آزادی از ترس
فیونا هیل
همهگیریِ جهانیِ چندساله و فجایع زیستمحیطیِ فزاینده دنیا را به هم ریخته، و ترس از جنگ هستهای در پی تلاشهای ولادیمیر پوتین برای احیای امپراتوری روسیه باعث تشویش خاطر شده است.
بهترین کتابها برای فهم علل منازعهی اسرائیل و فلسطین
رولا خلف
تاریخ منازعه میان اعراب و اسرائیل خودش به میدان نبرد برای پژوهشگرانی بدل شده که روایتهای بسیار متفاوتی ارائه میکنند. آنچه در ادامه میخوانید فهرست گزیدهای از بهترین کتابها، به پیشنهاد کارشناسان فایننشال تایمز، دربارهی تاریخ و پیامدهای جهانیِ این منازعه است.
گاهشمار ۱۷۵ سال مبارزه: مقاومت در مقابل حجاب اجباری
مریم فومنی ــ سپهر عاطفی
در این گاهشمار به راهی که از ۱۷۵ سال قبل تا کنون برای مبارزه با حجاب اجباری در ایران پیموده شده است نگاه میکنیم.
مهدی سمیعی، معمار بانکداری نوین ایران
پرویز نیکنام
مهدی سمیعی از بنیانگذاران انجمن حسابداران خبرهی ایران در دههی ۱۳۵۰ است و بسیاری او را از پیشگامان بانکداری نوین ایران میدانند که در ایجاد و توسعهی چهار نهاد مالی یعنی بانک مرکزی، بانک توسعهی صنعتی، سازمان بورس اوراق بهادار و مؤسسهی علوم بانکی نقش ویژه داشت.
گروههای مقاومت محلی؛ شبکهای نوپا و نامتمرکز برای پیشبرد خیزش «زن، زندگی، آزادی»
مریم فومنی
این گروهها به هیچیک از احزاب و شخصیتهای سیاسی متصل نیستند و با نهادهای مدنیِ شناختهشدهای که بهصورت علنی فعالیت میکنند ارتباط ارگانیک ندارند.
چگونه میتوان در دنیایی آکنده از بحران، اخلاقی زیست؟
ویلیام مکاسکیل
من این مقاله را در محیطی آرام و در زیر نور مطبوعِ خورشید در خانهام در آکسفورد مینویسم. شاید چنین تصور کنم که دنیا نیز همینقدر ساکت و آرام است. اما اگر از منظری اخلاقی بنگریم، تشبیه دنیا به منطقهای جنگی با واقعیت سازگارتر است.
برای بوی خاک
مژگان شجریان در گفتوگو با شبنم طلوعی
در این پادکست شبنم طلوعی با مژگان شجریان، خواننده، نوازنده و مدرس موسیقی، در مورد زندگیاش از کودکی تا امروز، به گفتوگو نشسته است.
آیا میتوان ذهن انسان را به چیزی کاملاً ریاضیوار تقلیل داد؟
دیوید نیرنبرگ
امروزه نام جان فون نویمان بر خلاف همکار بسیار نامدارترش، آلبرت انیشتین، زبانزدِ مردمِ عادی نیست اما اکتشافاتِ او بر شیوههای زندگی تکتک انسانها تأثیر میگذارد. فون نویمان در نوجوانی شالودهی جدیدی برای ریاضیات ایجاد کرد. او بعدتر در آموزشِ ساختن و خنثیسازی بمب اتم نقش مؤثری داشت.
فریدون فروغی؛ هنرمندی عاصی زیر تیغِ سانسور دو حکومت
امیر بهاری
فریدون فروغی ستارهای عصیانگر بود. ترکیب «ستاره بودن» و «عصیانگری»، حداقل در ایران، ترکیب ناهمگنی است.
صدای دادخواهان و مخالفان اعدام از زندان به مردم رسیده است
آتنا دائمی در گفتوگو با مریم فومنی
او میگوید مخالفت با اعدام را پس از شنیدن داستان خواهری که برادرش اعدام شده بود، آغاز کرده و کلمهی «دادخواهی» را اولین بار در زندان شنیده است.
«نوشتن با آتش»؛ سرودی در ستایش روزنامهنگارانِ زنِ مستقل
فرناز سیفی
مستند «نوشتن با آتش»، ساختهی ساشمیت گاش و رینتو توماس، به تنها روزنامهی هندیای میپردازد که همهی اعضای هیئت تحریریهاش را زنان تشکیل میدهند.
احسان یارشاطر، از «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» تا «ایرانیکا»
پرویز نیکنام
آنچه شوق زندگی را در درون ما زنده نگاه میدارد امید به آینده است... اگر امید داریم که فردا ما نیز در جهان دانش سهمی داشته باشیم و از گروه غافلان نباشیم، باید امروز برای آینده طرحی دقیق و روشن فراهم کنیم و اکنون به آن بپردازیم.
اختلاف نظر هاول و کوندرا بر سرِ چه بود؟
مت ولچ
کوندرا، که هفت سال بزرگتر بود، از اواخر دههی ۱۹۵۰ یکی از مشوّقان اصلیِ بلندپروازیهای روشنفکرانهی هاول به شمار میرفت. اما این معلم و شاگرد بر سرِ بهترین روش مقابله با کمونیستها درگیر منازعهی تلخِ ۲۵سالهای شدند.
پیشگفتار گمشدهی مزرعهی حیوانات؛ بیانیهی آتشینِ جورج اورول در دفاع از آزادی بیان
هرمز دیّار
این پیشگفتار بهمثابهی بیانیهای آتشین بود علیه «خودسانسوری» و «بزدلیِ» اکثر ناشران و روشنفکرانِ بریتانیا. جستاری در دفاع از آزادی بیان و علیه سیاستزدگی در دنیای نشر.
مادران ما رؤیاهای خود را رها نکردهاند
خدیجه حیدری
فاصلهی سنیِ هر مادر و دختری در افغانستان نهایتاً ۲۰ سال است، بهویژه وقتی که آن دختر فرزند اول مادرش باشد.
آزادی از قید احتیاج
دارن مکگاروی
مسئول عادلانهتر کردن جامعه برای طبقاتِ فرودست کیست؟ رهبران سیاسیای که احتمالاً هیچ قرابتی با تجارب مردم عادی ندارند؟ بازاری که سود برایش اولویت دارد و نه امنیت و رفاه این طبقه؟ یا اینکه خودِ این طبقات فرودست بهتر میتوانند منافع گروههای فرودست را تأمین کنند؟
تشکیل گروههای مردمی، دستاورد پایدار خیزش «زن، زندگی، آزادی»
مریم فومنی
هرچند خیزش «زن، زندگی، آزادی» و اعتراضات و تظاهرات گستردهی آن از سوی گروهها یا نهادهای مشخصی سازماندهی نشده بود، اما به جرقهای برای سازماندهیِ مردمانی تبدیل شد که خشمگین و ناراضی از وضعیت کنونی به تغییر میاندیشند.
میدان زنان مبارز
نثار تاج
از سال ۲۰۰۶ تا کنون بیش از ۱۱۲ هزار نفر در مکزیک ناپدید شدهاند؛ اکثر ناپدیدشدگان به ایالتهای خالیسکو، تامائولیپاس، مکزیکو، وراکروز و نُئِوو لئون تعلق دارند.
ابراهیم پورداود؛ نخستین مترجم فارسی اوستا
پرویز نیکنام
آنگاه که استاد دست به کار ترجمه و تفسیر اوستا زد، ایرانیان جز نامی از اوستا نشنیده بودند و از کیش و آیین و تمدن دیرین نیاکان خود بیخبر بودند. پورداود با تفسیر اوستای خود و کتابهای دیگری که طی چهل سال در این زمینه تألیف کرد، علیرغم متعصبان بیمایه، پردهای را که بر افتخارات گذشتهی ما کشیده شده بود برکنار کرد.
مصاحبهی ایرانیه: از تکگفتاری تا گفتوشنید در ادبیات مشروطه
تورج اتابکی
دیالوگ در زبان یونانی آمیزه یا ترکیبی است از دیا و لوگوس که مترادفش در لاتین نیز همین است. دیالوگ اما تنها به گفتوگو اشاره ندارد. لوگوس را هم میشنوی و هم بیان میکنی.