علی‌اصغر حکمت، از ساختن دانشگاه تهران تا وزرشگاه امجدیه
پرویز نیکنام
خدمات فرهنگی علی‌اصغر حکمت به غیر از تألیف و ترجمه، دانشگاه تهران، موزه‌ی ایران باستان، کتابخانه ملی، ورزشگاه امجدیه و تأسیس مدارس متعدد در سراسر کشور است.
ابوالحسن صدیقی پیکرتراش گوشه‌نشین
پرویز نیکنام
وقتی «گوستینوس آمبروزی» مجسمه‌ساز نامدار پیکره‌ی فردوسی را در آنجا [رم] دید، شگفت‌زده شد و به یادگار نوشت: «دنیا بداند من خالق مجسمه‌ی فردوسی ــ ابوالحسن صدیقی ــ را میکل‌آنژ ثانی شرق شناختم. میکل‌آنژ، بار دیگر در مشرق زمین متولد شده است.»
چهل خواننده‌ی زن ایرانیِ زیر چهل سال؛ بخش دوم
امید احسانی ــ شبنم طلوعی
پادکستِ «چهل خواننده‌ی زن ایرانی زیر چهل سال» مجموعه‌ای‌ست با پژوهش و نویسندگی امید احسانی و روایت شبنم طلوعی درباره‌ی تعدادی از خوانندگان زن ایرانی که در دو دهه‌ی اخیر مطرح شدند. خوانندگانی که یا هم‌چنان داخل ایرانند و یا فعالیتشان را از داخل ایران آغاز کرده‌اند.
چهل خواننده‌ی زن ایرانی زیر چهل سال؛ بخش نخست
امید احسانی ــ شبنم طلوعی
پادکستِ «چهل خواننده‌ی زن ایرانی زیر چهل سال» مجموعه‌ای‌ست با پژوهش و نویسندگی امید احسانی و روایت شبنم طلوعی درباره‌ی تعدادی از خوانندگان زن ایرانی که در دو دهه‌ی اخیر مطرح شدند. خوانندگانی که یا هم‌چنان داخل ایرانند و یا فعالیتشان را از داخل ایران آغاز کرده‌اند.
نقش تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی در ایجاد افسردگی و اضطراب
سوفی مک‌بین
به عقیده‌ی جاناتان هایت، روان‌شناس اجتماعیِ آمریکایی، این بحرانِ سلامت روانی معلول استفاده‌ی گسترده از تلفن‌های هوشمند و همچنین پیدایش شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های آنلاینِ اعتیادآور است.
رمز و راز تابلوی «پاسخ کازاک‌های زاپروژیا» و خنده‌ی مستانه‌ی شهسواران اوکراین
هرمز دیّار
کازاک به‌معنای «ماجراجو» یا «آزادمرد» است. مردمانی که از دیرباز در منطقه‌ای از قفقاز، جنوب غربی روسیه و بخش‌هایی از اوکراین می‌زیستند، در میان سه امپراتوری عثمانی، روسیه و لهستان.
آیا چیزی به نام فرسودگیِ همدردی وجود دارد؟
دیوید رابسون
اگر بخواهیم سخن بعضی از صاحب‌نظران را بپذیریم، باید بگوییم به علت چرخه‌ی فوق‌العاده ناخوشایند اخبارِ روزانه که ذخایر همدلیِ ما را تهی می‌کند، اکنون در میانه‌ی بحران همدردی هستیم.
زنان پیشگام در تئاتر؛ ستارگان گمنام بر صحنه‌ی نمایش
نزهت بادی
تئاتر در ایران همچون دیگر عرصه‌ها مدت‌ها در انحصار مردان بود، و مردانِ زن‌پوش به جای زنان در تعزیه و نمایش بازی می‌کردند. حضور زنان در سالن‌های تئاتر و تماشاخانه‌ها، خواه به‌عنوان بازیگر و خواه در جایگاه تماشاگر، ممنوع بود.
«محاکمه در توکیو»؛ کتابی درباره‌ی دشواریِ رسیدگی به جنایت‌های جنگی
نیل اشرسون
همه‌ی وکلا، سیاستمداران و تاریخ‌نگارانِ اروپایی و آمریکایی محاکمه‌ی رهبرانِ آلمانِ نازی در نورنبرگ پس از پایان جنگ جهانیِ دوم را به یاد می‌آورند. اما فقط عده‌ی کمی محاکمه‌ی رهبران ژاپن در دادگاه بین‌المللیِ توکیو را به یاد دارند.
کافه‌های روشنفکریِ تهران
سیروس علی‌نژاد
چراغ کافه‌های روشنفکری توسط گروه ربعه روشن شد و روشنفکرانِ بعدی آن را فروزان ساختند. صادق هدایت در میان روشنفکران ربعه و غیر ربعه شمع فروزانِ جمع بود.
فرامرز اصلانی و چهار دهه محبوبیتِ بی چون‌وچرا
امیر بهاری
اصلانی بارها تأکید کرد که موسیقی و هنر را وسیله‌ای برای ابراز منویات و احساساتِ درونیِ خود می‌داند و از همین رو برای شعر/ترانه اهمیتی فراتر از موسیقی قائل بود.
مشق‌های روز
یادداشت‌هایی از دختران نوجوان افغان در تلاش دانش‌آموختن در ولایات افغانستان
اجازه است که خودم باشم، آزاد باشم؟
مریم امیری
اجازه است که من نفس بکشم و زندگی کنم، نه آن طوری که شما می‌خواهید، بلکه آن طوری که خودم می‌خواهم، با شرایط خودم و با علایق خودم؟
جهانی که به تماشا نشسته
الهه حسنی
طالب را پیش چشمانم دیدم. ریش و دستار و قیافه‌اش را دیدم. تفنگش را دیدم. یک نفر نبود. دو نفر نبودند. یک گروه بودند. در جاده، در کوچه، عربده‌کشان از عقب دختران می‌دویدند.
زندگی ادامه دارد
ضیاگل ندام
این روزها تمام کوچه‌ها بوی ترس، وحشت و تنهایی می‌دهند. احساس می‌کنم همه‌ی مردم خواب‌اند. کسی از خانه‌ی خود بیرون نمی‌رود.
حالا دیگر دنبال انتقام نیستم
ریحانه صمیمی
حالا من دیگر آن ساقه‌‌ی نازکی نیستم که با وزیدن یک باد سبک قطع شوم؛ ریشه‌ام آن‌قدر محکم است که بزرگ‌ترین طوفان‌ها هم نمی‌تواند از پا درم بیاورد.
جنگ مسجد گوهرشاد؛ ماجرای مسجد گوهرشاد به روایت کتاب «بهلول و رضاشاه»
عباس میلانی
این گمانِ نادرست رواجی گسترده دارد که ماجرای گوهرشاد در اعتراض به کشف حجاب اجباری بود. اما این قانون ماه‌ها بعد از واقعه‌ی گوهرشاد وضع شد. حتی می‌توان با تکیه بر منابعی متعدد گفت چند و چون آن قانون تا حد زیادی واکنش رضاشاه به «جنگ گوهرشاد» بود.
هانری کربن، اندیشمندی نگران؛ درباره‌ی کربن و تشیع سیاسی
بابک مینا
او نه تنها ربطی به انقلاب اسلامی و تشیع سیاسی نداشت بلکه خصم سرسختِ آن و از معدود کسانی بود که تحلیل فلسفی-الهیِ ژرفی از امکان وقوع انقلاب اسلامی به دست داد.
۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران
همایون معمار
بنا بر جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، تعداد افراد بازمانده از تحصیل با رشدی ۲۶ درصدی از بیش از ۷۷۷ هزار نفر در سال تحصیلیِ ۱۳۹۴-۱۳۹۵ به مرز ۹۳۰ هزار نفر در سال تحصیلیِ ۱۴۰۱-۱۴۰۲ رسیده است.
روایت زنان از شلاق در جمهوری اسلامی
نهال تابش
به گزارش سازمان عفو بین‌الملل، در دهه‌ی ۶۰، شایع‌ترین نوع شکنجه، شلاق زدن با تازیانه یا کابل بود. عنوان رسمیِ شلاق در این دوران «تعزیر» بود.
غذایای ایرانی نوروز ۱۴۰۳ ــ «بنای عظیم خاطره»
فهمیه خضر حیدری
«بنای عظیم خاطره» شماره‌ی ویژه‌ی پادکست محبوب «غذایای ایرانی» برای نوروز ۱۴۰۳ است. فهیمه خضر حیدری در این قسمت از «غذایای ایرانی» از یادها و خاطره‌هایی می‌گوید که با طعم و بو و مزه‌ها از بشقاب غذای ما سر برمی‌آورند.
تسخیر توئیتر فارسی به دست حساب‌های ناامن
الهه رضوی
از مدت‌ها قبل فضای حاکم بر شبکه‌های اجتماعیِ آنلاین طوری بوده است که اگر کاربری بگوید یا نشان دهد که هلیم را با نمک می‌خورد نه با شکر، آماج سنگین‌ترین حملات و رکیک‌ترین ناسزاها قرار می‌گیرد.