در چند سال گذشته، مقام‌های چین به مسئولان کلیساها در نقاط مختلف کشور دستور داده‌اند که دین‌شان را «چینی» کنند. بنا به برنامه‌های پنج ساله‌ی مشروحی که نهادهای هردو کلیسای کاتولیک و پروتستان تنظیم کرده‌اند، بخش عمده‌ی این فرآیند شامل حرافی‌های قابل پیش‌بینی در تأیید نظارت حکومتی است: «مشارکت فعالانه در عمل به ارزش‌های اساسی سوسیالیسم، عشق ورزیدن به مام میهن، پشتیبانی از رهبریِ حزب کمونیست، اطاعت از قوانین، و خدمت به جامعه.»

کتاب روزی که پیر شدم به قلم نوشابه امیری از جمله آثار مرتبط به این دوره‌ی زمانی است که مشاهدات و تجربیات شخصی نویسنده به عنوان همسر یکی از اعضای رهبری حزب توده در مواجهه با این موج سرکوب است.

داستان صادق ممقلی یا داروغه‌ی اصفهان را می‌توان گفت که یکی از طلیعه‌های داستان‌نویسی به مفهوم مدرن به صورت تجربه‌ای در نگارش داستان کارآگاهی (پلیسی) است. این داستان نخستین بار در سال ۱۳۰۴ (سال آغاز پادشاهی رضاشاه پهلوی) در تهران به چاپ رسیده و به تازگی به کوشش مهدی گنجوی و مهرناز منصوری ویراسته و بازنشر شده است. کوشش ویراستاران در انتشار دوباره و ویراست این اثرِ فراموش‌شده ستودنی است. این داستان از آن رو جالب است و خواندنی که سوای ماجراهای تو در تو و پر کشش آن که در فضایی از ایران در سال‌های نخست قرن بیستم می‌گذرد، در خلال خواندن آن می‌توان دید که نویسنده چگونه گونه‌ی ادبی نوینی را با محتوایی ایرانی سازگار کرده است.