شاید با نام فارابی، متفکر بغدادی قرن دهم میلادی آشنا نباشید، اما احتمالاً با آثار او یا دست کم با نتایج آنها آشنایید. فارابی بنا به گفته‌ها مردی بود با گرایش‌های محکمِ صوفیانه، و سادگی تغییرناپذیری در زندگی خود داشت. اما فارابی در فلسفه‌ی سیاسی خود گستره‌ی وسیعی از ایده‌های یونانی را وام گرفت، علی‌الخصوص از افلاطون و ارسطو، و آنها را در محیط خود وفق و تعمیم داد تا بتواند به تغییرات مستمر زمان خود واکنش نشان دهد.
در ابتدای قرن بیستم، برای کسانی که پروژه‌ی اصلاح و سازش را نپذیرفته بودند، اسلام به کانون مقاومت علیه غرب مبدل شد. سیاسی‌شدن اسلام ایمان را به ابزاری برای مبارزه با امپریالیسم تبدیل کرد و باعث شد فعالان جدید اسلام را الگویی بدیل برای غرب بینگارند؛ اسلام می‌توانست مسلمانان را از عقب‌ماندگی نجات دهد و از آنان در برابر تأثیر فرهنگ غرب حمایت کند ...
آیا نسخه‌های مدرن اسلام نیکوتر و پسندیده‌تر از نسخه‌های سنتی‌اند؟ الگوهای مختلف دینداری کدام‌اند و چگونه می‌تواند نگرش‌های مدرن و سنتی به اسلام را داوری کرد؟
به سبب وابستگی متقابل روزافزون اجتماعی و شرایط بوم‌شناختی، بشر اینک به سوی تمدنی جهانی در حال حرکت است و لازمه‌ی این فرایند گذار، تغییر در ساختار اجتماعی-سیاسی و نظام نشانه‌شناختی است. آیا دین به عنوان یکی از کهن‌ترین عاملان ایجاد تحول در نظام‌های معنایی و نشانه‌شناختی هنوز می‌تواند نقشی مؤثر بر عهده داشته باشد؟
دین چیزی به ما می‌دهد که علم نمی‌تواند بدهد: دین قوی‌ترین واکنش به زندگیِ عاطفیِ عالمگیری است که همه‌ی ما را به یکدیگر وصل می‌کند. این در حالی است که دفاع از دین در این زمانه کار دشواری شده است.
ایده‌ی برخورد دیرینه میان «دنیای اسلام» و «دنیای غرب» از اسطوره‌های خطرناکی است که در دوران مدرن به وجود آمده است. مبنای این اسطوره برداشت‌های تحریف‌شده‌ای از ماهیت اسلام و ماهیت غرب، به عنوان دو تمدن کاملاً مجزا و متخاصم، بود. در اواخر قرن نوزدهم و در اوج عصر امپراتوری‌ها، استعمارگران با ترویج بنیادگرایی تندرو میان تبعه‌های مسلمان خود، بنیان‌های مفهومی برای «نهضت اتحاد اسلامی» را به وجود آوردند.