از گرد و غبار هوا کمی کاسته شده. فرصت خوبی در یکی از روزهای تعطیل پیدا کرده‌ام برای بازدید و گردشی کوتاه در شهرستان و بازار جوانرود.
اسن سی‌شتاد، نویسنده‌ی بلژیکی، در مقدمه‌ی کتاب کتاب‌فروش کابل به‌نقل از یکی از کتاب‌فروشان کابل می‌نویسد: «بار اول کمونیست‌ها کتاب‌هایم را سوزاندند، سپس مجاهدین آنها را چور و چپاول کردند و بار دیگر طالبان همه‌ی آنها را آتش زدند.»
هرچند حضور بیست ساله‌ی جامعه‌ی جهانی در افغانستان به تأسیس نظام سیاسی-اقتصادیِ باثبات و قابل‌اتکایی نینجامید اما این تمام قصه‌ی ۲۰ سال گذشته‌ی افغانستان نیست.
بیش از یک دهه‌ی قبل در خیابان انقلاب، به‌ویژه حد فاصل چهارراه ولی‌عصر تا میدان انقلاب، آن‌قدر کتاب‌های خواندنیِ دست دوم و نو در بساط دستفروش‌ها به چشم می‌خورد که نمی‌شد به راحتی از آنها گذشت.
قصه‌ی «آدم گربه‌دوست»، یکی از پرخواننده‌ترین قصه‌های تاریخ «نیویورکر» شد. نیویورکر گفت پیش از این تنها برای داستان معروف «لاتاری» به قلم شرلی جکسون که در سال ۱۹۴۸ منتشر کرد، با این اندازه واکنش مواجه شده است. شاید پیش از این هیچ داستانی تا این اندازه در شبکه‌های اجتماعی هم‌خوان و بحث‌برانگیز نشد. بی‌بی‌سی انگلیسی در مطلبی که درباره‌ی این سیل استقبال از داستان کریستین روپنیان نوشت، قصه‌ی او را «قصه‌ی آشنایی و زوج‌یابی روزگار مدرن» توصیف کرد.
اختلافات قومی و مذهبی و زبانی باعث شده جز در موارد استثنایی اتحاد ملی بین مردم افغانستان ضعیف باشد. همین اطلاعات اولیه باعث می‌شود از افغان‌هایی که امکان گفتگو با آنها فراهم است درباره‌ی وقایع اخیر کشورشان بپرسم تا شاید دانسته‌هایی به دست آورم جز آنچه در کتاب و رسانه‌ها دستگیرم می‌شود.