در سال ۱۹۸۹ میخائیل گورباچف از جمهوری دموکراتیک آلمان دیدار کرد و به رهبران این کشور هشدار داد که اگر تغییر نکنند، زیر پای تاریخ له خواهند شد. در آن زمان، من در برلین شرقی دانشجو بودم. تماشاخانه‌ها و کلیساها به تریبون اصلیِ دموکراسی واقعی تبدیل شدند. گروه‌های موسیقی راک سرود تغییر می‌سرودند و دیگر به سانسور حکومتی اهمیت نمی‌دادند.

اکنون که این مطلب را برای نشریه‌ی تایم می‌نویسم پشت یک دفتر در خارج از جامو، شهری در شمال هند، در میان علف‌های بلند و تیز پنهان شده‌ام. در سه هفته‌ی گذشته اینجا تنها جایی است که توانسته‌ام به شبکه‌ی اینترنت و دنیای خارج متصل شوم. یک روز پیش از خانه‌ام در کشمیر، منطقه‌ی مورد مناقشه در هیمالایا، تقریباً ۲۰۰ مایل رانندگی کردم تا به اینجا برسم. لازم بود به خویشاوندان و دوستان نگران خود در بیرون از کشمیر زنگ بزنم و به آنها بگویم که فعلاً سالم هستم.

طرز انتقال بعضی از بیماری‌ها نه تنها از وضع سلامتیِ روان‌شناختی مردم یک کشور بلکه از سلامتیِ فرهنگی و سیاسی آنها پرده برمی‌دارد. برای مثال، اگر در آمریکا همجنس‌گراهراسیِ نهادینه وجود نداشت و بسیاری از آمریکایی‌ها این بیماری را جزای رابطه‌ی جنسیِ همجنس‌گرایانه نمی‌دانستند، ایدز آن‌قدر به آمریکا آسیب نمی‌رساند.

هر رمانی سفری به جایی دیگر است. از دابلین جیمز جویس گرفته تا نارنیای سی. اِس لوئیس و سرزمین میانه‌ی تالکین، خواه سخن از مکانی واقعی باشد یا محلی کاملاً تخیلی، ادبیات عبارت است از تلاشی شجاعانه برای بازترسیم فضا و مکان.

در بهار ۱۹۸۹، اتفاقی رخ داد که حتی به خواب هم نمی‌دیدم: به «مؤسسه‌ی تاریخ و بایگانی» در مسکو دعوت شدم تا برای دانشجویان درباره‌ی سرنوشت زندانیان سابق گولاگ سخنرانی کنم. بعد از سخنرانی یک نفر از من پرسید که آیا هرگز در زندگیِ واقعی یک حامی استالین را دیده‌ام یا نه. اول خندیدم اما بعد...