مصرف‌گرایی

پرخواننده‌ترین فیلسوف زنده‌ی آلمان در جهان، کره‌ای‌تبار است. بیونگ‌-چول هان (متولد سئول، ۱۹۵۹) استاد هنر دانشگاه برلین، ده سال قبل با کتاب جامعه‌ی خستگی به شهرت جهانی دست یافت. از آن زمان او یک‌ دوجین مقالات شعائری مشابه منتشر کرده و در آنها نقد اجتماع‌گرایانه‌ی ویژه‌ای از وجوه مختلف نظام سرمایه‌داری معاصر انجام داده است. اثر اخیر او ناپدید شدن شعائر (هردر، ۲۰۲۰) است. این مصاحبه در مورد این کتاب است.

هنگامی که در سال 2013 مخالفان قانونی کردن ازدواج همجنس‌گرایان در فرانسه جنبش اجتماعی بزرگی را ترتیب دادند، جنبشی که به «تظاهرات برای همه» مشهور شد، بسیاری از روزنامه‌نگاران و سیاست‌شناسان فرانسوی آن را «مه 68 محافظه‌کاران» خواندند. اغراق نیست اگر بگوییم...

جمعه‌ها کم کم در کشورهای مختلف جهان،‌ روز تظاهرات جنبش محیط‌زیست شده و«جمعه‌ها برای آینده» نام گرفته است. آیا بحران‌های اقلیمی که گریبان جهان را گرفته است بر زنان و مردان به یک میزان اثر دارد؟ آمار‌ها از تفاوت آسیبی که زنان و مردان به محیط‌زیست می‌زنند چه می‌گوید؟ 

حالا نه جهانی که اطلاعات از آن خبر می‌دهد بلکه خودِ اطلاعات به محلِ اصلیِ «امرِ ناشناخته» تبدیل شده است. اکنون به نظر می‌رسد که خودِ اطلاعات بیش از حد گسترده، مرموز و مهارنشدنی است. برای عامه‌ی مردم، اطلاعات انبوهی که با آن روبرویند، گیج‌کننده‌تر، ناخوشایندتر و تهدید‌آمیزتر از معدود «اسرارِ» باقی‌مانده‌ی «جهان» است، اسراری که تنها گروه کوچکی از معتادان به علم و تعداد انگشت‌شماری از مدعیان جایزه‌ی نوبل به آن علاقه دارند.

در دنیای ناپایدارِ ما که مبتنی بر تغییرِ آنی و نامنظم است، اهداف غاییِ تعلیم و تربیتِ سنتی نظیر عادت‌های ثابت، چارچوب‌های شناختیِ محکم و اولویت‌های ارزشی پایدار، عیب و نقص به شمار می‌روند. دست‌کم، تلقّی بازارِ دانش از آنها چنین است، بازاری که وفاداری، پیوندهای ناگسستنی و تعهداتِ بلند‌مدت را مطرود و منفور می‌شمارد: این‌ها موانعی‌اند که باید از سرِ راه برداشت.