تخیل امکان تغییر، ایده‌پردازی برای لحظه‌ی انفجار

مریم فومنی در گفت‌وگو با یک جامعه‌شناس از ایران

انقلاب کلاسیک بیش از هر چیز در سطح سیاسی تغییر ایجاد می‌کند، یعنی قدرت سیاسیِ مستقر را به زیر می‌کشد. اما انقلاب زندگیِ روزمره در ساحت اجتماعی رخ می‌دهد و بر ساحتی که مناسبات انسانی در آن جریان دارد اثر می‌گذارد؛ انقلاب زندگیِ روزمره رابطه‌ی انسان با خود، با دیگر انسان‌ها و با فضای پیرامونش را دگرگون می‌کند.

اسکندر فیروز؛ بنیادگذار سازمان حفاظت محیط زیست در ایران

پرویز نیکنام

اسکندر فیروز آن زمان در زمینه‌ی محیط زیست چهره‌ای جهانی بود. به همت او کنوانسیون تالاب‌ها در رامسر (به عنوان کنوانسیون رامسر) تصویب شد، او در ۱۳۵۱ نایب‌رئیس نخستین کنفرانس جهانی محیط‌ زیست در استکهلم بود، یک سال بعد، یکی از مهم‌ترین قوانین محیط‌زیستی ایران را با عنوان قانون «حفاظت و بهسازی محیط‌ زیست» به تصویب رساند.

چه بر سر جوانی‌ات آمده است؟

آلما بیگم

<p dir="rtl">از خودم خجالت می‌کشیدم. دست‌هایم را ناخواسته با دست‌های او مقایسه می‌کردم. چیزی جز فقر که بی‌داد می‌کرد نمی‌دیدم. نمی‌دانم که او چه می‌دید و چه فکر می‌کرد.</p>
 

درس‌گفتارهای عباس امانت درباره‌ی تاریخ ایران ــ درس اول، بوم و بر

در این سلسله درس‌گفتارها، عباس امانت، استاد بازنشسته‌ی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت می‌کند که به باور او از قرن‌ها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.

مزایای نوستالژی

ویکتوریا چان

ظاهراً احساس نوستالژی تجربه‌ای رایج است: پژوهشی در سال ۲۰۰۶ نشان داد که بیش از سه چهارم از شرکت‌کنندگان حداقل یک بار در هفته حس نوستالژی را تجربه می‌کنند.

شهری که زیرِ زمین است

س. ن.

طبق آدرسی که از طریق پیامک دریافت کرده‌ام زنگ آپارتمانی را در یکی از محلات مرکز تهران می‌زنم. جلوی آسانسور دو مرد جوان ایستاده‌اند. آنها نیز همراه ما به طبقه‌ی آخر می‌آیند. جلوی درِ آپارتمان زن و مرد جوانی ایستاده‌اند، وارد می‌شویم.

گناه پدران؛ گذشته‌ای که سَرِ گذشتن ندارد

هرمز دیّار

«تا سال ۱۹۴۵ او پدری بود که می‌توانستم به وی افتخار کنم؛ اما بعد از ۱۹۴۵، او یک مجرم جنگی بود.» این کلمات را آرنولد اشپر، فرزند آلبرت اشپر، وزیر تسلیحات هیتلر، بر زبان آورد. این‌گونه اظهار نظرها چیزی بود که صدها هزار آلمانی ناچار بودند پس از جنگ جهانی دوم با آن رودررو شوند.

 

سلطان مراکش، کسی که از یهودیان کشورش در جنگ جهانی دوم محافظت کرد

تئو زنو

<p dir="rtl">ظاهراً سلطان محمد گفته بود «هیچ یهودی‌ای در مراکش وجود ندارد. ما تنها شهروندان مراکشی داریم.» عجیب نیست که مقامات ویشی از این نوع صحبت‌ها خوششان نمی‌آمد و سلطان بارها و بارها با آنها سرشاخ شده بود.</p>
 

ابزارمان به ما شکل‌ می‌دهند

برایان نورتون

از نظر برنارد اشتیگلر، فیلسوف فرانسوی و یکی از باسابقه‌ترین و برجسته‌ترین نظریه‌پردازان عصر دیجیتال، درک و فهمِ جهان نیازمند آن است که از نگاه متعارف به فناوری فراتر رویم.

از جمع­‌گرایی آرش تا فردیت قوام‌یافته‌ی سیاوش؛ در باب اهمیت کُنش ویدا موحد، سپیده رشنو و رؤیا حشمتی

مهدی افروزمنش

آیا منازعه‌ی جاری صرفاً محدود به حجاب و بدنِ زن در جمهوری اسلامی است یا فراتر از آن و در حکم تنازعی تاریخی و سرنوشت­ساز بر سر سیطره‌ی نوعی نگاه به زندگی در بین ایرانیان است؟

رضا شاه و ولیعهدش

عباس میلانی

به گمانم شکی نباید داشت که رابطه‌ی رضا شاه با ولیعهدش برجسته‌ترین رابطه‌ی عاطفی و سیاسیِ زندگی او بود. ۱۵۶ نامه‌ی ولیعهد به پدرش که به تازگی به دستم رسیده است، دریچه‌ای تازه به این رابطه می‌گشاید.

نامیدن جنگِ بی‌نام

جاناتان کرشنِر

«رنوار ادعا می‌کرد که فیلم‌ساز باید آن‌قدر مغرور باشد که اطمینان داشته باشد می‌تواند دنیا را تغییر دهد و در عین حال آن‌قدر فروتن باشد که بداند اگر بتواند تأثیری عمیق روی چهار نفر بگذارد، پیروزیِ بزرگی کسب کرده است.»

چهل خواننده‌ی زن زیر چهل سال ایرانی؛ بخش هشتم

امید احسانی ــ شبنم طلوعی

پادکست «چهل خواننده‌ی زن ایرانیِ زیر چهل سال» مجموعه‌ای‌ست با پژوهش و نویسندگی امید احسانی و روایت شبنم طلوعی درباره‌ی تعدادی از خوانندگان زن ایرانی که در دو دهه‌ی اخیر مطرح شدند. خوانندگانی که یا هم‌چنان داخل ایرانند و یا فعالیتشان را از داخل ایران آغاز کرده‌اند.

عبدالحسین نوشین، پیشروِ تئاترِ ایران

پرویز نیکنام

«استاد نوشین که خود دارای اخلاق حسنه بود، ضمن تعلیم هنر بازیگری، انسان‌دوستی، آدمیت، طرز سلوک با مردم، شریف زندگی کردن و مهار خصلت‌های خودخواهانه را نیز به شاگردانش می‌آموخت.»