تجربه‌ی یوگسلاوی بحرانی در دهه‌ی ۱۹۹۰ نشان می‌دهد که مرز میان زندگی عادی و پاک‌سازی قومی بسیار باریک است. اما چگونه می‌توان در مقابل ناسیونالیسم افراطی، به‌ویژه در یک جامعه‌ی بحرانی ایستادگی کرد؟ فضای سیاسی یک جامعه‌ی استبدادزده را چگونه می‌توان باز کرد و در عین حال مجال کمتری برای نیروهای تندرو مهیا شود؟

هنگامی که برای نخستین بار در بهار ۱۳۶۱ حکومت اسلامی کارزار تازه‌ای را در رسانه‌هایش به راه انداخت تا در آن با پخش «اعتراف‌ها» و خودزنی‌های دگر‌اندیشان و دگرباوران، ظلمت فقاهتی‌اش را بگستراند، یکباره به یاد محاکمات مسکو در پایان دهه‌ی ۱۹۳۰ افتادم. نمی‌شد این نمایش‌های تلویزیونی را دید و به یاد محاکمات مسکو نیفتاد، محاکماتی که حاصل و عامل ایجاد دورانی دهشت‌بار در تاریخ شوروی بود که از آن با نام دوران تصفیه‌های خونین استالینی یاد می‌شود.

در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، برخی از شرق‌شناسان نامدار بریتانیایی، روسی، فرانسوی و آلمانی به مطالعه‌ی آیین‌های بابی و بهائی روی آوردند. مهم‌ترینِ آنان ادوارد جی. براون، پژوهشگر بریتانیایی، بود که ترجمه‌ها و مقالات پرشمارش بر مطالعات بعدی در دنیای انگلیسی‌زبان در باب الهیات و تاریخِ این دو دین تأثیری ماندگار بر جای نهاد.