حکومت جدید و مردم ایران بودند. جامعه‌ی بهائی خواهان رفتار منصفانه با اقلیت‌های دینی و اصلاح اصولی از قانون اساسی جدید بود که در آن هیچ حقی برای بهائیان در نظر گرفته نشده بود. این پرونده به علل و پیامدهای تعیینِ دین و مذهب رسمی در قانون اساسی ایران، تبعیض‌ علیه اقلیت‌های دینی و تلاش‌ جامعه‌ی بهائی برای احقاق حقوق خود میپردازد.

بیانیه‌ی جامعه‌ی بهائیان ایران درباره‌ی قانون اساسی

جامعه‌ی بهائیان ایران

مدتی‌کوتاه پس از انقلاب اسلامی در سال ۵۷، بازنویسی قانون اساسی به اولویتی در حکومت تازه تبدیل شد و از مردم ایران خواسته شد تا پیشنهادها و نظریاتشان را برای تدوین این قانون مطرح کنند. بنا به شواهد موجود در متنِ پیشنهادی برای تدوین قانون اساسیِ جدید اشاره‌ای به اقلیت بهائی و حقوق آن‌ها نشده بود. محفل ملی بهائیان ایران در ایفای وظیفه‌ی مشارکت در این شور ملی و برای احقاق حقوق اعضای جامعه‌ی خود بیانیه‌ی زیر را تهیه و به نمایندگان انتخاب شده برای این مجلس ارسال کرد.

قصه‌درمانی، پیوند ادبیات و پزشکی

گاوین فرانسیس

نویسندگان و پزشکان، با همه‌ی شباهت‌ها و تفاوت‌هایشان، نقش مؤثری در بهبود وضع جسم و ذهن ما دارند. ادبیات می‌تواند به یاری پزشکی بیاید، و پزشکی نیز می‌تواند مایه‌ی الهام ادبیات شود. ادبیات و پزشکی عرصه‌هایی دور از هم به نظر می‌رسند، اما عملاً ارتباطات نزدیکی دارند.

ترجمه‌ی رنج

شادی بیضایی

از مریم میپرسم: یونان چطور کشوری است؟ میگوید: کشور آفتاب و ساحل؛ و عکسی را توی موبایلش نشان میدهد از آخرین سفرش به آنجا. پشت سرش آبیِ یکدست است از خورشید تا ته دریای مدیترانه.

چرا بسیاری از ما قربانیانِ جرایم را مقصر می‌دانیم؟

کِیلی رابرتز

بسیار دیده‌ایم که بسیاری از افراد، در مواجهه با اخبار و حوادث مربوط به انواع جرایم (به ویژه جرایم جنسی)، قربانیانِ این جرایم را مقصر می‌شمارند و، خواسته یا ناخواسته، مرتکبان را تبرئه می‌کنند. روالِ «مقصر دانستن قربانی» چه دلایل و چه تبعاتی دارد، و چرا باید این روال را کنار گذاشت؟

روزی که مادر بزرگم ترک تحصیل کرد

ماهرخ غلامحسین‌پور

دههی شصت، تشکیلاتی وجود داشت که اسمش را گذاشته بودند «نهضت سوادآموزی». تشکیلاتی که با وجود تلاش برخی مربیان دلسوزش، به کمیت و آمار سوادآموزان توجه بیشتری داشت تا به سوادآموزی واقعی آنها. داوطلب‌ها چند هفته میرفتند سر کلاسهایی که عموماً امکانات کافی نداشتند و باز بر میگشتند به زندگی عادی.

مهاجران و پناهجویان در مسیرِ مسدودِ بالکان

با بسته شدن مسیر موسوم به «مسیر بالکان» در ماه مارس سال گذشته، هزاران مهاجر و پناهجو در صربستان گیر افتادند. در حال حاضر، از شمار آنان کاسته شده است، اما همچنان روزانه صدها مهاجر غیرقانونی می‌کوشند به یاری قاچاقچیان از مرزهای صربستان عبور کنند و به کشورهای غرب اروپا بروند.

قرن بیست و یکم، رنسانس زنانه یا واپس‌گرایی؟

مریم حسین‌خواه

«قرن بیست و یکم، رنسانس زنانه یا واپس‌گرایی؟» محور بحث‌های ارائه‌شده در بیست و هشتمین کنفرانس بنیاد پژوهش‌های زنان ایران بود که از نهم تا یازدهم ژوئن در فلورانسِ ایتالیا برگزار شد. این بنیاد امسال شهلا شفیق، نویسنده، پژوهشگر، و فعال حقوق زنان، را به عنوان «زن برگزیده‌ی سال» انتخاب کرد.

ایران: پرسش‌های بنیادی

محمد‌رضا نیکفر

مسئله‌ی بنيادى ايران چيست؟ دكتر محمدرضا نيكفر در پاسخ به اين سؤال تأكيد مى‌كند كه ايران مجموعه‌اى از مسائل دارد، نه يك مسئله‌ی بنيادى كه منشأ باقى مسائل باشد. 

ترانه‌هایی که ادبیات به من آموخت

باب دیلن

سخنرانی دریافت جایزه‌ی نوبل ادبیات ۲۰۱۶

وقتی باخبر شدم که برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات شده‌ام، از خودم پرسیدم واقعاً ترانه‌های من چطور به ادبیات مربوط می‌شوند؟ درباره‌اش فکر کردم و خواستم این ارتباط را بشناسم. حالا می‌خواهم سعی کنم آن را برای شما نیز بازگو کنم. البته به احتمال زیاد، از پسش بر نخواهم آمد، ولی سعی‌ام را می‌کنم، و امیدوارم که حرف‌هایم شایان توجه و هدفمند باشند...

تروریسم و مسؤولیت اخلاقی ما

مایکل آلن گیلِسپی

تصور کنید با تفنگ شکاری خود قدم‌زنان در حال عبور از جنگلی هستید و به فضای بازی می‌رسید که در آنجا دو تروریست با شمشیرهای آخته‌ی خود می‌خواهند سرِ ده گروگان را بیخ تا بیخ ببرند. متوجه می‌شوید که تنها راه نجات آن‌ها این است که تروریست‌ها را بکشید. چه خواهید کرد؟ آیا واکنش شما به حمله‌های این‌چنینی علیه جان و حقوق انسان‌ها همیشه یکسان است؟

نوین دوستدار: ناشر داستان‌های بَرنده در بریتانیا

در زمانه‌اى كه اينترنت رقيب ناشران كتاب شده و شركت‌هاى انتشاراتی غول‌پيكر عرصه را بر شركت‌هاى كوچك تنگ می‌کنند، يك ناشر مستقل و نسبتاً كوچك در لندن موفقیت چشمگيرى داشته و جاى مهمى در بازار نشر انگليسى‌زبان به دست آورده است: «انتشارات وان‌ورلد» (sOneworld Publication) كه بانى و صاحبش ايرانى‌ست، و نامش نوين دوستدار.

چرا بدبینی تنها راه مناسب برای اداره‌ی جامعه است؟

آلن دو باتن

شاید طبیعی باشد تصور کنیم که جامعه‌ی سالم جامعه‌ای است که در آن اکثر مردم درباره‌ی خودشان، دیگر شهروندان، و آیندهی مشترک‌شان دیدگاه‌های خوش‌بینانه‌ای دارند. اما در واقع به نظر می‌رسد که عکس این قضیه صادق است: بدبینیِ عمیق یکی از عناصر اصلی حفظ جامعه‌ی سالم است.